Białosowszczyzna

Białosowszczyzna (Белаўсаўшчына) to dawny majątek ziemski, a obecnie duża wieś kołchozowa położona na Białorusi, w obwodzie brzeskim, o 4 km na północ od Prużany, w pobliżu szosy do Słonimia.

W XVI w. był tu folwark ekonomii kobryńskiej należący do dworu w Dobuczynie. W 2 połowie XIX w. miejscowy majątek należał do Szwykowskich, a w okresie międzywojennym – do Czarneckich. Po II wojnie światowej na terenie dworskim urządzono kołchoz. Wśród licznych powojennych zabudowań kołchozowych zachował się stosunkowo nieduży, drewniany dwór Szwykowskich, wzniesiony w końcu XIX w. Niegdyś mieściły się w nim kołchozowe biura, później ­- dom kultury, obecnie budynek od kilku lat jest opuszczony. Dwór jest budowlą parterową, wzniesioną na planie prostokąta, z piętrową częścią środkową. Nakrywa go wysoki dach naczółkowy. Po prawej stronie znajduje się parterowe skrzydło boczne, nakryte niższym dachem, zapewne dobudowane później. Główne wejście zaakcentowane jest niewielkim ryzalitem, po bokach którego znajdują się dwa niewielkie trójbocznie zamknięte ryzality mieszczące okna. Na ścianach szczytowych znajdują się wejścia boczne. Skromny wystrój elewacji stanowią: szalowanie, ramowe oprawy okien, prostokątne na parterze i półkoliście zamknięte na piętrze, oraz zdobienia narożników. Dwór otacza nieduży park ze starodrzewem, w którym znajduje się obecnie duża kolonia gawronów. Do parku przylega staw z wyspą.

Interesującym budynkiem jest stojący przy drodze na skraju parku niewielki murowano-drewniany budynek, służący obecnie jako dom mieszkalny. Jego środkową część, zbudowaną z czerwonej, nietynkowanej cegły, stanowi dawny spichlerz dworski. Szczytową ścianę spichlerza zdobi oryginalna neogotycka dekoracja w postaci dwu ostrołukowych potworów drzwiowych, nad którym znajdują się ślepe maswerki oraz okno-rozeta. Trójkątny szczyt jest obramowany fryzem arkadkowym.

Tekst i zdjęcia:

Grzegorz Rąkowski