W dniach 2-3 grudnia br. w Lublinie odbędzie się Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona arcybiskupowi lwowskiego Józefowi Teodorowiczowi w 80. rocznicę śmierci oraz w 100. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę: .

Konferencja odbędzie się w Lublinie, w dniach 2-3 grudnia br. Patronat honorowy objął abp Mieczysław Mokrzycki, Metropolita Lwowski, a także Ambasador Armenii. Organizatorami są: Instytut Pamięci i Dziedzictwa Kresowego, Fundacja Armenian Foundation, Centrum Ucrainicum KUL, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Katedra Historii XIX i XX w. – Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Patronat medialny nad wydarzeniem objął m.in. portal Kresy.pl.

Wydarzenie rozpocznie się w niedzielę 2 grudnia od Mszy Św. w intencji abp Józefa Teodorowicza pod przewodnictwem JE ks. bp. Mariana Buczka. Tego dnia odbędzie się też polsko-ormiańskie spotkanie kulturowo-artystyczne oraz wystawa ormiańska.

Właściwa sesja naukowa odbędzie się w poniedziałek 3 grudnia. Poniżej załączamy aktualny program.

9.30 – Atrium Collegium Norwidianum KUL

Otwarcie wystawy poświęconej Ormianom Polskim

Sesja naukowa na KUL – Wydział Teologii, Aula 1031

Godz. 10.00 – Otwarcie konferencji

Otwarcie – Władze KUL, Wydziału Teologii KUL

Słowo ks. abp Mieczysława Mokrzyckiego, metropolity lwowskiego

Wręczenie dyplomów-podziękowań dla dobroczyńców Instytutu Pamięci i Dziedzictwa Kresowego w Lublinie.

JE ks. bp Marian Buczek (Charków-Zaporoże), Abp Józef Teodorowicz rzecznikiem episkopatu polskiego

Ks. prof. dr hab. Mirosław Kalinowski (Lublin), Wielce Błogosławiony Nerses Bedros XIX, patriarcha Cylicji, duszpasterz katolickich Ormian. Wspomnienie w 5 rocznicę wyróżnienia go Złotym Dyplomem Wydziału Teologii KUL

Maciej Bohosiewicz (Warszawa), Ormianie w obronie Rzeczypospolitej

Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski (Kraków), Katoliccy biskupi ormiańscy w dziejach Polski

Dr Tomasz Krzyżowski (Kraków), Archidiecezja lwowska obrządku ormiańskokatolickiego w latach 1902-1938

Red. Jurij Smirnow (Lwów), Kościoły ormiańskie archidiecezji lwowskiej w czasach rządów pasterskich abp. Józefa Teodorowicza

Dr Olga Osadczy (Lwów-Lublin-Chełm), Ks. Józef Teodorowicz proboszczem parafii w Brzeżanach

Prof. dr hab. Iryna Biskub (Łuck), Ludobójstwo Ormian na planie filmu „Przyrzeczenie”

Ks. prof. dr hab. Józef Wołczański (Kraków), Abp Józef Teodorowicz jako protektor stygmatyczki Teresy Neumann z Konnersreuth

Dr hab. prof. nadzw. Włodzimierz Osadczy (Lublin), Patriotyzm w nauczaniu abp Józefa Teodorowicza

Red. Romuald Starosielec (Warszawa), Abp Józef Teodorowicz wkład w dzieło odbudowy Państwa Polskiego

Dr Krzysztof Bąkała (Warszawa), Rola abp. Józefa Teodorowicza w walce o Polski Lwów 1918-1919

Dr Adam Kulczycki (Strasburg, Rzeszów), Działalność arcybiskupa Józefa Teofila Teodorowicza na niwie religijnej i politycznej (arcybiskup i polityk).

 

Józef Teofil Teodorowicz

Abp. Józef Teodorowicz należał do grupy najbardziej wpływowych i znanych członków Episkopatu Polski okresu międzywojennego. Urodził się 25 VII 1864 r. w Żywaczowie koło Horodenki na Pokuciu, w ormiańskiej rodzinie szlacheckiej Grzegorza i Gertrudy z Ohanowiczów. Po śmierci ojca przeniósł się z rodziną do Stanisławowa, gdzie ukończył najpierw szkołę powszechną, a potem z wyróżnieniem gimnazjum.

W 1882 r. wstąpił na Uniwersytet w Czerniowcach, gdzie rozpoczął studia prawnicze. Dość szybko z nich zrezygnował i wstąpił do Seminarium Duchownego we Lwowie, rozpoczynając też na studia filozoficzno-teologiczne na Uniwersytecie Lwowskim (1883-1887). Po ich ukończeniu ormiańskokatolicki arcybiskup Izaak Isakowicz udzielił mu święceń kapłańskich, po których objął on przejściowo obowiązki wikariusza katedry lwowskiej.

Później był wikariuszem w Stanisławowie (1887-1890), po czym trafił do Brzeżan jako administrator (1890-1891). Od 1891 r. mógł poświęcić się pracy w Brzeżanach już jako proboszcz parafii, w której dał się poznać jako nieprzeciętny organizator, inicjator życia społecznego-religijnego oraz jako orator i kaznodzieja. W 1897 r. powołano go do Lwowskiej Kapituły Katedralnej. Wówczas mógł na szerszą skalę rozwinąć wielokierunkową działalność zarówno na polu religijno-kościelnym jak też i społeczno-narodowym, skupiając się na organizacji prasy katolickiej. Erygował Bractwo wydawnicze św. Józefa, włączył się aktywnie do grona współzałożycieli dzienników „Ruch Katolicki” i „Przedświt”. Należał też do lwowskiej Rady Miejskiej. W dniu 30 V 1901 r. jednogłośnie wybrano go na metropolitę lwowskiego i konsekrowano 2 II 1902 r.

Rządzona przez niego archidiecezja ormiańskokatolicka, mimo, że obejmująca duże terytorium, zamieszkiwana była przez niespełna 5000 wiernych, którym pomoc duszpasterską świadczyło ok. 20 kapłanów. Wobec faktu skromności podległej mu diecezji, mógł on bez przeszkód poświęcić się w pracy na polu działalności kościelnej, społeczno-politycznej, literackiej i kaznodziejskiej. Wśród wielu licznych inicjatyw duszpasterskich należy wymienić jego stałą troskę o zwiększenie liczby duchowieństwa obrządku ormiańskiego w Polsce, opiekę nad Zakładem Wychowawczym im. Mikołaja Torosowicza we Lwowie, czy też koronację obrazu Matki Bożej Łaskawej w Stanisławowie w 1937 r. Za jego rządów nowy wystrój zyskała też lwowska katedra ormiańska, której renowację przeprowadzono w latach 1908-1929. W wyniku tych przeobrażeń we wnętrzu obiektu powstały budzące uznanie po dziś dzień freski Jana Henryka Rosena i mozaiki Józefa Mehoffera.

Arcybiskup jeszcze w czasach monarchii austro-węgierskiej należał do wiedeńskiej Izby Panów (1902-1918) oraz zasiadał w Sejmie Galicyjskim (1902-1914). W 1913 r. poparł biskupów polskich, którzy opowiedzieli się za obaleniem niekorzystnej dla polskiej racji stanu reformy wyborczej. Po powstaniu niepodległej Polski został posłem w Sejmie Konstytucyjnym (1919-1922), a następnie w latach 1922-1923 senatorem. Angażował się w pracę nad utrzymaniem przy Polsce Małopolski Wschodniej, Śląska i Wileńszczyzny. Powszechne uznanie zyskał również jako orator, kaznodzieja, autor odezw, dzieł ascetycznych i religijnych.

Abp. Józef Teodorowicz zmarł 4 XII 1938 r. we Lwowie. Został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Po II wojnie światowej, gdy władza sowiecka objęła rządy, miejscowi Polacy z obawy przed profanacją zwłok hierarchy ekshumowali je potajemnie, przenosząc na Cmentarz Łyczakowski. Spoczął w prywatnym, anonimowym grobowcu.

W 2011 roku specjalistom Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa udało się odnaleźć trumnę z ciałem ormiańskiego arcybiskupa. W czerwcu tego samego roku ponownie spoczął na Cmentarzu Orląt Lwowskich.

Kresy.pl

0 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply