Palestyński bojownik zmarł w izraelskim więzieniu po strajku głodowym

Znany palestyński więzień zmarł we wtorek w izraelskim areszcie po prawie trzymiesięcznym strajku głodowym, poinformowała izraelska służba więzienna.

Chadir Adnan, przywódca palestyńskiej organizacji polityczno-zbrojnej Islamskiego Dżihadu, zaczął inicjować przedłużające się strajki głodowe jeszcze ponad dziesięć lat temu, będąc jednym z pionierów tej nowej formy protestów przeciwko masowemu przetrzymywaniu Palestyńczyków przez Izrael bez postawienia zarzutów i procesu. We wtorek 45-latek sam stał się ofiarą tego rodzaju długotrwałego protestu jak podała agencja Associated Press.

Palestyńczycy wezwali już do strajku generalnego na Zachodnim Brzegu iw Strefie Gazy, a następnie do manifestacji ulicznych. Palestyńscy bojownicy wystrzelili salwę rakiet ze Strefy Gazy w kierunku pustych pól w Izraelu. Islamski Dżihad zapowiedział w oświadczeniu, że „nasza walka trwa i nie ustanie”.

Więzienia i palestyńscy więźniowie są w kompetencjach ministra gabinetu Itamara Ben-Gvira, nacjonalistycznego polityka, który wcześniej zaostrzył restrykcje wobec palestyńskich więźniów, w tym skrócił czas kąpieli i zamknął więzienne piekarnie. Ben-Gvir powiedział we wtorek, że funkcjonariusze służby więziennej muszą wykazywać „zerową tolerancję wobec strajków głodowych i niepokojów w więzieniach”, po czym nakazał zamknięcie więźniów w celach, bez prawa ich opuszczania.

Wraz ze wzrostem przemocy izraelsko-palestyńskiej liczba zatrzymanych w trybie administracyjnym, bez decyzji sądu, wzrosła w ciągu ostatniego roku do ponad tysiac, co jest liczbą najwyższą od dwóch dekad.

W przypadku zatrzymanych administracyjnie strajki głodowe są często ostatnią deską ratunku. Kilku zorganizowało strajki głodowe trwające kilka miesięcy, często zapadając na niebezpieczną chorobę. Poprzednie rządy izraelskie czasami ustępowały niektórym aby uniknąć śmierci w areszcie. Tym razem ostrzeżenia o pogarszającym się stanie zdrowia Adnana zostały zignorowane, poinformowała grupa rzeczników Physicians for Human Rights Israel.

Grupa i prawnik Adnana powiedzieli, że zwrócili się wcześniej do władz izraelskich o przeniesienie go z celi do szpitala, gdzie możnaby najlepiej monitorować jego stan. Grupa praw człowieka powiedziała, że lekarz, który odwiedził Adnana kilka dni temu, ostrzegł, że jego życie jest w niebezpieczeństwie. „Zrzucamy odpowiedzialność za jego śmierć na władze izraelskie” – powiedziała Dana Moss z grupy praw człowieka. Jak uznała – „Strajki głodowe są jednym z niewielu pokojowych narzędzi pozostawionych Palestyńczykom w walce z niesprawiedliwym systemem prawnym Izraela, osadzonym w kontekście długoterminowej okupacji i reżimu apartheidu”.

Dawud Szahab, rzecznik Islamskiego Dżihadu, nazwał śmierć Adnana „otwartą zbrodnią, za którą izraelska okupacja ponosi pełną i bezpośrednią odpowiedzialność”. Na Zachodnim Brzegu Mohammed Sztajih, premier autonomicznych władz palestyńskich, również obarczył odpowiedzialnością Izrael. Przedstawił śmierć Adnana jako „zabójstwo z premedytacją poprzez odrzucenie jego prośby o zwolnienie, zaniedbywanie go pod względem medycznym i trzymanie go w celi pomimo poważnego stanu jego zdrowia”.

Izraelska służba więzienna poinformowała, że Adnan został oskarżony o „udział w działalności terrorystycznej”. Mówi się, że przebywał w więziennej placówce medycznej, ale odmawiał leczenia „do ostatniej chwili”. Przekazała, że we wtorek znaleziono Adnana nieprzytomnego w jego celi i przewieziono do szpitala, gdzie stwierdzono zgon.

Około 200 osób zebrało się przed domem Adnana w mieście Arraba na okupowanym Zachodnim Brzegu, trzymając transparenty z jego wizerunkiem i wzywając do zemsty. Wdowa po Adnanie, Randa Musa, powiedziała zebranym na zewnątrz – „nie chcemy ani jednej kropli rozlewu krwi” w odpowiedzi na śmierć męża.

W ciągu ostatniej dekady Adnan stał się powszechnie znany na terytoriach palestyńskich, jako symbol niezłomnej walki przeciwko izraelskiej okupacji. Przez lata zorganizował kilka długich strajków głodowych, w tym 66-dniowy protest w 2012 roku i dwa inne strajki w 2015 i 2018 roku, które trwały odpowiednio 56 i 58 dni. Izrael uwolnił Adnana po strajku w 2015 roku. Przypisuje mu się przekształcenie strajków głodowych w narzędzie protestów zatrzymanych Palestyńczyków i użyteczną kartę przetargową przeciwko władzom izraelskim.

Według Klubu Więźniów Palestyńskich, który reprezentuje byłych i obecnych więźniów, Adnan był aresztowany 12 razy i spędził około ośmiu lat w izraelskich więzieniach, w większości w areszcie administracyjnym, bez orzeczenia sądowego.

Liczba zatrzymanych administracyjnych wzrosła w ubiegłym roku, ponieważ Izrael przeprowadzał więcej nocnych nalotów na Zachodnim Brzegu. Izrael twierdzi, że kontrowersyjna taktyka pomaga władzom udaremnić ataki i przetrzymywać niebezpiecznych bojowników bez ujawniania obciążających materiałów ze względów bezpieczeństwa. Palestyńczycy i organizacje praw człowieka twierdzą, że system ten jest szeroko nadużywany i zaprzecza zasadom rzetelnego procesu, a utajnienie podstaw dla zatrzymania, uniemożliwia zatrzymanym administracyjnie lub ich prawnikom podjęcie obrony.

Od zeszłego roku dochodzi do eskalacji konfliktu izraelsko-palestyńskiego.