85 lata temu, 17 września 1939 roku, Armia Czerwona, łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, wkroczyła na teren II RP. Była to realizacja ustaleń zawartych w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow.
Sowiecka napaść na Polskę była realizacją układu podpisanego w Moskwie 23 sierpnia 1939 roku przez ministra spraw zagranicznych III Rzeszy Joachima von Ribbentropa oraz ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesława Mołotowa, pełniącego jednocześnie funkcję przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych (premiera).
Integralną częścią zawartego wówczas sowiecko-niemieckiego paktu o nieagresji, był tajny protokół dodatkowy. Punkt drugi, dotycz bezpośrednio Polski, brzmiał: „W wypadku terytorialnych i politycznych przekształceń na terenach należących do Państwa Polskiego granica stref interesów Niemiec i ZSRS przebiegać będzie w przybliżeniu po linii rzek Narwi, Wisły i Sanu. Kwestia, czy w obopólnym interesie będzie pożądane utrzymanie niezależnego Państwa Polskiego i jakie będą granice tego państwa, będzie mogła być ostatecznie wyjaśniona tylko w toku dalszych wydarzeń politycznych. W każdym razie oba rządy rozstrzygną tę kwestię na drodze przyjaznego porozumienia”.
Informacja na temat tajnego protokołu nie dotarła do Polski, choć przywódcy alianccy dysponowali wiedzą na jego temat.
🟥 Czerwona zaraza rozlewa się na Polskę❗️
🗓 17 września 1939 roku Armia Czerwona bez wypowiedzenia wojny wkroczyła na teren II Rzeczpospolitej. Napaść na Polskę była częścią tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow, zawartego przez Niemcy i Związek Sowiecki.
❗ Stalin uznał, że… pic.twitter.com/0mPdLpQNoM
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) September 17, 2024
Po tym, jak 1 września 1939 roku wojska niemieckie zaatakowały Polskę, w kolejnych dniach strona sowiecka utrzymywała pozory neutralności. Minister Józef Beck wspominał, że sowiecki ambasador zdradzał nawet chęć rozmów co do możliwości dowozu pewnych towarów przez ZSRS. Jednak już od trzeciego dnia wojny Niemcy ponaglali Moskwę, ażeby zajęła obszary uznane w pakcie Ribbentrop-Mołotow za jej strefę interesów. Jednak Stalin zwlekał z podjęciem decyzji, czekając na reakcję Wielkiej Brytanii i Francji wobec agresji III Rzeszy na II RP. Prowadzono jednak ukryte przygotowania do wojny, a jeszcze 24 sierpnia 1939 r. rozpoczęto stopniową koncentrację wojsk.
W ślad za oddziałami Armii Czerwonej na tereny polskie wkraczały oddziały specjalne NKWD. Zaczęły się masowe aresztowania i egzekucje lokalnych elit zgodnie z przygotowanymi uprzednio listami proskrypcyjnymi.
🗓️ 17 września 1939 roku Związek Radziecki napadł na Polskę, przez co nasi rodacy zostali zmuszeni do walki na dwa fronty równocześnie.
Nigdy nie zapomnimy o cenie, jaką zapłacili za wolność. pic.twitter.com/83MKlvR5JR
— Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP 🇵🇱 (@MSZ_RP) September 17, 2024
Po sowieckiej napaści na Polskę aresztowano ponad 200 tys. Polaków – oficerów, policjantów, ziemian, prawników. Wszystkim obywatelom II RP narzucono radzieckie obywatelstwo. Masowe wywózki na Syberię objęły 1 mln 350 tys.
ZSRS, uczestnicząc wspólnie z III Rzeszą w rozbiorze Polski, zajął w 1939 r. obszar o powierzchni ponad 190 tys. km kw. z liczbą ludności ok. 13 mln osób.
Zobacz także: IPN do białoruskich władz: 17 września 1939 to „Święto Jedności Dwóch Totalitaryzmów”
Moskwa, uzasadniając wkroczenie Armii Czerwonej na teren RP twierdziła, że „rząd sowiecki nie może pozostać obojętny na fakt, że zamieszkująca terytorium Polski pobratymcza ludność ukraińska i białoruska, pozostawiona własnemu losowi, stała się bezbronna”.
Łącznie, w starciach z Armią Czerwoną zginęło ok. 2,5 tys. polskich żołnierzy, a ok. 20 tys. było rannych i zaginionych. Do niewoli sowieckiej dostało się ok. 250 tys. żołnierzy, w tym ponad 10 tys. oficerów, którzy na mocy decyzji podjętej 5 marca 1940 r. przez Biuro Polityczne WKP(b) zostali rozstrzelani. Straty sowieckie wynosiły ok. 3 tys. zabitych i 6-7 tys. rannych. Wkraczająca na ziemie Rzeczypospolitej Armia Czerwona dopuszczała się zbrodni popełnianych na polskich wojskowych, policjantach i cywilach. Przykładowo, po zajęciu Grodna Sowieci wymordowali ponad 300 jego obrońców.
Kresy.pl
Zostaw odpowiedź
Chcesz przyłączyć się do dyskusji?Nie krępuj się!