Siedem grani Wielkiego Stepu

Kazachstan jest największym państwem Azji Środkowej. Osiągnął największe sukcesy w rozwoju ekonomicznym. Kazachstan konsekwentnie odchodzi od modelu całkowitego uzależnienia gospodarki od eksportu surowców kopalnych, których znaczne zasoby posiada, zapewniając swoim obywatelom największy dobrobyt spośród wszystkich państw regionu. Kazachstan pozostaje też najbardziej aktywnym międzynarodowo państwem środkowoazjatyckim – konsekwentnie otwiera się na współpracę gospodarczą i inwestycje z USA, państw europejskich i Chin, choć pozostaje jednocześnie członkiem-założycielem Eurazjatyckiego Związku Gospodarczego i Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym – sojuszu wojskowego skupionego wokół Rosji. Choć granice Kazachstanu wytyczyli i pierwsze zręby zunifikowanej kultury narodowej tworzyli radzieccy inżynierowie społeczni, rządzący krajem nieprzerwanie od uzyskania przezeń niepodległości Nursułtan Nazarbejew stara się derusyfikować swoje społeczeństw, mimo przylegania terytorialnego do Rosji i zamieszkiwania w Kazachstanie znacznej wspólnoty Rosjan, stanowiących 23,7% ludności kraju. Narzędziami derusyfikacji i desowietyzacji jest polityka językowa wywierająca presję na używanie języka kazachskiego a także polityka historyczna. Właśnie jej poświęcony jest poniższy artykuł programowy Nursułtana Nazarbajewa “Siedem grani Wielkiego Stepu”, opublikowany 21 listopada na oficjalnej stronie internetowej prezydenta Kazachstanu.

Przestrzeń – miara wszystkich rzeczy – miara wszystkich wydarzeń. Kiedy łączą się horyzonty przestrzeni i czasu zaczyna się historia narodowa. I nie jest to po prostu piękny aforyzm.

W istocie, jeśli zastanowić się nad historią narodu niemieckiego, włoskiego czy indyjskiego to w pełni usprawiedliwione staje się pytanie o stosunek przestrzeni i wielkich osiągnięć tych narodów w trakcie tysiącletniej historii. Oczywiście dawny Rzym i współczesne Włochy to nie jedno i to samo, ale Włosi zasłużenie są dumni ze swoich korzeni. Dawni Goci i współcześni Niemcy także nie są tym samym narodem – ale wszyscy oni są częścią wielkiego, historycznego dziedzictwa Niemiec. Dawne Indie z ich bogatą wieloetniczną kulturą i współczesny naród indyjski zasłużenie są rozpatrywane jako jedna unikalna cywilizacja, kontynuująca swój rozwój nieprzerwanym strumieniem historii.

To prawidłowe podejście pozwalające zrozumieć swoje źródła jak i całą narodową historię w całej złożoności i głębokości. Historia Kazachstanu także powinna być zrozumiana z wysokości współczesnej nauki, a nie poprzez jej oddzielne fragmenty. I są na rzecz tego przekonujące argumenty. Po pierwsze, większość protopaństwowych wspólnot, o wkładzie których będzie rzecz poniżej, powstawała na terytorium Kazachstanu, stając się jednym z elementów etnogenezy narodu kazachskiego.

Po drugie, te wybitne osiągnięcia kulturalne, o których będzie mowa, nie były przyniesione na step a w większości przypadków rodziły się właśnie na naszej ziemi i dopiero potem rozprzestrzeniały się na Zachód i Wschód, Północ i Południe.

