78. rocznica zbrodni UPA w Janowej Dolinie

W nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 roku w Janowej Dolinie na Wołyniu Ukraińska Powstańcza Armia zamordowała około 600 Polaków.

Janowa Dolina była osiedlem, które powstało w latach 30. XX wieku przy kamieniołomach bazaltu eksploatowanych przez przedsiębiorstwo państwowe. W 1939 roku zamieszkiwało je około 2 tysięcy osób, z czego Polacy stanowili 80 proc. W trakcie niemieckiej okupacji w Janowej Dolinie powstał obóz dla jeńców sowieckich i niemiecki posterunek.

W nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 r. (Wielki Piątek) banda UPA, której przewodził Iwan Łytwyńczuk „Dubowyj”, wraz z Ukraińcami z sąsiednich wsi, weszła do Janowej Doliny i rozpoczęła podpalanie zabudowań.

ZOBACZ TAKŻE: Prawy Sektor świętował rocznicę rzezi Polaków w Janowej Dolinie

Ludzie ginęli w płomieniach bądź byli zabijani, gdy ratowali się ucieczką z płonących zabudowań. Mieszkańcy, którzy nie zdążyli opuścić domów, schronili się w murowanych piwnicach i z tych nikt nie mógł się uratować. Albo podusili się od dymu, albo spalili się tam, gdzie upowcy wrzucali do piwnic butelki z łatwopalnym płynem i płoniące żagwie, albo też upiekli się od żaru płonących domów. Złapani byli przywiązywani do drzew i podpalani lub pozbawieni różnych części ciała. Niektórzy zostali powieszeni. Do ofiar nie strzelano – ludzie byli mordowani siekierami, widłami a niemowlęta brano za nogi i rozbijano głowy o ściany – napisali na podstawie relacji ocalałych Ewa i Władysław Siemaszkowie w książce „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945”.

W trakcie ataku na Janową Dolinę opór ukraińskim napastnikom stawili nieliczni żołnierze AK oraz Niemcy którzy zajmowali jeden z budynków. Ocaleli Polacy zostali wywiezieni przez Niemców do Kostopola. W 2003 roku w Janowej Dolinie Ukraińcy upamiętnili mord nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 roku ustawiając tablicę wedle której, że UPA zlikwidowała „bazę polsko-niemieckich okupantów Wołynia”.

Zbrodnia w Janowej Dolinie miała miejsce przed największą falę masowych zbrodni dokonanych przez UPA na Polakach mieszkających na Wołyniu. Rozpoczęły ją mordy dokonane 11 i 12 lipca 1943 roku w 150 miejscowościach powiatach włodzimierskiego, horochowskiego i kowelskiego.

CZYTAJ TAKŻE: Jak prokuratura legalizuje propagowanie banderyzmu w Polsce

Kresy.pl