Sanktuarium w Gudogaju

Dawniej Gudogaj to była Wileńszczyzna – od Wilna dzieli go 50 kilometrów. Dziś znajduje się na terenie Białorusi, Oszmiańszczyzny, choć do granicy z Litwą z Gudogaja można niemal dorzucić kamieniem. Znajduje się tu słynne sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej, obsługiwane przez Ojców Karmelitów.

Było ono zawsze czymś w rodzaju przedsionka siedziby Patronki Litwy. Etymologicznie nazwa Gudagaj pochodzi od wyrażenia “Buda w Gaju”, które w potocznej mowie zlało się w Budohaj – Gudohaj, by we współczesnych czasach przekształcić się w Gudogaj. Wioska pod ta nazwą znajdowała się przy trakcie z Zachodu na wschód i odwrotnie. Odcinek traktu obok wioski miał być szczególnie niebezpieczny. Okoliczni mieszkańcy napadali na karawany, które grabili. Pewnego razu, jak głosi legenda, po napadzie wśród trupów i obrabowanych pozostał wielki obrazek przedstawiający Matkę Bożą z dzieciątkiem. Miał ją podnieść pustelnik mieszkający w budzie w gaju znajdującym się obok traktu. Starzec ów znany był z bogobojnego życia. Zabrał on obraz do swojej budy, która wkrótce zasłynęła cudami. Z biegiem czasu kult obrazu gudogajskiego rósł, a miejscowa ludność wybudowała dla niego drewnianą kapliczkę.

Podczas “Potopu” spalona

W czasie szwedzkiego “Potopu” kapliczka została spalona, lecz obraz ocalał, ukryty przez Rozwadowskich, do których należały Gudaje. W 1735 r. Ludwika Koziełł Poklewska żona Michała, starosty dziśnieńskiego postanowiła w Gudajach wybudować kościół. Jej wolę zrealizował jej drugi mąż, Józef Krzysztof Wojna oboźny połocki. Wzniósł on kościół i klasztor, a także sprowadził z Wilna Ojców Karmelitów. Objęli oni nową placówkę w 1764 r. Oni również nadali czczonej tu Matce Bożej tytuł “Matka Boża Szkaplerzna”. Rozszerzyli znacząco kult Matki Bożej oraz rozwinęli Bractwo Szkaplerzne. W 1832 r. w ramach represji popowstaniowych ich klasztor w Gudogaju dekretem cara został zlikwidowany. Zakorzeniony przez nich kult Matki Bożej trwał jednak i stale się rozwijał, zyskując nowe formy.

W latach międzywojennych do sanktuarium w Gudogajach zaczęły przybywać pielgrzymki. W czasie wojny i po niej kościół w Gudogajach był nieprzerwanie czynny. Od 1990 r. opiekę nad kościołem po 158 – letniej przerwie ponownie objęli Karmelici Bosi. Remontując odzyskane, dobudowując nowe budynki stworzyli klasztor i zaplecze duszpasterskie. Sprowadzili też do parafii Siostry Karmelitanki Dzieciątka Jezus.

Główne nabożeństwo Matki Bożej Szkaplerznej odbywa się 16 lipca. Jest ono poprzedzone dziewięciodniową nowenną odbywającą się od 7 do 15 lipca.

Słynie cudami

15 lipca 2007 r. Kardynał Kazimierz Świątek koronował koronami papieskimi słynący łaskami obraz Matki Bożej Gudogajskiej. Było to ważne wydarzenie dla całej diecezji grodzieńskiej. Sanktuarium w Gudogaju stało się szóstą świątynią na Białorusi, w której Najświętsza Maryja Panna doznaje czci w koronowanych obrazach.

Obraz Matki Bożej Gudogajskiej wciąż słynie licznymi cudami. Znane są fakty uzdrowień fizycznych, zaś księga próśb i podziękowań poszerza się ciągle o nowe wpisy tych, którzy w Gudogaju u znanej Lekarki otrzymali pocieszenie i łaski.

Marek A. Koprowski