Po trzecie, historyczne znaleziska ostatnich dziesięcioleci wyraźnie potwierdzają nieprzerwaną więź naszych przodków z najbardziej zaawansowanymi innowacjami technologicznymi tamtych czasów i pozwalają na nowo spojrzeć na miejsce Wielkiego Stepu w globalnej historii. W końcu nazwy niektórych kazachskich plemion i rodów są starsze o wiele setek lat od etnonimu «қазақ» co bezspornie świadczy o całkowicie innym horyzoncie historii narodowej niż wcześniej sądzono. Eurocentryczny punkt widzenia nie pozwalał dostrzec rzeczywistego faktu, że grupy etniczne Saków, Hunów, etniczne grupy prototureckie były częścią etnogenezy naszego narodu. Ponadto, ważne jest, aby pamiętać, że mówimy o historii Kazachstanu, która jest wspólną dla wielu grup etnicznych żyjących na naszym terytorium przez długi czas. To jest nasza wspólna historia, w którą wkład został wniesiony przez wiele wybitnych osobistości o różnej przynależności etnicznej.

Dzisiaj jest nam potrzebne pozytywne spojrzenie na naszą własną historię. Nie można go jednak sprowadzać jedynie do wybiórczego i oportunistycznego naświetlania tego lub innego wydarzenia historycznego. Czerń jest nieodłącznym satelitą bieli. Razem tworzą unikalną gamę barw życia zarówno indywidualnego człowieka jak i całych narodów. W naszej historii było wiele dramatycznych momentów i tragedii, śmiercionośnych wojen i konfliktów, niebezpiecznych eksperymentów społecznych i politycznych kataklizmów. Nie mamy prawa o nich zapomnieć. Koniecznym jest uświadomienie i przyjęcie swojej historii w całej jej wszechstronności i wielowymiarowości. Kwestia nie w tym by pokazać swoją wielkość na rachunek umniejszenia roli innych narodów. Najważniejsze to spokojnie i obiektywnie zrozumieć naszą rolę w globalnej historii opierając się na ścisłych faktach naukowych.

Tak więc, siedem grani Wielkiego Stepu.


Przestrzeń i czas historii narodowej

Nasza ziemia, bez przesady, stała się miejscem, z którego pochodzi wiele przedmiotów kultury materialnej. Wiele z tych, bez których życie współczesnego społeczeństwa jest po prostu niemożliwe do wyobrażenia – kiedyś zostało wymyślonych w naszych krainach. W swoim rozwoju, mieszkańcy stepów wynaleźli dla świata wiele technicznych innowacji, stali się pionierami wynalazków, które są do tej pory używane we wszystkich częściach świata. Kroniki zachowują wiele dobrze znanych faktów, kiedy przodkowie Kazachów nie raz kardynalnie zmieniali bieg historii politycznej i gospodarczej na rozległych obszarach Eurazji.

 1. Kultura jeździecka

Wszystkim jest znane jak Wielki Step podarował światu hodowlę koni i kulturę jeździecką. Udomowienie konia przez człowieka miało po raz pierwszy miejsce na terenie współczesnego Kazachstanu, o czym świadczą stanowiska archeologiczne kultury Botai na północy kraju. Udomowienie konia dało naszym przodkom w tym okresie przewagę nie do pomyślenia, a w skali planetarnej doprowadziło do najpoważniejszej rewolucji w gospodarce i rzemiośle wojennym. Razem z tym udomowienie konia oznaczało początek kultury jeździectwa. Jeździec na koniu, uzbrojony w łuk, włócznię lub szablę stał się swoistym symbolem epoki, kiedy potężne imperia stworzone przez ludy koczownicze znalazły się w awangardzie historii. Obraz konnego chorążego to najbardziej znany emblemat heroicznej historii i <<kod kulturowy>> świata koczowników, formowanie którego wiąże się z narodzinami jeździectwa. Moc silników do tej pory mierzona jest mocą koni. I ta dawna tradycja – to symboliczny hołd tej największej epoce, kiedy na planecie panował jeździec. Nie powinniśmy zapominać, że aż do XIX wieku ludzkość korzystała z owoców tej wielkiej technologicznej rewolucji, która przyszła na świat ze starożytnej kazachskiej ziemi.

