Siedziba Mikołaja w zachodniej Ukrainie

Na Ukrainie od 2004 roku rozwija się etnograficzno-artystyczny obiekt “Majątek Świętego Mikołaja”. Mogłoby się wydawać, że jest to następny komercyjny obiekt poświęcony postaci staruszka z prezentami, projekt ten stawia jednak na coś znacznie więcej.

Łączy on ze sobą współczesność z tradycją, a przede wszystkim przyciąga dzieci, które do tej pory skupiały się na osobie Dziadka Mroza.

Ta swoista walka o kształtowanie przyszłych obywateli Ukrainy skupia uwagę naukowców, duchownych, rzemieślników ludowych, specjalistów z dziedziny folkloru oraz oświaty. W 2004 roku po konferencji zatytułowanej „Narodowe tradycje i współczesność” wmurowali oni kamień węgielny pod obiekt poświęcony Mikołajowi, jaki znajduje się na terenie Parku Narodowego „Huculszczyna”. Również ukraińscy politycy dostrzegają duży potencjał w tym swoistym centrum kulturalno-turystycznym.

Projekt znalazł wsparcie najpierw Obwodowej Administracji Państwowej Iwano-Frankiwska, w 2006 roku – prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki, który wydał dekret o dofinansowaniu projektu. Również Gabinet Ministrów Ukrainy w 2007 zadecydował o włączeniu go do „Państwowego programu ocalenia, odrodzenia i rozwoju sztuki ludowej”, jaki obejmuje okres do 2010 roku.

Na terenie ośrodka funkcjonuje Dom Świętego Mikołaja, muzeum zabawek, cerkiew, warsztaty, gdzie można spróbować swoich sił w rzemiośle ludowym, oraz poczta. Mają powstać kolejne budynki, podobnie jak całość obiektu zbudowane w huculskim stylu. Tutaj dzieci mają skupić się na postaci Świętego Mikołaja znanej z ukraińskiego folkloru, a nie na osobie Dziadka Mroza, jaki związany jest z czasami ZSRR. Chociaż jest tutaj miejsce na przykład na zabawki poświęcone Dziadkowi Mrozowi, to zajmują one jedną półkę, podobnie jak te poświęcone Santa Clausowi, natomiast postać Świętego Mikołaja jest bohaterem centralnym.

Ukraina stara się, by było to międzynarodowe centrum. Kompleks Mikołaja odwiedzili już przedstawiciele Polski, Estonii, Mołdawii. Chociaż jest to dopiero jego początek i trzeba wiele pracy, by osiągnął on poziom centrum Dziadka Mroza znajdującego się w Wielkim Ustiugu w Rosji czy Santa Clausa w Laponii, to warto docenić te starania. O ile inne tego typu ośrodki na świecie skupiają się na postaci komercyjnej, to ukraińskie centrum dodaje coś, czego nie da się skopiować: jest oparte na unikalnej tradycji danego regionu.

Centrum rozwija się. W 2008 roku w Dzień Świętego Mikołaja odwiedziło je 3 tys. osób. Oprócz stałych atrakcji można było zobaczyć świat bajek, przedstawienia, konkursy oraz watrę, w jakiej palono rózgi – symbol zła. Obecnie trwają przygotowania do imprezy, która odbędzie się w tym roku zgodnie z ukraińską tradycją – 19 grudnia.

B.A.