Rosyjska ambasada w Warszawie wyraziła „stanowczy protest” ws. wyburzenia mauzoleum żołnierzy Armii Czerwonej w Trzciance. Twierdzi, że znajdują się pod nim groby żołnierzy sowieckich, co z kolei wykluczyły wcześniejsze badania geofizyczne.

W piątek zostało wyburzone mauzoleum na grobie żołnierzy Armii Czerwonej w Trzciance, o czym informowały lokalne media. Ambasada Rosji wystosowała komunikat w tej sprawie. Podkreślono w nim, że “8 września br. władze polskie przystąpiły do likwidacji mauzoleum na zbiorowym grobie żołnierzy Armii Czerwonej w Trzciance”.

– Ambasada Rosji w Polsce wyraża w związku z tym stanowczy protest – oświadcza rosyjska ambasada. – Niejednokrotnie oficjalnie wskazywaliśmy stronie polskiej na to, że takie działania zaprzeczałyby rosyjsko-polskiej umowie międzyrządowej z 1994 roku o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji.

Ponadto, w komunikacie podkreślono, że zdaniem strony rosyjskiej Polska „nie przedstawiła poważnych argumentów na rzecz likwidacji lub przeniesienia tego memoriału”. Rosjanie twierdzą też, że pod mauzoleum wciąż znajdują się groby sowieckich żołnierzy. Powołują się przy tym na dokumenty będące w posiadaniu ambasady. Zdaniem strony rosyjskiej, nadaje to akcji usunięcia mauzoleum „jeszcze bardziej nieprawny i niemoralny charakter”.

W marcu tego roku mauzoleum, jako obiekt, zostało wykreślone przez wojewodę wielkopolskiego z ewidencji grobów i cmentarzy wojennych. Od tego momentu traktowane było jako obiekt pamięci, podlegający jurysdykcji władzy samorządowej.

Wyburzanie Mauzoleum Armii Czerwonej w Trzciance ruszyło w piątek w południe. Stało ono w samym centrum  miasta. Od dłuższego czasu starano się o zburzenie mauzoleum. Strona rosyjska nie zgadzała się na to, twierdząc, że znajdowały się pod nim szczątki żołnierzy radzieckich. Jednocześnie, ambasada Rosji nie wyraziła zgody na przeniesienie szczątek na cmentarz.

Przeprowadzono specjalne badania geofizyczne wykazały, że pod mauzoleum nie ma żadnych grobów. Umożliwiły one rozbiórkę obiektu.

“Sprowadzić prochy żołnierzy sowieckich do Rosji”

Wcześniej informowaliśmy, że znany rosyjski dziennik, “Niezawisimaja Gazieta” uważa, że w związku z negatywnym nastawieniem do pomników i cmentarzy żołnierzy Armii Czerwonej w Polsce i krajach bałtyckich, należ sprowadzić ich szczątki do Rosji i tam godnie pochować.

– W przewidywalnej perspektywie nie należy liczyć na ustanowienie przez Moskwę dobrosąsiedzkich relacji z państwami byłego Paktu Warszawskiego. Nie jest już ważne, z jakiego powodu to niemożliwe, po prostu trzeba być realistami i wychodzić od tego, że sowieckie pomniki wojskowe, które pozostają nienaruszalną wartością dla Rosjan, dla większości krajów wschodnioeuropejskich nie są miejscami świętymi – pisze „Niezawisimaja Gazieta”.

Zaznacza, że „pod wpływem antykremlowskiej propagandy” są wręcz postrzegane jako obiekty wrogie ich cywilizacji i kulturze. Podkreślono, że dawna przestrzeń symboliczna ZSRR w Europie Wschodniej już nie istnieje i nie można jej przywrócić.

Zdaniem gazety, Moskwa ma w tej sytuacji do wyboru tylko dwie opcje. Pierwsza, to oddanie pola politykom wschodnioeuropejskim, co jednak będzie dla Rosji kosztowne politycznie i psychologicznie. Rosjanie odniosą bowiem wrażenie, że ich władze nie potrafią ochronić miejsc, które dla nich są święte.

Według drugiej opcji, Rosja powinna sama zainicjować demontaż sowieckich memoriałów i wywieźć je na swoje terytorium. Moskwa politycznie niczego dodatkowo na tym nie zyska, nie może też liczyć na poparcie społeczeństwa z Polski i krajów bałtyckich. Jak również na to, że pomniki Armii Czerwonej zostaną poddane jakiejś renowacji.

– Trzeba dogadać się z polskimi, litewskimi, estońskimi, łotewskimi i innymi władzami, zabrać szczątki naszych dziadów i pradziadów i zabrać je do domu na dostojny i, teraz z pewnością wieczny, spoczynek – pisze gazeta.

PAP / rmf24.pl / pila.naszemiasto.pl / Kresy.pl