Ze starożytnej epoki cywilizacji Stepu wypływają źródła podstawowych komponentów współczesnej odzieży. Kultura jeździecka zrodziła optymalną odzież dla jeźdźca-wojownika. Dążąc do wygody i praktyczności w czasie jazdy konnej, nasi przodkowie jako pierwsi podzielili odzież na górną i dolną. To oni wynaleźli pierwsze rodzaje spodni. To dało jeźdźcom swobodę działania w jeździe konnej i konnym boju. Stepowcy szyli spodnie ze skóry, filcu, konopi, wełny i lnu. W ciągu tysięcy lat ten typ odzieży w zasadzie się nie zmienił. Dawne spodnie znalezione na wykopaliskach mają taką samą formę jak współczesne.

Wiadomo także, że wszystkie rodzaje wysokich butów są <<następcami>> miękkiego obuwia z cholewą i obcasem, które koczownicy używali do jazdy konnej. Starając się usprawnić prowadzenie konia w czasie jazdy, stepowcy wynaleźli wysokie siodło i strzemiona. Innowacje pozwoliły jeźdźcowi pewnie siedzieć na koniu i nawet w czasie szybkiego ruchu efektywnie używać swojej broni – łuku, włóczni, szabli.

        2. Dawna metalurgia Wielkiego Stepu

Wynalezienie sposobów uzyskiwania metali otworzyło nową epokę historyczną i na zawsze zmieniło tok rozwoju ludzkości. Ziemia kazachska, bogata w rozmaite rudy metali, także stała się jednym z pierwszych ośrodków pojawienia się hutnictwa. Jeszcze w głębokiej starożytności, na ziemiach Centralnego, Północnego i Wschodniego Kazachstanu powstały ogniska wydobycia rud i wytopu brązu, miedzi, ołowiu, żelaza, srebra i złota, produkcji blachy żelaznej. Nasi przodkowie ciągle rozwijali produkcję coraz bardziej trwałych metali co otwierało im możliwości do przyspieszonego rozwoju technologicznego. Świadczą o tym odkryte w czasie wykopalisk piece do wytopu metali, dekoracje, przedmioty użytku codziennego i uzbrojenie wczesnych epok. Świadczy to o wysokim rozwoju technologicznym cywilizacji stepowych istniejących na naszej ziemi w odległej starożytności.

        3. Zwierzęcy styl

Nasi przodkowie żyli w całkowitej harmonii ze światem zewnętrznym i uważali się za nieodłączną część natury. Ta kluczowa zasada ukształtowała światopogląd i wartości narodów Wielkiego Stepu. Dawni mieszkańcy Kazachstanu posiadali wysokorozwiniętą kulturę – mieli własne piśmiennictwo i mitologię. Najbardziej uderzającym dziedzictwem, odzwierciedleniem artystycznej oryginalności i bogactwa życia duchowego jest <<sztuka stylu zwierzęcego>>. Wykorzystanie obrazów zwierząt w życiu było symbolem wzajemnych więzi człowieka i natury, wskazywało na duchową orientację stepowców.

        4. Złoty człowiek

 Sensacyjnym dla światowej nauki odkryciem, które pozwoliło nam na świeże spojrzenie na nasze źródła, był <<Złoty Człowiek>>, znaleziony w Kazachstanie w 1969 roku, w Issyku, nazywany w kręgach uczonych znawców sztuki <<kazachstańskim Tutanchamonem>>. Wojownik wiele nam powiedział. Nasi przodkowie tworzyli dzieła sztuki na najwyższym poziomie, do tej pory zadziwiające wyobraźnię. Kunsztowne złote oblicze wojownika wskazuje na biegłe opanowanie technik obróbki złota przez dawnych mistrzów. Ujawniło ono także bogatą mitologię, odzwierciedlającą moc i estetykę Cywilizacji Stepowej.

Tak więc ludzie stepowi wywyższyli osobowość przywódcy, podnieśli go do rangi podobnego do słońca bóstwa. Wystawna dekoracja pochówku zapoznała z intelektualnymi tradycjami przodków. Na jednym ze srebrnych pucharów znalezionych w pobliżu wojownika ujawniono wyryte znaki – ślady najstarszego pisma kiedykolwiek odnalezionego w Azji Środkowej.

