USA nałożyły zachodzącą i wschodzącą gwiazdę mołdawskiej polityki

Waszyngton nałożył sankcje na niegdysiejszego najpotężniejszego człowieka w Mołdawii oraz szefa opozycyjnej partii koordynującego obecne protesty antyrządowe w tym państwie.

Jak podał w środę portal telewizji France24 amerykańskimi sankcjami objęci zostali mołdawski emigrant Vlad Plahotniuc oraz deputowany mołdawskiego parlamentu również przebywający na emigracji Ilon Sor. Plahotniuc to były najbogatszy mieszkaniec Mołdawii, który w latach 2013-2016 stał na czele Partii Demokratycznej, sterując w zeszłej dekadzie zza kulis układami politycznymi wyłaniającymi premierów i prezydentów.

Plahotniuc opuścił Mołdawię w czerwcu 2019 r., gdy jego dotychczasowi koalicjanci i partnerzy wypowiedzieli mu gremialnie posłuszeństwo i sprzymierzyli się z opozycją. Plahotniuc uciekł z kraju, a kierowana przez niego Partia Demokratyczna została zepchnięta do opozycji, by potem zniknąć ze sceny parlamentarnej. Plahotniuc zrezygnował ze stanowiska przewodniczącego Partii Demokratycznej, a potem zrezygnował z mandatu parlamentarzysty i jest obecnie figurantem postępowania karnego prowadzonego w Mołdawii.

Z kolei Sor to urodzony w Izraelu potomek mołdawskich Żydów, który w młodym wieku został merem miasta Orhei w Mołdawii. Zdobył na tym stanowisku ponadlokalną popularność i w 2016 r. doprowadził do przemianowania stronnictwa “Równoprawność” w partię “Sor”, która w dwóch kolejnych wyborach – w 2019 i 2021 r. – zdobyła reprezentację parlamentarną. W ostatnich wyborach partia ta uzyskała 5,75 proc. głosów i jako jedyna poza konkurencyjnymi potężnymi koalicjami prozachodnich liberałów i prorosyjskiej lewicy uzyskała mandaty w parlamencie – konkretnie sześć.

W 2017 r. Ilan Sor został skazany w Mołdawii na 7 lat i 6 miesięcy więzienia w zakładzie półotwartym za udział w wyprowadzeniu równowartości miliarda dolarów z mołdawskiego systemu bankowego. Sor zdołał jednak w 2019 r. wyjechać do Izraela (jest jego obywatelem). W ostatnich miesiącach koordynował z tego kraju antyrządowe protesty swoich zwolenników, którzy założyli miasteczko namiotowe pod gmachem parlamentu Mołdawii. Zostało ono niedawno rozbite przez policję.

Według Departamentu Finansów USA Ilan Sor miał współpracować z Rosjanami w swoich działaniach przeciw liberalnej prezydent Mołdawii Mai Sandu i jej prozachodniemu obozowi rządowemu. Od lipca bieżącego roku ma współpracować z rosyjskimi oligarchiami, choć pierwsze kontakty miał nawiązać jeszcze w roku 2021. Moskwa ma transferować pieniądze dla niego przede wszystkim za pośrednictwem rosyjskiego oligarchy Igora Czajki – amerykańskie oskarżenia zrelacjonował portal Newsmaker.md.

Sankcjami objęta została także żona Sora – Sara.

Z koeli Plahotniuc został obłożony sankcjami za dawne korumpowanie urzędników, w tym funkcjonariuszy wymiaru sądownictwa, w celu uzyskania pełnej kontroli nad mołdawskim systemem politycznym, szczególnie, że jednocześnie miał kontrolę nad szeregiem mołdawskich mediów, a także przejmowanie własności państwowej.

france24.com/newsmaker.md/kresy.pl