Franciszek Cetner

Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937, s. 238.

Cetner Franciszek, z Czertwic h. Przerowa (+ 1732), wojewoda smoleński, syn Jana, staro­sty lwowskiego i szczurowieckiego, oraz Zofii z Daniłowiczów, podczaszanki koronnej (Niesiecki mylnie podaje jako jego ojca Aleksandra, staro­stę trembowelskiego), miał trzech braci: Aleksandra, Mikołaja i Józefa, kasztelana wołyńskiego, oraz trzy siostry. Brał on wybitny udział w życiu publicznym ziemi lwowskiej i województwa ru­skiego. W r. 1702 został wybrany na generale wiszeńskim do sądu skarbowego; wielokrotnie też sprawował poselstwa od tego sejmiku do króla, prymasa i hetmanów. Był w późniejszym czasie członkiem komisji do wyprowadzenia wojsk auksyliarnych z Polski. W r. 1712 został wybrany posłem na sejm z ziemi lwowskiej. Godność woje­wody smoleńskiego osiągnął w r. 1714; okolicz­ność ta nie przyczyniła się jednakże do rozluź­nienia węzłów, jakie go z ziemią lwowską łą­czyły, toteż w r. 1725 był dyrektorem sądu »boni ordinis« tejże ziemi. Od r. 1702 starosta kamionacki, uzyskał w r. 1727 nadto starostwo werbelskie. W 1. 1702—3 otrzymał listy przypowiednie na chorągwie pancerne. Był ożeniony najpierw z Anną z Chodorowskich, podkomorzanką lwowską, za którą otrzymał znaczny ma­jątek; pisał się też »Fr. na Chodorowie i Ostro­wie C.«. Z małżeństwa tego miał córkę Anielę (w zakonie Zofię), fundatorkę i przełożoną pp. sakramentek we Lwowie. Drugą jego żoną była Anna z Tarłów, wojewodzianka lubelska, z której pozostawił córkę Franciszkę (wyszła za Michała Rzewuskiego, wojewodę podolskiego) i syna Jana, starostę żydaczowskiego i kamionackiego, gene­rała król., kuchmistrza kor. W r. 1727 i 1730 otrzymał C. wraz z żoną konsens królewski na ustąpienie synowi starostwa kamionackiego i werbelskiego. Zmarł 5 l 1732 w Ostrowie.

Podobną lecz skromniejszą karierę miał młod­szy brat jego Józef na Podkamieniu i Krakowcu, 1710 r. sędzia skarbowy, 1712—3 poseł sanocki na sejm, 1713 deputat na trybunał kor., 13X1 1714 mianowany kasztelanem wołyńskim, + 1724.

Boniecki; Niesiecki; Uruski; Złota księga, XXIV; Enc. Org.; AGZ, X i XXII; Akta Arch.
Państw, we Lwowie, Castr. Leop. t. 501, s. 28, 316; t. 530, s. 1633 n.

Wojciech Hejnosz