USA zgadza się na sprzedaż Bułgarii kolejnych F-16

Dzięki nabyciu kolejnych F-16, za kilka lat bułgarskie siły powietrzne mają dysponować łącznie 16 myśliwcami tego typu, w wersjach C i D.

W poniedziałek Departament Stanu USA poinformował o wyrażeniu zgody na możliwość sprzedaży Bułgarii 8 myśliwców F-16 wraz z odpowiednim sprzętem. Głównym wykonawcą kontraktu będzie koncern Lockheed Martin. Wartość umowy opiera na ponad 1,67 mld dolarów.

Pentagon poinformował, że Bułgaria zamówiła cztery myśliwce F-16C Block 70 i taką samą liczbę maszyn F-16D Block 70, a także 11 silników oraz taką samą liczbę radarów AESA AN/APG-83. Tym samym, za kilka lat bułgarskie lotnictwo będzie dysponować łącznie 16 myśliwcami F-16.

Według Amerykanów, porozumienie dotyczące sprzedaży samolotów nie jest bezpośrednio związane z rosyjską inwazją na Ukrainę, co skłoniło ukraiński rząd do zwrócenia się do krajów posiadających myśliwce MiG-29, jak Bułgaria, by przekazały im te maszyny. Takie spekulacje pojawiły się w związku z zapowiedziami, że MiG-i mogą teoretycznie zostać zastąpione amerykańskimi F-16. Rzecznik Pentagonu John Kirby oświadczył jednak, że nie określiłby tej sprzedaży jako „wypełnienie luki” po oddaniu poradzieckich samolotów, jednak nie przedstawił bliższych szczegółów.

Również agencja Reuters podała, powołując się na źródło zaznajomione z tematem, że sprzedaż myśliwców Bułgarom ma „niewiele” wspólnego w wojną na Ukrainie. Osoba ta zaznaczyła, że jest to element wieloletnich wysiłków Bułgarii w zakresie modernizacji swojego lotnictwa wojskowego. Inne źródło zaznaczyło, że F-16 będą nowe, co oznacza, że mogą zostać dostarczone nie wcześniej niż za 3-4 lata.

„Proponowana sprzedaż poprawi zdolność Bułgarii do radzenia sobie z aktualnymi i przyszłymi zagrożeniami poprzez umożliwienie bułgarskim siłom powietrznym rutynowego wysyłania nowoczesnych samolotów myśliwskich w region Morza Czarnego” – poinformowała amerykańska Defense Security Cooperation Agency (DSCA). Zaznaczono też, że nabycie tych samolotów zapewniłoby Bułgarii „interoperacyjną platformę NATO” i umożliwiłoby jej siłom powietrznym częstsze działanie, wraz z innymi regionalnymi użytkownikami F-16, „promując wspólną doktrynę i operacje”.

W lutym br. pisaliśmy, że pierwsze dwa z ośmiu myśliwców F-16 Block 70, zakupionych przez Bułgarów od USA, trafią do Bułgarii nie w przyszłym roku, ale najwcześniej w 2025 r. Pierwotnie, zgodnie z porozumieniem, Bułgaria miała otrzymać pierwsze myśliwce w 2023 roku, a w kolejnym jeszcze sześć, w dwóch partiach. Bułgarzy w 2019 roku zapłacili już 1,2 mld dol. za te samoloty. Łącznie mają otrzymać w ramach tej umowy osiem myśliwców F-16 Block 70, 6 w wersji jednomiejscowej i dwa w wersji dwumiejscowej.

Zakup F-16 przez Bułgarię, której lotnictwo wojskowe opiera się na starych maszynach z czasów sowieckich, był tematem sporów politycznych. Po tym, jak latem 2019 roku bułgarski parlament ratyfikował umowę o kupnie F-16, przeprowadzając na tym samym posiedzeniu pierwsze i drugie czytanie ustawy, prezydent Radew zawetował ustawę. Jego zdaniem „ten pośpiech pozostawił niewyjaśnione wiele ważnych spraw jak ceny, gwarancje, terminy dostaw, odszkodowania i inne”. Według niego opinia publiczna powinna była dowiedzieć się, co Bułgaria rzeczywiście dostanie w ramach kontraktu. Tym bardziej, że w celu zapewnienia środków na zakup F-16 Bułgaria zwiększyła zadłużenie i deficyt budżetowy. Według Reutersa wart 1,26 mld dolarów kontrakt na zakup ośmiu F-16 Block 70 jest największym zakupem wojskowym Bułgarii od upadku komunizmu.

Bułgarski prezydent od początku krytykował umowę nazywając ją „triumfem lobbingu”. Ten były lotnik wojskowy uważał, że samoloty nie są wystarczająco wyposażone, ich cena jest za wysoka a termin dostawy za długi. Bułgaria miałaby dostać pierwsze samoloty dopiero w 2023 roku.

Pod koniec lipca 2019 roku bułgarski parlament odrzucił prezydenckie weto do ustawy ratyfikującej umowę z USA o zakupie samolotów wielozadaniowych F-16 Block 70, umożliwiając tym samym zakup samolotów.

Reuters / Janes / Kresy.pl