Restytucja mienia żydowskiego: Łotwa zapłaci 40 mln euro

Gmina żydowska na Łotwie otrzyma w ciągu 10 lat 40 mln euro z tytułu “restytucji” mienia żydowskiego.

Łotewski parlament uchwalił w czwartek ustawę o odszkodowaniach dla wspólnoty żydowskiej z tytułu Holokaustu. 40 mln euro, które Łotwa zapłaci gminie żydowskiej obejmuje wsparcie dla ocalałych z Holokaustu, rekompensatę za utracone mienie żydowskie oraz fundusze na “rewitalizację” społeczności żydowskiej na Łotwie – poinformowała agencja Associated Press, używając wobec przyjętego dokumentu określenia “ustawa restytucyjna”.

W 100-osobowym łotewskim Sejmie w finalnym głosowaniu ustawę poparło 64 posłów, 21 było przeciw. Ustawa przeszła pomimo zastrzeżeń rządzącej narodowo-konserwatywnej partii Sojusz Narodowy.

Ustawa przewiduje wypłatę 40 milionów euro w ciągu 10 lat na “rewitalizację” mniejszości żydowskiej na Łotwie, zapewnienie pomocy społecznej i materialnej ocalałym z Holokaustu oraz finansowanie szkół żydowskich, renowację budynków i projekty kulturalne. Beneficjentem wypłat będzie gmina żydowska. Pieniądze będą wypłacane w rocznych ratach po 4 mln euro.

W uwagach do ustawy łotewscy parlamentarzyści podkreślili, że Łotwa nie ponosi odpowiedzialności za eksterminację Żydów i odebranie im mienia przez nazistowskie Niemcy. Uznali jednak, że zrekompensowanie Żydom strat materialnych jest “etyczne i sprawiedliwe”.

Negocjacje w sprawie odszkodowań (względnie restytucji) pomiędzy władzami Łotwy, przedstawicielami łotewskich Żydów i tak zwanej Światowej Organizacji ds. Restytucji Mienia Żydowskiego (WJRO) ciągnęły się od 2005 roku. W rozmowach uczestniczyły również Stany Zjednoczone i Izrael.

Ustawa została przyjęta z zadowoleniem przez gminę żydowską, WJRO oraz sekretarza stanu USA Anthony’ego Blinkena. “Wyrażam uznanie dla nieustannej pracy Łotwy na rzecz zachowania pamięci o Holokauście i promowania edukacji o tym mrocznym okresie w historii. Ustawa uchwalona przez parlament Łotwy pokazuje prawdziwe zaangażowanie w rozwiązanie problemu kradzieży mienia w czasie Holokaustu” – napisał Blinken na Twitterze.

I commend Latvia’s ongoing work to preserve the memory of the Holocaust and promote education about this dark period in history. The bill passed by Latvia’s parliament shows true commitment to addressing Holocaust-era property theft.

— Secretary Antony Blinken (@SecBlinken) February 10, 2022

Przed II wojną światową na Łotwie mieszkało około 95 tys. Żydów. Około 90 proc. z nich zostało zamordowanych. Mniejszość żydowska na Łotwie liczy obecnie 9,5 tys. osób. Media nie podają, jaką część z nich stanowią osoby, które przeżyły Holokaust.