        5. Kolebka świata tureckiego

 Wielkie znacznie dla historii Kazachów i innych narodów Eurazji ma Ałtaj. Od niepamiętnych czasów te majestatyczne góry nie tylko ozdabiały ziemie Kazachstanu, ale były też kolebką Turków. Właśnie tutaj w połowie I tysiąclecia naszej ery narodził się świat turecki i w życiu Wielkiego Stepu nastąpił nowy rozdział. Historia i geografia stworzyły szczególny model następstwa państw tureckich, wielkich imperiów stepowych. Przez stulecia sukcesywnie następowały po sobie, pozostawiając znaczący ślad w gospodarczym, politycznym i kulturowym krajobrazie średniowiecznego Kazachstanu.

Opanowawszy przestrzeń w szerokich granicach geograficznych Turkom udało się stworzyć symbiozę koczowniczej i osiadłej cywilizacji, co doprowadziło do rozkwitu średniowiecznych miast, które stały się ośrodkami sztuki, nauki i handlu światowego. Dla przykładu średniowieczny Otyrar dał ludzkości jeden z największych umysłów światowej cywilizacji, Abu Nasra al-Farabiego, w Turkiestanie żył i tworzył jeden z wielkich duchowych liderów narodów Chodża Ahmad Jasawi.

          6. Wielki Jedwabny Szlak

 Unikalne położenie geograficzne Kazachstanu – w samym centrum lądu euroazjatyckiego – od czasów starożytnych sprzyjało powstaniu przejściowych <<korytarzy>> między różnymi krajami i cywilizacjami. Począwszy od przełomu naszej ery te szlaki lądowe przekształciły się w system Wielkiego Jedwabnego Szlaku, transkontynentalną sieć powiązań handlowych i kulturalnych między Wschodem i Zachodem, Północą i Południem Wielkiej Eurazji. Stał się on stabilną platformą dla ustanawiania i rozwoju globalnej wymiany towarów i współpracy intelektualnej między narodami. Kluczowymi pośrednikami najważniejszego szlaku handlowego starożytności i średniowiecza, zapewniającymi nienaganną organizację i bezpieczeństwo arterii komunikacyjnych, byli mieszkańcy Wielkiego Stepu. Pas stepowy połączył cywilizacje chińską, indyjską, perską, śródziemnomorską, bliskowschodnią i słowiańską. Od momentu powstania mapa Wielkiego Jedwabnego Szlaku w dużej mierze rozciągała się na terenach imperiów turskich. To właśnie w czasach rządów Turków w Centralnej Eurazji Wielki Jedwabny Szlak osiągnął największy rozwój i umożliwiał rozkwit gospodarczy i kulturalny w skali międzynarodowej.

          7. Kazachstan – ojczyzna jabłek i tulipanów

Dowiedziono naukowo, że podnóża Ałtaju są <<historyczną ojczyzną>> jabłek i tulipanów. To stąd te skromne, ale znaczące dla całego świata rośliny rozsiały się po całym świecie. A teraz Kazachstan jest opiekunem praprzodka wszystkich jabłoni – jabłoni Sieversa. Właśnie ona podarowała światu jeden z najbardziej rozpowszechnionych owoców naszych czasów. Jabłka, które znamy są odmianami genetycznymi owoców naszych gatunków jabłoni. Wzdłuż starożytnych dróg Jedwabnego Szlaku spod podnóży Ałtaju Zalijskiego na terytorium  Kazachstanu, trafiły do Śródziemnomorza, a następnie rozprzestrzeniły się po całym świecie. I jako symbol tej długiej historii popularnego owocu, jedno z najpiękniejszych miast na południu naszego kraju nazywa się <<Ałmaty>> [słowo można przetłumaczyć jako „ojciec jabłek” – przyp. tłum.].

Właśnie tutaj, w górach Żeltau, wciąż można napotkać w ich pierwotnej formie perły flory Kazachstanu – tulipany Regla. Te piękne rośliny pojawiły się na naszej ziemi w pasie pustyń u podnóża Tienszan. Z ziemi kazachskiej te skromne, ale niezwykłe kwiaty stopniowo rozprzestrzeniły się po całym świecie, podbijając serca wielu narodów swoim pięknem. Obecnie istnieje ponad 3 tysiące odmian uprawnych tulipanów na świecie, a większość z nich to “potomkowie” naszych lokalnych kwiatów. W Kazachstanie występuje 35 rodzajów tulipanów.

