95 lata temu Węgry zostały pozbawione zostały 71,5% swojego terytorium i 62% swojej ludności. Do dziś miliony Madziarów mieszkają poza granicami państwa węgierskiego.

4 czerwca 1920 r. w Królestwie Węgier bito w dzwony i odprawiano żałobne nabożeństwa, gazety ukazały się w czarnych obwódkach; szkoły, urzędy i sklepy zamknięto, na 5 minut stanęła publiczna komunikacja, flagi państwowe opuszczono do połowy masztów. Zostaną znów podniesione dopiero w 1938 r. W pałacu Grand Trianon przedstawiciele Węgier podpisywali traktat pokojowy. Nikt nie chciał tego uczynić. W końcu podpisy złożyli minister zdrowia i ambasador we Francji. Zaraz potem złożyli rezygnację i wycofali się całkowicie z życia publicznego.

Jako część dualistycznej monarchii Habsburgów Królestwo Węgier znalazło się wśród przegranych I wojny światowej. Zwycięskie mocarstwa zachodnie podyktowały mu jednak warunki bardziej surowe niż Niemcom. Węgry zostały tak poważnie okrojone na rzecz sąsiednich państw, że ich powierzchnia zmniejszyła się z 325 tys. kilometrów kwadratowych do 93 tys. zaś ludność z około 21 milionów do około 8 milionów.

Węgry utraciły na rzecz Rumunii 102 tys. km. kw., na rzecz Królestwa Serbów Horwatów i Słoweńców 63,5 km. kw., na rzecz Czechosłowacji 62,3 km. kw. Nawet równie przegrana Austria przejęła 4022 km. kw. węgierskiego terytorium. Poza nowymi granicami Węgier znalazło się około 3,5 miliona etnicznych Madziarów. Mocarstwa zachodnie motywowały rozbiór Węgier zasadą samostanowienia narodowego. Nie została ona jednak dotrzymana. W południowej Słowacji (węg. Felvidék), Siemiogrodzie (węg. Erdély) przejętym przez Rumunię i w Wojwodinie (węg. Vajdaság) zajętej przez Serbów pozostały całe regiony zamieszkałe w znacznej większości przez Węgrów.

To właśnie trauma Trianon skłoniła Węgrów do przymierza z Niemcami w czasie II wojny światowej. Pozwoliło ono, jak się okazało tylko tymczasowo, odzyskać część utraconych terytoriów. Mimo upływu lat na dawnych terenach, na węgierskich kresach ciągle mieszkają Madziarzy. W Siedmiogordzie jest ich tak wielu, że władze komunistycznej Rumunii zdecydowały się w 1952 roku stworzyć Węgierski Region Autonomiczny, który jednak został zlikwidowany przez Nicolae Causescu w 1968 r. Obecnie 1,4 miliona Węgrów zamieszukje w Rumunii, 520 tys. na Słowacji, 290 tys. w Serbii, 200 tys. na Ukrainie. Na całych połaciach Madziarzy stanowią więcej niż połowę mieszkańców. Wszędzie krytykują dyskryminację językową i kulturalną. Węgrzy Siedmiogrodu – Seklerzy sformowali ruch domagający się autonomii terytorialnej dla swojego regionu.

W samych Węgrzech niemal w każdej, nawet najmniejszej miejscowości można odnaleźć pomniki, tablice i innego rodzaju upamiętnienia przypominające o dawnych ziemiach i rodakach odciętych nowymi granicami. Władze kraju starają się zrekompensować kresowym Węgrom historyczną katastrofę. Jeszcze w 2002 roku wprowadziły udzielającą im szereg przywilejów Kartę Węgra, która zresztą była pierwowzorem wprowadzonej przez nasz Sejm w 2007 roku Karty Polaka.

Drugi rząd Victora Orbana doprowadził w 2010 r. do nowelizacji ustawy o obywatelstwie. Dzięki niej etniczni Węgrzy z innych krajów mogą w szybkim i łatwym trybie uzyskiwać obywatelstwo narodowej ojczyzny, wystarczy udowodnić węgierskie pochodzenie. Umożliwiono takim nowym obywatelom głosowanie w wyborach, znosząc obowiązek zameldowania na terytorium Węgier. Jednocześnie węgierska komisja wyborcza utrzymuje spisy wyborców z historycznych Kresów w tajemnicy, choniąc ich w ten sposób. Bowiem w większości krajów sąsiednich posiadanie podówjnego obywatelstwa jest zabronione.

kresy.pl

0 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply