Litwini lubią nas bardziej niż 18 lat temu

Litwini, po pozbyciu się pęt komunizmu, stali się bardziej przychylni dla Rosjan i Polaków, ale za to wzrosła liczba obywateli Litwy niechętnie ustosunkowanych do Żydów – takie wnioski wyciąga litewski portal Delfii.lt po porównaniu badań z lat 1991 i 2009.

U samych Rosjan wzrosła niechęć do Litwinów. Ponadto mniej Litwinów, w porównaniu z obywatelami innych państw, uważa, że różnorodność ras, religii i kultur jest korzystna dla społeczeństwa.

W badaniu Pew Research Center przeanalizowało dane z 14 krajów – Bułgarii, Czech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoszech, USA, Polski, Litwy, Francji, Rosji, Słowacji, Ukrainy, Węgier i Niemiec.

W 1991 roku badania wykazały, że mieszkańcy Europy Wschodniej okazują wielką niechęć do mniejszości narodowych i religijnych. Teraz poziom wrogości jest znacznie niższy. Jednak zjawisko nie zniknęło do końca, a w stosunku do niektórych mniejszości nasiliło się. Według naukowców, jest to zwykle związane z zaszłościami historycznymi (wcześniejszej wrogości między sąsiadami) oraz stereotypami wobec pewnych grup religijnych i narodowych.

Mieszkańcy Europy Wschodniej cenią sobie pluralizm w społeczeństwie tak samo jak mieszkańcy Europy Zachodniej. Większość z badanych społeczeństw uznała, że różnorodność ras, religii i kultur jest korzystna dla społeczeństwa. Litwini w najmniejszym stopniu podzielają tę tezę – zgadza się z nią tylko 51%, a 39% – nie.

Polacy swojego stosunku do Litwinów nie zmienili, natomiast Rosjanie odnoszą się do nich z większą rezerwą niż wcześniej.

Jednak, w przypadku konkretnych mniejszości narodowych, wielu mieszkańców Zachodniej i Wschodniej Europy posiada negatywne opinie. Jest to szczególnie widoczne w przypadku Romów. Najgorzej ustosunkowani do nich są Czesi i Włosi (ponad 84% negatywnych ocen), Słowacy (78%), Węgrzy (69%).

Najbardziej nie lubią Żydów Litwini: 37% respondentów z Litwy negatywnie ocenia Żydów (na Węgrzech i w Polsce – do 29%, w Rosji i na Słowacji – 27%, na Ukrainie 13%). Według naukowców, na Litwie i na Węgrzech antyżydowskie nastroje, w porównaniu z rokiem 1991 znacznie wzrosły.

W trzech byłych republikach radzieckich – Litwa, Rosja i Ukraina – stosunek większości do mniejszości narodowych uległ pogorszeniu.

Na Litwie w 1991 r. Żydzi byli negatywnie oceniani przez 10% mieszkańców (cztery razy mniej niż teraz). Jest to największa zmiana w postawie wobec mniejszości etnicznych w negatywnym kierunku, którą w mniejszym stopniu zarejestrowano także w Rosji i na Ukrainie. Zwiększyła się liczba Litwinów negatywnie nastawionych do Ukraińców (z 7% w 1991 r. , do 13% w roku bieżącym). Zmniejszyła się natomiast niechęć Litwinów do Rosjan (w 1991 roku, ocen negatywnych było 21%, a obecnie 17%) i Polaków (z 30%, do 21%).

W Polsce stosunek do Litwinów praktycznie się nie zmienił. Tymczasem w Rosji, Litwinów zaczęto oceniać bardziej negatywni – 18 lat temu 28%, a teraz 38% Rosjan oceniło ich źle.

Delfi.lt/Kresy.pl/Albert Kwiatkowski