***

Modernizacja świadomości historycznej

 Te zagadnienia wymagają poważnego namysłu. One dotyczą fundamentów naszego światopoglądu, przeszłości, teraźniejszości i przyszłości narodu. Uważam, że można rozpocząć tę pracę od kilku poważnych projektów.

  1. Archiwum-2025

 W latach niepodległości wykonano wiele pracy, aby poznać przeszłość naszego narodu – z powodzeniem wdrożono program «Мәдени мұра» [„Dziedzictwo kulturalne” – przyp. tłum.] który pozwolił przywrócić zapomniane fragmenty historycznej kroniki. Jednak wiele dokumentalnych świadectw o życiu przodków i ich wyjątkowej cywilizacji nie zostało jeszcze wprowadzonych do obiegu naukowego i czeka na swój czas w licznych archiwach na całym świecie. Dlatego uważam, że musimy stworzyć siedmioletni program <<Archiwum-2025>>, który obejmowałby poważne, fundamentalne badania wszystkich krajowych i zagranicznych archiwów, poczynając od starożytności, a kończąc na współczesności.

W ramach jego realizacji konieczne jest skupienie się na pracy poszukiwawczej i badawczej specjalnych grup historyków, archiwistów i kulturoznawców, na systemowej i długotrwałej współpracy z ważnymi archiwami krajowymi i zagranicznymi.

Ta ważna we wszystkich aspektach działalność nie powinna przekształcić się w “turystykę akademicką” na koszt publiczny. Konieczne jest nie tylko skrupulatne zbieranie zarchiwizowanych danych, ale także aktywna konwersja ich na format cyfrowy, by czynić je dostępnymi dla wszystkich zainteresowanych ekspertów i szerokiego społeczeństwa.

Ukształtowanie poczucia dumy z własnej historii, wychowanie w patriotyzmie powinno zaczynać się w szkolnej ławie. Dlatego ważne jest stworzenie ruchu historycznego i archeologicznego w szkołach i lokalnych muzeach krajoznawczych we wszystkich regionach kraju. Przyswojenie historii narodowej tworzy poczucie jedności pochodzenia wśród wszystkich Kazachów.

       2. Wielkie imiona Wielkiego Stepu

Wiadomo, że proces historyczny w zbiorowej świadomość nosi głównie spersonifikowany charakter. Wiele narodów jest zasłużenie dumnych z nazwisk wielkich przodków, którzy stali się swoistymi ambasadorami swoich krajów. Na przykład takie znane na całym świecie osobistości minionych epok jak Tutanchamon, Konfucjusz, Aleksander Wielki, Szekspir, Goethe, Puszkin i George Washington są dzisiaj nieocenionym kapitałem symbolicznym dla <<swoich państw>>, przyczyniając się do ich skutecznego przebijania się na arenie międzynarodowej. Wielki Step również zrodził całą plejadę wybitnych postaci. Wśród nich są takie wielkie postaci jak Al-Farabi i Jasawi, Kul-Tigin i Bajbars, Tauke i Ablaj, Kenesary i Abaj, i wielu innych.

Dlatego powinniśmy po pierwsze stworzyć edukacyjny park-encyklopedię “Wielkie imiona Wielkiego Stepu”, w którym pod gołym niebem zostaną zaprezentowane pomniki ku czci naszych sławnych postaci historycznych i ich osiągnięć.

Po drugie, poprzez celowe zamówienia państwowe, należy zainicjować tworzenie prawdziwej galerii obrazów wielkich myślicieli, poetów i władców przeszłości we współczesnej literaturze, muzyce, teatrze i sztukach wizualnych. Oprócz klasycznych formatów ważne jest również wykorzystanie kreatywnego potencjału alternatywnej sztuki młodzieżowej. Ta praca może obejmować nie tylko krajowych, ale także zagranicznych mistrzów i kreatywne zespoły.

