AUKUS zaczyna działać – Australia kupuje atomowe okręty podwodne

Australia kupi trzy amerykańskie atomowe okręty podwodne w ramach nowego trójstronnego paktu bezpieczeństwa zawartego z partnerami anglosaskimi.

Prezydent USA Joe Biden, premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak i premier Australii Anthony Albanese spotkali sie w poniedziałek w bazie amerykańskiej marynarki wojennej w San Diego. Ogłosili tam, że państwo rządzone przez tego ostatniego kupi trzy amerykańskie okręty podwodne o napędzie nuklearnym w ramach trójstronnego paktu bezpieczeństwa zawartego w 2021 r. Australia będzie miała również możliwość zakupu dwóch kolejnych atomowych okrętów podwodnych po wstępnej transakcji, która jest planowana na początek lat 30, jak zapisano w oświadczeniu trzech anglosaskich przywódców.

Spotkanie odbywa się 18 miesięcy po zawarciu nowego paktu, znanego jako AUKUS, który właśnie umożliwia Australii dostęp do technologii okrętów podwodnych o napędzie atomowym i ma na celu zachowanie „wolnego i otwartego” Indo-Pacyfiku. Układ jest od dawna uznawany za posunięcie trzech państw w celu ograniczenia wzrostu Chin w regionie, w którym znajduje się Australia. Obejmuje zobowiązanie do współpracy w zakresie budowania zdolności sztucznej inteligencji, broni hipersonicznej i innych zaawansowanych technologii.

Przemawiając w bazie Point Loma w San Diego, Biden nazwał ten moment: „Punktem zwrotnym w historii, w którym ciężka praca nad wzmocnieniem odstraszania i promowaniem stabilności wpłynie na perspektywę pokoju w nadchodzących dziesięcioleciach”.

„Jestem dumny z bycia waszymi współmarynarzami” – powiedział Biden premierom Wielkiej Brytanii i Australii. Z kolei Albanese zauważył, że „po raz pierwszy od 65 lat i dopiero drugi w historii Stany Zjednoczone udostępniły swoją technologię napędu jądrowego i dziękujemy za to”.

Sunak wymienił rosnące wyzwania, „w tym nielegalną inwazję Rosji na Ukrainę, rosnącą asertywność Chin i destabilizujące zachowanie Iranu i Korei Północnej”. Jak dodał – „W obliczu tej nowej rzeczywistości ważniejsze niż kiedykolwiek jest, abyśmy wzmocnili odporność naszych własnych krajów”. Sunak uznał też, że ostatecznie obrona naszych wartości zależy, jak zawsze, od jakości naszych relacji z innymi”.

Ze swojej strony Pekin wielokrotnie oskarżał trio AUKUS o przyjęcie „mentalności zimnowojennej”, która grozi większą eskalacją w regionie.

Mimo że pełna realizacja umowy zajmie lata, oznacza ona ambitną zmianę dla trzech sprzymierzonych państw anglosaskich, które starają się odpowiedzieć na szybko rosnącą potęgę militarną Pekinu na Pacyfiku. Rozwój militarny Chin obejmował budowę zaawansowanej floty morskiej i budowę sztucznych wysp, które według obserwatorów kraj zamienił w bazy wojskowe.

Udział Australii w AUKUS wywołał krótki, ale gorący spór z Francją po tym, jak Canberra wycofała się z wcześniejszej umowy dotyczącej zastąpienia starzejącej się floty okrętów podwodnych napędzanych olejem napędowym wartymi 66 miliardów dolarów francuskimi jednostkami o napędzie konwencjonalnym.

W porównaniu z okrętami podwodnymi klasy Collins, które mają zostać wycofane przez Australię, okręty typu Virginia są prawie dwa razy dłuższe i zabierają prawie trzykrotnie liczniejszą załogę. Okręty amerykańskie są również w stanie pozostawać pod wodą niemal w nieskończoność i wystrzeliwać pociski manewrujące.

Chiny argumentują, że AUKUS oznacza ryzyko wyścigu zbrojeń i narusza Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Pekin powiedział, że transfer materiałów jądrowych z państwa posiadającego broń jądrową do państwa nieposiadającego broni jądrowej jest „rażącym” naruszeniem ducha traktatu. „Wzywamy Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię i Australię do porzucenia zimnowojennej mentalności i gier o sumie zerowej, przestrzegania międzynarodowych zobowiązań w dobrej wierze i robienia więcej rzeczy, które sprzyjają pokojowi i stabilności w regionie” – rzeczniczka chińskiego MSZ Mao Ning powiedział dziennikarzom w Pekinie.

We wspólnym oświadczeniu przywódców opublikowanym w poniedziałek Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Australia odrzuciły krytykę, oświadczając: „kontynuujemy konsultacje z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej w celu opracowania podejścia do nierozprzestrzeniania [broni jądrowej], które stanowi najsilniejszy precedens dla nabywania zdolności okrętów podwodnych o napędzie atomowym”.

aljazeera.com/kresy.pl