Tuczapy

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. B. Chlebowskiego, t. 12, Warszawa 1892, s. 601-602.

Tuczapy 1.) wś, pow. jaworowski, 20 klm. na płd.-wsch, od sądu pow. w Jaworowie, 4 klm. na płd.-wsch. od urz. poczt, w Mużyłowicach, 10 klm. na płn.-zach. od st. kol. w Gródku. Na płd.-zach. leży Zbadyń z Kuttenbergiem, na płn.-zach. Czarnokońce (część Mużyłowic) i Mużyłowice Narodowe, na płn.-wschód Leśniowice, na wsch. Rzeczyczany, na płd. Rodatycze (3 ostatnie w pow. gróde­ckim). Wody z płn. obszaru płyną na płn. do Hnojeńca (dopływu stawu jaworowskiego, utworzonego przez Szkło). Wzdłuż granicy płd. płynie pot. Gliniec, dopł. Wiszni. Zabu­dowania wiejskie leżą na płd. (254 mt. wzn.). Na płn.-wsch. wzn, 322 mt., na płn.-zach. 303 mt. Własn. więk. ma roli or. 15 mr.; wł. mn. roli or. 1603, łąk i ogr. 225, pat. 291, lasu 53 mr. W r. 1880 było 176 dm., 1096 mk w gm. (6 obrz. rz.-kat., 1032 gr.-kat., 24 izr., 34 in. nych wyzn.; 9 Polaków, 1031 Rusinów, 56 Niemców). Par. rzym.-katol. w Rodatyczach, gr.-kat. w miejscu, dek. sądowo-wiszeński, dyec -przemyska. Do parafii należy Zbadyń z Kuttenbergiem. We wsi cerkiew i szkoła 1-klas. Za czasów Rzpltej należała wś do dóbr koron, ststwa jaworowskiego, w ziemi lwowskiej. W lustracyi z r. 1661 i 1662 (Rkp. Ossol., Nr. 2834, str. 11.2) czytamy: „Ta wś (Tuczempy) zasiadła zdawna na ła­nach 33. Juxta lustrationem a. 1627 podda­nych na półłankach było 52, którzy rabiali od południa każdy dzień w tydzień okrom poniedziałku, targowego dnia. Teraz po spustoszeniu nieprzyjacielskiem znajduje się pod­danych, którzy na półówierciach siedzą, 12, którzy się sprzągają po 2 na pług, wychodzi tedy pługów 6. Robić powinni po dwa dni w tydzień od południa z półćwierci. Czynszu dają z półćwierci po gr. 17, przychodzi z pół­ćwierci 12 złot. 6 gr. 24. Owsa dawali z półłanku po 2 półmiarki, z ćwierci po półmiarku, a z półćwierci teraz po macy, to jest po połowicy półmiarka, przychodzi półmiarków 6 po gr. 15, facit 3 zł. Kur z półćwierci1 przychodzi 2 po gr. 3, facit 1 zł. 6 gr. Ka­płonów dawali z półłanku, teraz z półćwierci ćwierć kapłona, przychodzi kapłonów 3 po gr. 6, facit gr. 18. Dziesięciny pszczelnej do­stała się maca miary nowopolskiej, za co zł. 10. Prząść każdy z nich z półćwierci po pół­tora łokcia powinien, i do gnoju za pańszczy­znę powinni. Zagrodników przedtem bywało12. Teraz ich tylko 6, powinni po 2 dni pie­szo w tydzień. Czynszu dają po gr, 6, facit 1 zł. 6 gr. Pop z łanu z tej wsi daje z czyn­szu zł. 2. Powozu do tegoż łanu daje do dwo­ru zł. 6 gr. 15. Wybraństwo na łanie jednym siedzi, z którego służbę wojenną do obozu odprawować sołtysi powinni. Karczma jest w tej wsi, która się ogółem niżej położy. Młyn w tej wsi, który także generaliter się położy. Staw jest w tej wsi, który juxta assertionem juratorum subelitorum czyni spu­stem we trzy lata zł. 120. Summa prowentu z tej wsi, okrom karczmy i młyna, facit zł. 71 gr. 9. W tejże wsi znajdują się niejacy Łozyńscy, którzy uzurpowali sobie za prywatnym skryptem przeszłego dzier­żawcy wolności i posessionem et usum fructum certorum agrorum et pratorum jakoby już ex ratione usus fructus w dziedzictwo te grunty sine onere obrócić i przywłaszczyć mieli. My uważywszy, iż to contra legem publicam był im ten skrypt prywatny dany, gdyż bona sacrae regiae majestatis et rei publicae sine consensu ordinum alienowane być nie mogą, tedy tego skryptu invaliditatem uznawszy jako prawu pospolitemu prze­ciwnego, injungimus Jm. Panu Stanisławowi Dniszkiewiczowi, stolnikowi parnawskiemu, pułkownikowi wojsk J. K. Mości, jako dzier­żawcy natenczas Tuczemp, aby tego więcej używać nie pozwalał a i sam takich skryp­tów nie ważył się dawać, gdyż to jest z znacznym uszczerbkiem Rzeczypospolitej i kwarty”. O wójtowstwie tej wsi czytamy tamże na str. 245: „Na to wójtowstwo tuczempskie pokazał Jmc. Pan Jacek Franciszek Piasecki przywilej Króla JMCI Władysława IV de data Cracoviae die 19 mensis julii a. 1644, którym urodzony niegdy p. Marcin : Krobanowski urodzonej Imc. Pani Maryannie Polanowskiej, natenczas małżonce swojej pra-

[s.602]

wa swego communicavit na to wójtowstwo, a zaś wzwyż mianowany Jm. Pan Jacek Franciszek Piasecki, jako wtórego małżeństwa Jmc. Pani Maryanny Polanowskiej małżonek, jus communicativnm otrzymał od króla Jana Kazimierza de data Varsaviae die 30 mensis martis a. 1650. Do tego wójtowstwa tuczempskiego należą ex antiquo dwa łany, które puste leżą. Poddanych jest 4, którzy po dniu jednym pieszo pańszczyznę robią. Młyna i stawu do tego wójtowstwa nie masz. Urodzaju może być wszystkiego różnego zbo­ża kop 60, ale że pługiem dworskim robią, tedy deductis expensis na pług, szacuje się to wójtowstwo na złp. 15. Summa prowentu z tego wójtowstwa, od którego kwarta do skarbu Rzpltej co rok na świątki do Rawy ma być płacona pod winami w prawie pospolitem o lustracyach i o kwarcie opisanymi, zł. 15“.