Po trzecie, konieczne jest usystematyzowanie i intensyfikacja działań na rzecz tworzenia i upowszechniania popularnonaukowego serialu “Wybitne osobowości Wielkiego Stepu” – «Ұлы Дала тұлғалары», obejmującego szeroki horyzont historyczny. W tym kierunku można stworzyć międzynarodowe multidyscyplinarne zespoły, w których na równi z kazachstańskimi naukowcami zaangażowani będą zagraniczni specjaliści. W rezultacie o życiu i działalności naszych bohaterów będą wiedzieć zarówno w naszym kraju, jak i za granicą.

         3. Geneza tureckiego świata

 Kazachstan, odwieczna ojczyzna Turków, jest świętym «Қара шаңырақ» . Stąd plemiona tureckie i ludy odchodziły w różne strony świata wnosząc znaczący wkład w procesy historyczne w innych krajach i regionach.

Musimy uruchomić projekt “Cywilizacja turecka: od początków do współczesności”, w ramach którego można zorganizować Światowy Kongres Turkologów w Astanie w 2019 r. i Dni Kultury Etnosów Turskich, kiedy to w ramach ekspozycji muzeów licznych krajów będą przedstawiane starotureckie artefakty. Ważne jest również stworzenie jednej internetowej biblioteki wspólnych tureckich dzieł na przykładzie Wikipedii, w której Kazachstan może działać jako moderator.

Ponadto, w ramach promocji Turkiestanu jako nowego regionalnego centrum, konieczne jest systemowe wzmocnienie jego pozycjonowania na arenie międzynarodowej.

Starożytna stolica Kazachstanu jest nie tylko duchowym centrum naszego ludu, ale także świętym miejscem dla całego tureckiego świata.

         4. Muzeum dawnej sztuki i technologii Wielkiego Stepu

Mamy wszelkie możliwości by stworzyć Muzeum dawnej sztuki i technologii Wielkiego Stepu «Ұлы дала». Możliwe jest zebranie próbek wysokiej sztuki i technologii, w tym dzieł wykonanych w stylu zwierzęcym, dekoracji <<Złotego Człowieka>>, obiektów odzwierciedlających proces oswajania konia, rozwój metalurgii, produkcję broni, sprzętu i innych artefaktów. Rozwinąć w nim ekspozycję cennych znalezisk archeologicznych i kompleksów archeologicznych znalezionych na terenie Kazachstanu, które odzwierciedlają proces rozwoju różnych sektorów gospodarki na terenie naszego kraju w określonych epokach historycznych. A także stworzyć Narodowy Klub Rekonstrukcji Historycznych “Wielkie Cywilizacje Wielkiego Stepu” i organizować wokół niego festiwale w Astanie i regionach Kazachstanu na następujące tematy: starożytni Sakowie, Hunowie, epoka wielkich kaganów turskich itd. Praca nad różnymi tematami może odbywać się równocześnie skupiając miłośników według ich zainteresowań.

Interesujący będzie projekt turystyczny częściowej renowacji starożytnego miasta Otyrar wraz z przebudową obiektów środowiska miejskiego – domów, ulic, miejsc publicznych, wodociągu, murów miejskich i tak dalej. Przy czym konieczne jest skupienie się na popularyzacji wiedzy i rozwoju turystyki na tej podstawie.

          5. Tysiąc lat stepowej muzyki i folkloru

W ramach tego projektu musimy stworzyć „antologię stepowego folkloru”. Będą w niej zebrane najlepsze przykłady ustnej twórczości ludowej spadkobierców Wielkiego Stepu w z  minionego tysiąclecia – opowieści, legendy, podania, eposy. Oprócz tego należy wydać zbiór “Dawnych motywów Wielkiego Stepu” – kolekcję znaczących utworów stworzonych na tradycyjne kazachskie instrumenty muzyczne: kobyza, dombry, sybizgi, sazyrnaj i inne.

