Syria: Kurdyjska partia monopolizuje władzę na kontrolowanym przez siebie terenie

Wbrew internacjonalistycznej i decentralistycznej retoryce, kurdyjska Partia Zjednoczenia Demokratycznego (PYD) monopolizuje władzę w opanowanej przez siebie północno-wschodniej Syrii zamieszkanej w większości przez Arabów.

Począwszy od 2015 r. roku powołane przez PYD Ludowe Oddziały Obrony (YPG) ze wsparciem Amerykanów wypierały bojowników tzw. “Państwa Islamskiego” z kolejnych obszarów Syrii. Doprowadziło to do opanowania przez Kurdów około jednej trzeciej terytorium tego państwa na wschodnim brzegu Eufratu czyli terenów na którym większość ludności stanowią Arabowie. PYD proklamując nieuznawaną przez władze w Damaszku strukturę w postaci “Autonomicznego Samorządu Syrii Północnej i Wschodniej” utworzyła również szerszą siłę zbrojną w postaci Syryjskich Sił Demokratycznych (SDF), w szeregach których znaleźli się także Arabowie. Jednak według opublikowanej 24 lipca analizy przygotowanej na zlecenie amerykańskiego think-tanku Carnegie Endowment for International Peace mimo internacjonalistycznej i decentralistycznej retoryki struktury cywilne i wojskowe w północno-wschodniej Syrii pozostają całkowicie zdominowane przez PYD.

W analizie przypomniano, że PYD jest partią typu rewolucyjnego założoną jako syryjska odnoga Partii Pracujących Kurdystanu (PKK), marksitowsko-leninowskiej organizacji od początku lat 80 XX wieku prowadzącej walkę partyzancką i terrorystyczną z władzami Turcji o stworzenie państwa Kurdystan. Choć po uwięzieniu przez Turków, przywódca PKK, Abdullah Ocalan zmienił ideologię partii, przechodząc oficjalnie na pozycji autonomii i decentralizacji obszarów zamieszkanych przez Kurdów w czterech bliskowschodnich państwach, w praktyce “na terenie północno-wschodniej Syrii komuny i inne ciała pochodzące z wyboru są głównie mechanizmem dystrybucji usług, zbierania informacji i kontroli nad ludnością, stwarzającym pozory społecznej partycypacji. Władza wykonawcza pozostaje scentralizowana w rękach kadr, awangardy PKK, mężczyzn i kobiet wyszkolonych w Górach Kandil, którzy byli aktywni w walce partyzanckiej w Turcji lub mobilizowali poparcie z ramienia PKK w Europie” – napisali Elisabeth Tsurkov i Esam al-Hasan.

Analitycy twierdzą, że choć PKK-PYD są mocno zaangażowane w promowanie agendy feministycznej, tego rodzaju treści są zawarte wyłącznie w programach nauczania prowadzonego w szkołach na terenach zamieszkanych przez ludność kurdyjską. Na rozległych terenach zamieszkanych przez Arabów kurdyjskie władze pozostawiły program ustalony jeszcze przez władze Syrii, likwidując jedynie zajęcia nauczające ideologii rządzącej Syrią partii Baas. PKK-PYD nie wyegzekwowały na terenach arabskich nawet proklamowanego przez nie zakazu wielożeństwa.

Jednak bieżące decyzje polityczne i administracyjne “ważne i mniej ważne, zarówno na terenach z większością kurdyjską jak i większością arabską, zwykle są podejmowane przez nich” – napisano w dokumencie o działaczach PYD. Jest tak nawet wówczas gdy etniczni Arabowie zajmują formalnie naczelne pozycje w danej strukturze administracyjnej czy wojskowej. Każdy z nich ma “doradcę” z szeregów PYD-YPG, który ma decydujący wpływ na proces decyzyjny. Autorzy analizy cytują arabskiego mieszkańca miasta Dajr az-Zaur, który nazywa władze organizowane przez PYD-YPG “nowymi alawitami”, czyniąc porównanie do odłamu szyickiego do którego należy prezydent Syrii Baszar al-Asad, grupy, któea choć jest w mniejszości zdominowała państwo po przejęciu władzy przez partię Baas w 1963 r. “Oni zeszli z gór Kandil i próbują rządzić naszymi terenami, których nie rozumieją” – powiedział cytowany rozmówca.

Według dokumentu Carnegie Endowment for International Peace działacze PYD ściśle nadzorują wszystkie działania arabskich pracowników struktur administracyjnych uważając miejscową ludność arabską za społecznie zacofaną, zdominowaną przez lojalności plemienne, które łatwo prowadzą do społecznych konfliktów. “Kadry są zawsze obecne” – mówi współprzewodnicząca jednej z rad dystryktu zamieszkanego w większości przez Arabów.

Pilnujemy wspólnych spraw

Zależymy od Twojego wsparcia
Wspieram Kresy.pl

Powoduje to zresztą, że część wykształconych Arabów odrzuca możliwość współpracy ze strukturami parapaństwowymi stworzonymi przez kurdyjskich działaczy. Zmusza to kadry PYD do współpracy z tradycyjnymi przywódcami plemiennymi Arabów – szejkami. Mimo to ludność arabska zachowuje dystans do administracji stworzonej przez PYD, a część uznaje ją po prostu za okupacyjną. Utrudnia to walkę z podziemnymi strukturami ISIS, które pozostały w prowincji Dajr az-Zaur mimo rozbicia władztwa terytorialnego “Państwa Islamskiego” na początku bieżącego roku. “Gdybym wiedział, że mój kuzyn współpracuje z ISIS czy zawiadomiłbym administrację, postępując wbrew tradycji plemiennej, czy pozostałbym cicho lub nawet pomógł mu?” – badacze cytują znaczące pytanie jednego z arabskich przywódców klanowych w tej prowincji.

W analizie Carnegie Endowment for International Peace zawarta jest także rekomendacja: “W czasie gdy Międzynarodowa Koalicja walcząca z ISIS dąży do zabezpieczenia północnego wschodu [Syrii] przed atakiem Turcji jest to dobry moment wykorzystania lewara na PYD by upodmiotowiła społeczność zarówno kurdyjską jak i arabską, i pozwoliła na ich prawdziwy samorząd”. Dalszą monopolizację władzy wykonawczej w rękach PYD analitycy uważają za mającą efekt “destabilizujący” dla tego regionu Syrii. Dostrzegają oni “okazję do zmniejszenia centralizacji bez znaczącego zagrożenia dla bezpieczeństwa” na terenach kontrolowanych przez Kurdów.

Czytaj także: Saudyjski minister spotkał się z Amerykanami w Syrii [+MAPA]

Sytuacja polityczno-militarna w Syrii: kolor ciemnożółty – tereny pod kontrolą władz Syrii; kolor jasnożółty – tereny pod kontrolą kurdyjskich PYD-YPG; kolor granatowy – tereny okupowane przez Turcję; kolor czerwony – tereny kontrolowane przez arabskie ugrupowania islamistyczne; kolor jasnoniebieski – tereny kontrolowane przez Amerykanów.

carnegieendowment.org/kresy.pl

3 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply