Archive Category: Architektura

Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…

Zamek został wzniesiony na pocz. XVII w. przez Mikołaja Herburta, wojewodę ruskiego. Miał kształt czworoboku z trzema basztami. Zdobyty przez Turków w 1672 r. odzyskany w 1683 r. W XVIII w. utracił znaczenie obronne, przebudowany przez Humanieckich na rezydencję. Od połowy XIX w. w ruinie. W latach 1919-1939 pod opieką KOP. Dokonano wtedy częściowej restauracji, mieściło się tu muzeum regionalne. Do dziś zachowała się część murów obronnych i resztki baszt. Zbigniew Hauser

Zamek w Podhorcach wzniósł w latach 1635-40 hetman wielki koronny Stanisław Koniecpolski (architektami byli Guillaume de Beauplan i Andre dell'Aqua, dekoracje wykonał Giovani Battista Falconi, a portale i kominki Constantino Tencalla). Później zamek był własnością Sobieskich i Rzewuskich. Leon Rzewuski (zm. 1869) odrestaurował zamek i przekształcił go w bogate muzeum dzieł sztuki i pamiątek narodowych. Ostatnimi właścicielami byli Sanguszkowie. W zdewastowanym w czasie I Wojny Światowej zamku, po restauracji, mieściła się filia Lwowskiego Muzeum Narodowego. Na pocz. II Wojny Światowej Sanguszkowie przewieźli część zbiorów do Gumnisk k. Tarnowa, skąd trafiły m.in. do muzeum w Tarnowie. Po 1945 w zamku mieściło się sanatorium przeciwgruźliczne. W 1956 pożar zniszczył zabytkowe wnętrza. W l. 90-tych przeprowadzono częściową restaurację. Obiekt przejęła Lwowska Galeria Obrazów. Na pierwszym piętrze zachowała się dawna kaplica pałacowa oraz kominki i portale wykonane z marmuru chęcińskiego. Zbigniew Hauser

Za czasów Batorego i Wazów Międzybóż był jednym z najbogatszych miast Podola. W XVI w. zamek należał do Sieniawskich. W 1726 r. ostatnia z Sieniawskich - Zofia - wniosła swoje dobra w dom Augusta Czartoryskiego. Odtąd Międzybóż stał się podolską rezydencją Czartoryskich i ośrodkiem administracyjnym ich rozległych dóbr. Na przełomie 1790 i 1791 r. kwaterował tu ze swym wojskiem Tadeusz Kościuszko. Po 1831 r. wszystkie dobra Czartoryskich skonfiskował rząd rosyjski. Miasto zamieniono w osadę wojskową. Stacjonował tu pułk dragonów a carowie często gościli na zamku. Zbigniew Hauser

Linowo to duża wieś, dawniej również miasteczko i majątek ziemski, położona w rejonie prużańskim na Białorusi o 10 km na południe od Prużany, przy szosie do Kobrynia i linii kolejowej z Brześcia do Baranowicz. Na terenie dawnego majątku ziemskiego zachował się tu zespół dworski w dawnym majątku ziemskim.

Ziemie, na których leżą Burbiszki należały od 1817 r. do wywodzącego się z Pomorza rodu Bażeń-skich. W tej miejscowości warto zwiedzić neogotycki polski dwór i rozległy park, rozciągający się obecnie na obszarze 28 ha. Zwraca uwagę zespół stawów i kanałów, z 15 sztucznymi wysepkami połączonymi mostkami. W parku stoi statua Matki Boskiej z XIX w. oraz pierwszy na Litwie pomnik Adama Mickiewicza, dłuta Kazimierza Uliańskiego, napis na cokole brzmi: "Litwo, Ojczyno moja". Dziełem tego samego artysty są też lwy i pomnik wielkiego księcia Witolda. Stojący w centrum zało-żenia neogotycki dwór został zbudowany z kamienia. Jest nieregularną budowlą, z basztą zwieńczoną blankami. Dawniej baszty znajdowały się po obu stronach, jedną zburzono po II wojnie światowej. W odrestaurowanym wnętrzu znajduje się oryginalne XVIII i XIX-wieczne wyposażenie przekazane przez rodzinę dawnych właścicieli oraz herb rodu i dokumenty. Na początku XX w. często przyjeżdżał tu Kornel Makuszyński. W 1913 r. wziął ślub z dziedziczką dworu, Emilią Bażeńską. Rozkochany w architekturze zakopiańskiej, przywiózł domek spod Tatr i postawił go w ogrodzie. Podobno w latach 1923-24, podczas wakacji napisał w nim poemat "Pieśń o Ojczyźnie". Podczas II wojny światowej Bażeńscy utracili ziemię, a pałac został zrujnowany. Ostatnim właścicielem majątku był Adam Bażeński, który oficjalnie przekazał go w 1991 r. państwu litewskiemu z przeznaczeniem na cele kulturalne. We wnętrzach dworu odbywają się koncerty muzyki klasycznej. Jakub Czarnowski

"Kwartalnik Litewski", R. 1: 1910, t. 3, s. 95-124.

Zamek leży na szczycie stromego wzgórza. Wzniesiony na pocz. XIV w., wielokrotnie niszczony przez Tatarów. W końcu XVI w. wojewoda ruski przebudował go na rezydencję renesansową. Później własność Jakuba Sobieskiego. W 1629 r. urodził się tu jego syn Jan - przyszły król Polski. Na pocz. XIX wieku zaniedbany, w 1882 r. jako pamiątka narodowa zakupiony za fundusze pochodzące z publicznej zbiórki. Prace konserwatorskie trwały do 1939 r. Obecnie zamek jest filią Lwowskiej Galerii Obrazów. Przeniesiono tu ocalałe obiekty z pałaców i kościołów z województw południowo-wschodnich II RP. Tylko część z nich jest eksponowana. Zbigniew Hauser