MAC i MEN o litewskiej mniejszości w Polsce

Podczas czwartkowego posiedzenia Sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych przedstawiciele Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej Polski przedstawili informację na temat sytuacji i problemów mniejszości litewskiej w Polsce. Wspomaganie finansowe i organizacyjne szkolnictwa, w tym zwłaszcza nauczania języka litewskiego, działalności kulturalnej oraz stowarzyszeń litewskich to – według MAC i MEN – najważniejsze formy wspierania mniejszości litewskiej w Polsce.

Język litewski jako język mniejszości narodowej znajduje się także w grupie przedmiotów maturalnych, a MEN dofinansowuje wydawanie podręczników do nauki litewskiego oraz historii i geografii Litwy, a także ich dystrybucję do szkół. W Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach zatrudniony jest konsultant do spraw języka litewskiego, który wspiera pracę nauczycieli ze szkół z językiem litewskim, m.in. poprzez organizowanie różnych form doskonalenia zawodowego.

”Mniejszość litewska pomimo tego, że jest może nieliczna, jest bardzo aktywna w dążeniu do zachowania swojej narodowej tożsamości. Na ile jest to możliwe, organizacyjnie i finansowo wspieramy różne stowarzyszenia litewskie. Od 2006 roku język litewski na terenie gminy Puńsk ma status języka pomocniczego, a od roku 2008 jest ona gminą, na której obszarze używane są nazwy w języku mniejszości. Z ustawy wynika także, że przedstawiciele mniejszości litewskiej mogą dokonywać zmiany imienia i nazwiska na wersję zgodną z brzmieniem i pisownią języka ojczystego” – powiedział dyrektor Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Józef Różański.

Jak podał Różanski, w latach 2007-2012 dotacje MSWiA, a później MAC, wspierające mniejszość litewską, zamykały się kwotą blisko 10,8 mln zł. ”Dzięki tym dotacjom powstał m.in. w 2010 roku budynek Zespołu Szkół z Litewskim Językiem Nauczania w Sejnach. Wspieramy równocześnie różnego typu przedsięwzięcia, imprezy kulturalne i oświatowe organizacje. W 2012 roku na 29 projektów, które złożyły u nas organizacje litewskie, udzieliliśmy wsparcia 28 z nich na łączną kwotę blisko 800 tysięcy złotych” – wyliczał Różański.

Wśród problemów zgłaszanych przez organizacje mniejszości litewskiej w Polsce przedstawiciel MAC wymienił m.in. budowę pomnika żołnierzy litewskich w Berżnikach, na którym – zdaniem polskich Litwinów – znalazł się napis obraźliwy dla jej przedstawicieli, oraz trudności w przekazywaniu Centrum Oświaty Litewskiej w Sejnach środków z subwencji oświatowej.

Petras Maksimavičius, reprezentujący Dom Litewski w Sejnach, podziękował MAC za wsparcie działalności kulturalnej i szkolnictwa litewskiego, potwierdził równocześnie istnienie problemów wymienionych przez resort. ”Umieszczony na pomniku w Berżnikach napis “Upamiętniamy miejsce spoczynku żołnierzy litewskich, którzy wkroczyli u boku Armii Czerwonej w 1920 r. na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej”, znieważający żołnierzy litewskich, przyczynia się do antagonizowania Polaków i Litwinów, i chciałbym uczulić państwa na tę kwestię, którą trzeba w jakiś sposób rozwiązać” – powiedział Maksimavičius.