Folklor i melodie Wielkiego Stepu powinny nabrać “nowego oddechu” w nowoczesnym formacie cyfrowym. Ważne jest aby przyciągnąć do pracy nad tymi projektami krajowych i zagranicznych profesjonalistów, którzy są w stanie nie tylko usystematyzować, ale także zaktualizować bogate dziedzictwo stepowe. Główne wątki, postacie i motywy naszej kultury nie mają granic i powinny być systematycznie badane i promowane w całej przestrzeni Centralnej Eurazji i na całym świecie.

Modernizacja ustnych i muzycznych tradycji powinna nabyć formy, które są bliskie i zrozumiałe dla współczesnej publiczności. W szczególności dawnym słowom i tekstom mogą towarzyszyć ilustracje lub mogą być one zawarte w żywych materiałach wideo. Z kolei dźwięki i melodie mogą rodzić się nie tylko za pośrednictwem autentycznych instrumentów, ale także ich nowoczesnych wersji elektronicznych.

Oprócz tego konieczne jest zorganizowanie szeregu naukowych i badawczych wypraw do różnych regionów Kazachstanu i innych krajów w celu poszukiwania wspólnych historycznych podstaw tradycji folklorystycznej.

            6. Historia w kino i telewizji

 We współczesnym świecie kino odgrywa ogromną rolę w historycznej samoświadomości ludzi. W percepcji masowej olśniewające obrazy filmowe odgrywają niekiedy większą rolę niż dokumentalne portrety w fundamentalnych monografiach naukowych.

Dlatego w niedalekiej przyszłości należy uruchomić produkcję specjalnego cyklu filmów dokumentalnych, seriali telewizyjnych i pełnometrażowych filmów artystycznych pokazujących ciągłość cywilizacyjnej historii Kazachstanu.

Praca nad tymi projektami powinna być prowadzona w ramach szerokiej współpracy międzynarodowej z udziałem najlepszych krajowych i zagranicznych scenarzystów, reżyserów, aktorów, producentów i innych specjalistów współczesnego przemysłu filmowego.

Ponadto należy maksymalnie rozszerzyć rozmaitość gatunkową historycznej produkcji telewizyjnej i kinowej, włączyć obok motywów przygodowych i melodramatycznych elementy fantasy i pełnych akcji hitów, które są dziś popularne wśród widzów. W tym celu można wykorzystać bogaty materiał mitologiczny i folklorystyczny Wielkiego Stepu.

Szczególną uwagę należy również poświęcić młodemu pokoleniu, które pilnie potrzebuje wysokiej jakości filmów dla dzieci i seriali animowanych, które mogą stworzyć kult narodowych superbohaterów.

Nasi znakomici wojownicy, myśliciele i władcy zasługują na to, by być wzorem do naśladowania nie tylko w Kazachstanie, ale na całym świecie.

Podsumowanie

Półtora roku temu opublikowałem artykuł “Patrząc w przyszłość: modernizacja świadomości społecznej”, który znalazł szeroki odzew w społeczeństwie. Uważam ukazane wyżej projekty za kontynuację programu «Рухани жаңғыру» [„Duchowe bogactwo” – przyp. tłum.]. Nowe komponenty ogólnonarodowego programu «Рухани жаңғыру» pozwolą zaktualizować wielowiekowe dziedzictwo naszych przodków, uczyniwszy je zrozumiałym i pożądanym w warunkach cywilizacji cyfrowej.

Jestem przekonany, że u narodu, który pamięta, ceni i jest dumny ze swojej historii, jest wielka przyszłość. Duma z przeszłości, pragmatyczna ocena teraźniejszości i pozytywne spojrzenie w przyszłość – to gwarancja naszego sukcesu.

Nursułtan Nazarbajew

Tłumaczenie: Karol Kaźmierczak, za podstawie tekstu opublikowanego na stronie internetowej Administracji Prezydenta Kazachstanu

Czytaj także: W Kazachstanie wyprodukują wystawny serial o historii kraju [+VIDEO/+FOTO]

1 odpowieź

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply