Łukaszenko chce „wyjaśnić” sytuację posiadaczy Karty Polaka. „Czy to są obywatele Białorusi, czy oni po prostu zbłądzili?”

Białoruskie władze szykują nowelizację ustawy, umożliwiającą odbieranie obywatelstwa emigrantom politycznym i osobom skazanym za „ekstremizm”. Rozważane są też ograniczenia dla posiadaczy Karty Polaka. Aleksandr Łukaszenko chce „wyjaśnić, czy to są obywatele Białorusi”.

Władze Białorusi zamierzają dokonać zmian w ustawie o obywatelstwie. W tym tygodniu odbyła się w tej sprawie narada, z udziałem przywódcy państwa, Aleksandra Łukaszenki. Jego zdaniem, należy rozważyć, czy nie pozbawić białoruskiego obywatelstwa emigrantów, którzy sprzeciwiają się władzom w Mińsku i krytykują je.

„W ramach przygotowanej ustawy trzeba jeszcze raz spojrzeć na tych, którzy wyjechali za granicę i działają na szkodę państwa i narodu, popełniając przestępstwa” – mówił Łukaszenko. Jego zdaniem, trzeba zbadać, „czy ci ludzie są godni pozostania obywatelami Białorusi, jeśli uciekli z kraju ojczystego i faktycznie zerwali z nim więzi”. Twierdził, że „wielu deputowanych i obywateli” proponowało, by takie osoby pozbawić obywatelstwa. „Dlatego dzisiaj rozpatrujemy taki wariant ustawy” – dodał.

Ponadto, Łukaszenko oświadczył, że należy zająć się posiadaczami Karty Polaka. „Trzeba to wyjaśnić: czy to są obywatele Białorusi, czy oni po prostu zbłądzili, po prostu wzięli tę kartę jakby przypadkowo, czy mają inną ‘orientację’”. Myślę, że organy spraw wewnętrznych i służby dyplomatyczne mają też inne sprawy w sferze obywatelstwa, które budzą niepokój” – powiedział Łukaszenko. Nie podał więcej szczegółów w tym kontekście.

Przeczytaj: Łukaszenko: mamy na Białorusi wielu Polaków, ale to moi Polacy

Czytaj także: Łukaszenko podpisał groźną dla Polaków ustawę „o ludobójstwie narodu białoruskiego”

Do tej wypowiedzi odniósł się szef białoruskiego resortu spraw wewnętrznych, Iwan Kubrakow, przedstawiając szereg propozycji nowelizacji omawianej ustawy. której celem jest m.in. „zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego, stabilności systemu polityczno-społecznego”. Wśród nich jest wzmocnienie przewidzianych w prawie możliwości ograniczenia praw i swobód obywatelom Białorusi, posiadającym też inne obywatelstwo. Osoba, która uzyskałaby Kartę Polaka lub zezwolenie na pobyt w Polsce czy innym kraju, miałaby zostać zobowiązana do poinformowania o takim fakcie stosownych organów.

„[Nowelizacja ustawy – red.] wprowadza dla obywateli Republiki [Białoruś] obowiązek informowania kompetentnych organów o nabyciu obywatelstwa innego państwa albo uzyskaniu zezwolenia na pobyt albo innego dokumentu obcego państwa, dającego prawo do świadczeń lub innych korzyści (na przykład Karta Polaka)” – powiedział Kubrakow.

Szef MSW Białorusi powiedział też, że tego rodzaju informacje będą wykorzystywane na przykład przy naborze do służb i administracji państwowej, a także przy „decydowaniu o innych sprawach, związanych z obsadzaniem stanowisk publicznych, mających odpowiednie graniczenia”. Dodał, że chodzi również o sferę „prawa karno-procesowego i społeczno-prawną”. Uznał zarazem za przedwczesne mówienie o tym, czy wprowadzić odpowiedzialność karną za niepoinformowanie o nabyciu dokumentów innych państw.

