Jan Kazimierz Chodkiewicz

Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937, s. 367-368.

Chodkiewicz Jan Kazimierz, h. Gryf (1616-1660), kasztelan wileński, syn Krzysztofa, wojewody wil., i Elżbiety Kiszczanki, hrabia na My­szy, Szkłowie i Bychowie, starosta bielczycki i ozarzycki. W młodocianym wieku przebywał na dworze Zygmunta III, potem studiował za granicą w Gracu, Wiedniu i Bolonii, studia uzupełnił podróżą po Włoszech. 20 VII 1633 otrzymał urząd koniuszego lit., jeszcze bawiąc za granicą, do kraju powrócił w r. 1634, a 3 IV 1646 został kasztelanem wił. Sejm 1655 r. dla bezpieczeń­stwa zamku i porządku w mieście w czasie uchwalonego pospolitego ruszenia polecił mu wraz z biskupem wil. rezydować w Wilnie, skąd przed Moskwą musiał uchodzić i w dn. 13 III 1660 z gorączki zmarł w Królewcu. Jako kolator supraślskiego monasteru opiekował się nim, a w r. 1654 prezentował metropolicie na supraślską archimandrię S. Kuncewicza; nie zapominał jednak podobnie jak ojciec o wyciąganiu własnych ko­rzyści z dóbr klasztornych; zaznaczył się tym szczególnie w r. 1655 po śmierci rzeczonego Kun­cewicza, kiedy wielkie zdzierstwa w samym klasz­torze i jego folwarkach poczynił. Żonaty był od 31 VIII 1636 z Zofią Pacówną (+ 18 VIII 1665), podkanclerzanką lit. Miał z nią dwóch synów, młodo zmarłych z morowego powietrza, Jerzego Karola i Mikołaja Konstantego, oraz dwie córki, Annę za Jerzym Mniszchem, wojewodą wołyń­skim, i Teresę (1645-72) za Janem Krasińskim, wojewodą płockim. Ch. został pochowany w Brzostowicy Wielkiej i uczczony tablicą pamiątkową z łacińskim życiorysem. Podobne tablice umiesz­czono o obu synach i z polskim napisem o żonie.

Żychliński, XI 22-5; Wił. Archeograficzeskij Sbornik, IX 190, 215. 216, 222; Radziwiłł A. St., Pamiętniki, I 320, 325, II 196; Vol. leg., IV 495; Enc. Org.; Wolff, Senatorowie i dygnitarze; tenże, Pacowie, Pet. 1885; rękopiśm. herbarz szlachty lit. J. P. Dworzeckiego-Bohdanowicza.

Ryszard Mienicki