Koreańczycy chcą rozwijać mały atom w Rumunii

Południowokoreański fundusz inwestycyjny DSPE Beta Private Equity Fund otrzymał wstępną zgodę władz Rumunii na przejęcie 33,33% udziałów w RoPower Nuclear – spółce projektowej utworzonej przez rumuńską firmę Nuclearelectrica. Inwestycja ma na celu rozwój pierwszego w Rumunii małego reaktora modułowego (SMR).

DSPE Beta Private Equity Fund jest zarządzany przez DS Private Equity i posiada mniejszościowe udziały w amerykańskiej firmie NuScale, która specjalizuje się w budowie i sprzedaży małych reaktorów modułowych. Decyzja o inwestycji w Rumunii jest częścią szerszej strategii rozwoju technologii SMR na świecie.

Spółka RoPower Nuclear została założona przez Nuclearelectrica, operatora jedynej rumuńskiej elektrowni jądrowej w Cernavodă, we współpracy z prywatną firmą Nova Power&Gas z grupy E-INFRA. Nova Power&Gas jest częścią holdingu należącego do rumuńskich przedsiębiorców z Klużu: Teofila Mureșana, Simiona Muresana i Mariana Pantazescu.

Projekt ma na celu budowę małego reaktora modułowego o mocy 462 MW w miejscowości Doicești. Technologia ta, oferowana przez amerykańską firmę NuScale, jest nowoczesnym rozwiązaniem, które ma zapewnić Rumunii stabilne źródło energii, a jednocześnie wpisuje się w globalne trendy dążące do redukcji emisji gazów cieplarnianych.

W ramach projektu, NuScale otrzymało zlecenie na sporządzenie studium wykonalności dla planowanej elektrowni, co jest kluczowym krokiem w procesie realizacji tej inwestycji.

W lipcu 2023 roku DSPE Beta Private Equity Fund podpisał wstępne porozumienie z Nuclearelectrica oraz Nova Power&Gas, na mocy którego zamierza zainwestować 75 milionów euro w RoPower Nuclear. Środki te mają zostać przeznaczone na sfinansowanie drugiego etapu projektu FEED (Front-End Engineering Design) – szczegółowego studium wykonalności dla elektrowni SMR w Doicești. Całkowita wartość kontraktu na studium wykonalności wynosi około 150 milionów euro.

Jak informowaliśmy, profesor Wacław Gudowski z Narodowego Centrum Badań Jądrowych, doradca Orlen Synthos Green Energy (OSGE), podkreśla, że mimo technicznych i finansowych możliwości, polityczne przeszkody mogą opóźnić realizację projektów SMR w Polsce.

Niedawna decyzja KGHM o rezygnacji z projektu SMR, uzasadniona przez prezesa Andrzeja Szydło twierdzeniem, że “nikogo w Polsce na to nie stać”, wywołała ożywioną dyskusję na temat przyszłości tej technologii w kraju. Profesor Gudowski odniósł się do tej wypowiedzi, porównując ją do stwierdzenia, że Polski nie stać na własny samochód elektryczny. Jego zdaniem, opierając się na sprawdzonych i dostępnych już technologiach, budowa SMR staje się realna.

“Ta dekada na ukończenie budowy pierwszego reaktora SMR w Polsce jest jak najbardziej realna. Jest jedna rzecz, która może to opóźnić, to polityka” – mówi prof. Waclaw Gudowski.

Prof. Gudowski przypomina, że technologie jądrowe rozwijane są od lat 50. i 60. XX wieku. Zarówno GE, które razem z Hitachi rozwija reaktory BWRX-300, Westinghouse z ich AP300 SMR, czy EDF z projektem Nuward, pracują nad technologiami jądrowymi od blisko 60 lat.

Zdaniem naukowca tak nie można mówić, że technologia SMR jest niedojrzała lub w ogóle jej nie ma, bo SMR-y to nie jest nowy wynalazek. Technologię tę już dawno doceniło m.in. wojsko, sprawdza się także w takich odległych rejonach, jak Arktyka, gdzie nie ma sieci.

Amerykański projekt SMR firmy NuScale, który zainteresował KGHM, napotkał jednak na poważne problemy finansowe i techniczne. Oryginalnie zaprojektowany dla małych instalacji o mocy poniżej 50 MWe, projekt został przekształcony, by spełniać potrzeby przemysłu. Zmiany te doprowadziły jednak do znacznego wzrostu kosztów budowy i utrzymania, co uczyniło go mniej atrakcyjnym.

W Polsce – oprócz KGHM – na amerykańską technologie SMR NuScale’a postawił też Unimot. Porozumienie o współpracy zawarto w 2021 roku, przy czym celem Unimotu nie było inwestowanie w małe reaktory, ale łączenie dostawcy technologii z prywatnymi odbiorcami, zainteresowanymi instalacją modułowych reaktorów.

Pomimo problemów NuScale’a, OSGE – czyli atomowa spółka Orlenu i Synthosa – kontynuuje swój projekt budowy pierwszego reaktora BWRX-300 w Stawach Monowskich, planując jego uruchomienie do końca tej dekady. Niedługo ruszą w tym miejscu badania środowiskowe.

W technologię SMR mocno wierzy także Respect Energy. Ta polska grupa energetyczna rozwija swój projekt we współpracy z francuskim koncernem EDF, który dysponuje technologią SMR Nuward.

Jak informowaliśmy, już w kwietniu br. nowe władze KGHM zapowiedziały zmianę podejścia do małych i mikro reaktorów jądrowych – SMR i MMR. Nowy prezes oświadczył, że nie będą one już ważnym elementem działalności spółki.

Portal „Business Insider” pisze, że w ostatnich latach „KGHM bardzo mocno akcentował swoje atomowe ambicje”. Był jednym z prekursorów pomysłu zastosowania w Polsce nowej, jeszcze niefunkcjonującej nigdzie na świecie technologii SMR i MMR. Serwis przypomina, że koncern pracował nad wdrożeniem SMR-ów, ale w zasadzie wyłącznie z amerykańskim NuScale. Jednak projekt budowy pierwszego małego reaktora tej firmy w USA „zakończył się spektakularną klapą”. Dopiero wówczas KGHM ogłosił, że rozmawia też z innymi dostawcami technologii, twierdząc zarazem, że od początku brał pod uwagę także cztery inne reaktory SMR. „BI” dodaje, że „nowy zarząd spółki podchodzi do sprawy z mniejszym entuzjazmem”.

W 2022 roku ówczesny prezes KGHM Marcin Chludziński ocenił, że budowa małych modułowych reaktorów nuklearnych SMR pozwoli na obniżkę kosztów i emisji dwutlenku węgla o 8 mln ton. Miedziowy koncern chciał uruchomić elektrownię SMR do 2029 roku.

Małe reaktory modułowe, czyli tzw. SMR, to technologia wciąż rozwijana, mająca na celu przyspieszenie budowy i obniżenie kosztów energetyki atomowej. Ma to być alternatywa dla budowy tradycyjnych, potężnych reaktorów, co wymaga olbrzymich nakładów. Według informacji sprzed paru lat, na świecie jest realizowanych kilkadziesiąt projektów budowy SMR.

Kresy.pl / wnp.pl