Jak podano, nowelizacja przewiduje możliwość pozbawienia białoruskiego obywatelstwa osób, przebywających za granicą i wobec których wydano prawomocny wyrok za udział w „działalności ekstremistycznej” lub za wyrządzenie „ciężkiej szkody interesom Białorusi”. Te ostatnie miałyby zostać zdefiniowane i wymienione w ustawie. Decyzję o pozbawieniu obywatelstwa miałby podejmować prezydent w oparciu o rekomendacje komisji ds. obywatelstwa. Ponadto, zaproponowano, by osoba pozbawiona obywatelstwa mogła otrzymać zakaz wjazdu na Białoruś na okres do 30 lat. Według ministra Kubrakowa, miałoby to mieć „profilaktyczny efekt”.

W ocenie części mediów, propozycja pozbawiania obywatelstwa skierowana jest głównie przeciwko oponentom Łukaszenki i jego rządów, którzy przebywają za granicą.

Przeczytaj: Łukaszenko: Rzeczpospolita Obojga Narodów to „okres okupacji ziemi białoruskiej przez Polaków” [+VIDEO]

Przypomnijmy, że w grudniu ub. roku białoruski deputowany Igor Chłobukin, którego zdaniem należy zakazać Karty Polaka, zapowiedział zmiany w prawie, mające zrównać ten dokument z posiadaniem drugiego obywatelstwa, formalnie nieuznawanego na Białorusi. Polscy działacze obawiają się, że „mogą zacząć się prześladowania na dużą skalę”.

Wcześniej, we wrześniu 2021 r. prokurator generalny Białorusi Andriej Szwed nazwał Kartę Polaka elementem wywrotowej działalności antypaństwowej. Stwierdzenie to padło w wyemitowanym na kanale ONT filmie, który opowiada o „ludobójstwie Białorusinów, okrucieństwach Polaków w czasie II wojny światowej i próbie zamachu stanu w Mińsku”. Z kolei pod koniec listopada powiązany w białoruskimi władzami Aleksiej Dziermant oświadczył, że na Białorusi Karta Polaka powinna była zostać zdelegalizowana już dawno temu.

Według stanu na listopad 2021 roku, od 2008 roku na Białorusi wydano 161 275 Kart Polaka, z czego blisko 20 tys. w ostatnich dwóch latach. Dla porównania, w tym samym czasie na Ukrainie przyznano ponad 145 tys. takich dokumentów. Na Białorusi ich posiadaczy dotykały jednak różnego rodzaju utrudnienia, a nawet szykany. Kart Polaka nie mogą posiadać osoby pracujące na stanowiskach w sektorze państwowym. Jeśli ktoś miał taki dokument, musiał się go oficjalnie zrzec, bo inaczej tracił pracę.

Dodajmy, że białoruskie prawodawstwo formalnie nie uznaje drugiego obywatelstwa. Oficjalnie, na Białorusi można posiadać obywatelstwo tylko jednego kraju. Wyjątkiem są dzieci do 18 roku życia, u których jedno z rodziców jest cudzoziemcem. Jednak po osiągnięciu pełnoletności muszą one podjąć decyzję, które obywatelstwo zachować, a z którego zrezygnować. Jednocześnie, posiadanie drugiego paszportu nie jest zabronione. Jednak w takim przypadku, białoruskie władze nie biorą tego pod uwagę. Z kolei w październiku 2021 roku w białoruskim MSW zainicjowano zmiany w prawie, które mają umożliwić pozbawianie obywatelstwa Białorusi osób, które wyjechały za granicę i zdaniem Mińska „prowadzą wrogą działalność”.

Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do Narodu Polskiego. Może być wydana wyłącznie osobie nieposiadającej obywatelstwa polskiego lub zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub posiadającej status bezpaństwowca. Jest ona wydawana obywatelom Białorusi od 2008 roku, a do 2020 roku otrzymało ją ponad 131 tysięcy Białorusinów.

Od 2019 roku, po znowelizowaniu ustawy o Karcie Polaka, dokument został rozszerzony na wszystkie kraje świata nie dotyczy już tylko, jak dotąd, krajów byłego ZSRR.

Zerkalo.io / president.gov.by / Interia.pl / Kresy.pl