Dwór w Krupkach

Krupki (Крупкі) to niewielkie miasto rejonowe w obwodzie Mińskim, położone o 110 km na północny wschód od Mińska w pobliżu magistrali drogowej łączącej stolicę Białorusi z Moskwą.

Miasto rozwinęło się dopiero w XX w. z niewielkiej osady istniejącej przy majątku Krupka. Dobra te w XVIII i na początku XIX w. należały do Sanguszków, których gniazdem rodowym były Smolany pod Orszą. Od połowy XIX w. majątek należał do Świackich i pozostał w ich ręku do I wojny światowej. W centrum obecnego miasteczka zachował się obszerny dwór Świackich wzniesiony na przełomie XIX i XX w. na miejscu starszej siedziby. Rezydencja, która mieści obecnie urzędy, znajduje się w bardzo dobrym stanie. Jest to budowla eklektyczna, z elementami neostylów, dwukondygnacyjna, zbudowana na planie zbliżonym do kwadratu i nakryta czterospadowym dachem.

Jego ciekawą bryłę urozmaicają liczne ryzality. Centralną część fasady (elewacji północnej) akcentuje wąski ryzalit, z umieszczonym asymetrycznie głównym wejściem, zwieńczony attykowym krzywoliniowym szczytem. Elewację ogrodową zaakcentowano dwoma płytkimi ryzalitami skrajnymi. W środkowej części elewacji południowej znajduje się centralny ryzalit mający formę cylindrycznej czterokondygnacyjnej wieży o ośmiobocznym zwieńczeniu, nakrytej kopułą z latarnią. W elewacji południowej znajduje się asymetrycznie umieszczony wydatny ryzalit boczny, zwieńczony dwoma niewysokimi czworobocznymi wieżyczkami. Elewację od tej strony wieńczy neobarokowy szczyt ze spływami wolutowymi. Bogatą zewnętrzna dekorację budynku stanowią boniowanie, lizeny, gzymsy, różnego kształtu płyciny oraz listwowa oprawa prostokątnych i półkoliście zamkniętych okien. W górnej kondygnacji wieży i w górnej części ryzalitu frontowego znajdują się owalne okulusy. Dwór stoi na skraju przepływającej przez Krupki doliny rzeki Bóbr. Na krawędzi doliny i wokół budynku zachowały się pozostałości dawnego dworskiego parku, z trawnikami i pojedynczymi starymi drzewami.

Tekst i zdjęcia:

Grzegorz Rąkowski