Rosja jako niespodziewany pośrednik ws. Wzgórz Golan

W Moskwie Netanjahu zauważył, że Izrael nie miał problemu “z reżimem Asada przez 40 lat” oraz, że “w tym czasie ani jeden strzał nie padł w stronę Wzgórz Golan”. Reanimacja porozumienia z 1974 r. jest jednym z aspektów powojennej agendy Izraela. Drugim aspektem jest ofensywa dyplomatyczna, aby uzyskać uznanie ze strony Waszyngtonu dla jego kontroli nad okupowanymi Wzgórzami Golan – ocenia Geoffrey Aronson, ekspert ds. Bliskiego Wschodu na łamach The American Conservative.

Syryjski myśliwiec został zastrzelony we wtorek po południu przez izraelskie lotnictwo, które poinformowało, że samolot przeniknął do izraelskiej przestrzeni powietrznej w pobliżu Wzgórz Golan. Syryjczycy twierdzą, że odrzutowiec rozbił się w południowo-zachodniej Syrii i został trafiony podczas nalotów w ich przestrzeni powietrznej nad obszarem znanym z działalności ISIS. Napięcia wyraźnie rosną, a incydent jest tylko dowodem na  na to, że nowa faza konfliktu po zakończeniu wojny domowej w Syrii już trwa, a jej centrum stanowi sporne terytorium Wzgórz Golan między dwoma krajami.

To już drugi raz w tygodniu, kiedy Wzgórza Golan przedostały się do międzynarodowego obiegu wiadomości. Podczas niesławnej wspólnej konferencji prasowej w Helsinkach rosyjski prezydent Władimir Putin przedstawił argumenty za przywróceniem pokojowych stosunków izraelsko-syryjskich na płaskowyżu Golan. “Południe Syrii powinno zostać doprowadzone do pełnej zgodności z traktatem z 1974 r. w sprawie rozdziału sił Izraela i Syrii”, powiedział, dodając: “to przyniesie pokój na Wzgórzach Golan i ustanowi bardziej pokojowe relacje między Syrią i Izraelem”, jednocześnie zapewniając “bezpieczeństwo dla państwa Izrael”.

Wśród zwyczajowej wrzawy na temat rosyjskich szpiegów, ingerencji w wybory oraz NATO, wydawało się, że propozycja ta padła znikąd. Do tego stopnia, że prasa głównego nurtu, zainteresowana jakimiś ciekawszzymi szczegółami szczytu, natychmiast usunęła ją ze swoich sprawozdań. Lecz skąd się wzięło to odnowione zainteresowanie Wzgórzami Golan i dlaczego Putin i Trump czuli się zmuszeni do dodania go do swoich najpilniejszych tematów na liście zadań w Helsinkach? Powodem jest to, że w Syria na nowo się scala. Każdego dnia pojawia się więcej dowodów na to, że reżim Asada przywraca niełatwą władzę krajową na całej szerokości kraju, którego duże segmenty znajdują się poza kontrolą państwa od 2011 r. W zeszłym tygodniu regiony, Deraa i Kunejtra – południowa granica Syrii z Izraelem – stały się najnowszymi terytoriami, które reżim odbił dzięki kluczowemu wsparciu ze strony Rosji. To pierwsza wskazówka.

W miarę jak postępuje klęska przeciwników Asada, kwestia tego pogranicza między Izraelem i Syrią musi zostać rozwiązana nie z powodu konieczności wznowienia handlu, który nigdy nie istniał, ani dla powrotu uchodźców, którzy nigdy nie byli mile widziani w Izraelu, lecz, jak wyjaśnił Putin, aby odbudować delikatny pokój, który utrzymywał granicę Syrii w ciszy przez prawie pół wieku. Właśnie dlatego warte odnotowania jest przywrócenie w Helsinkach status quo ante z mandatem ONZ, przy ważnym wsparciu Moskwy i Waszyngtonu, w tym de facto restrykcje dotyczące rozmieszczenia sił “osi oporu” – Iranu i Hezbollahu przeciw Izraelowi. Niezależnie od tego, że Izrael i Syria są zaciekłymi wrogami, Netanjahu i Asad zgadzają się, że kiedy planują przyszłość, powinni spojrzeć wstecz na porozumienie rozejmowe z 1974 r., jako podstawę powojennych stosunków Syrii z Izraelem.

Te porozumienia sformalizowały zawieszenie broni, które zakończyło wojnę w październiku 1973 r. i pozostawiło Izraelowi kontrolę nad fragmentem terytorium Syrii, zajętym podczas wojny w czerwcu 1967 r. Siły Rozdzielająco-Obserwacyjne ONZ (UNDOF), liczące blisko 1000 osób, zostały utworzone, aby “podtrzymać zawieszenie broni i nadzorować jego skrupulatne przestrzeganie.” Przez większość swojej 44-letniej historii UNDOF wykonywał to zadanie bez incydentów. Niezależnie od innych kwestii, zarówno Syria, jak i Izrael starały się uszanować ograniczenia na granicy. Co sześć miesięcy, ostatnio w czerwcu, Rada Bezpieczeństwa ONZ przedłużała swoją misję.

Jednak od sierpnia 2014 r., misja pokojowa, a szerzej zestaw porozumień, które stanowią podstawę systemu, zostały zredukowane. Kiedy reżim utracił kontrolę nad regionem przygranicznym na rzecz radykalnych grup opozycji i frakcji dżihadystycznych, system monitorowania ONZ – od patroli do posterunków obserwacyjnych wzdłuż granicy – niemal całkowicie się załamał. Niezdolność UNDOF do wypełniania swojej misji odzwierciedlała anarchię, która ogarnęła całą Syrię. Wzdłuż granicy, każdy mógł liczyć tylko na siebie. Zarówno Izrael, jak i Syria, nie wspominając o szeregu niepaństwowych podmiotów walczących z reżimem, regularnie łamały warunki porozumienia z 1974 r., przerzucając zakazane siły i broń na obszar separacji i obszary ograniczeń wzdłuż granicy. UNDOF, wyparty ze swoich stanowisk obserwacyjnych i zajęty własną ochroną przed siłami opozycji, stał się metaforą rozpadu w całym kraju i niebezpiecznej próżni stworzonej przez implozję porozumienia mającego na celu zapobieżenie regularnej wojnie między Izraelem a Syrią.

Zgniecenie opozycji przez reżim na granicy w ostatnich tygodniach zmusiło do zajęcia się agendą międzynarodową w kwestii tego, jak ma wyglądać system zawieszenia broni między Izraelem i Syrią. W konsultacjach z Moskwą, rząd Netanjahu zadeklarował swoje zainteresowanie potwierdzeniem porozumienia z 1974 roku. Po raz pierwszy od lat oświadczenia izraelskie deklarują, że “[Izrael] będzie nadal wdrażać porozumienie o separacji sił z 1974 r., które obejmuje utrzymanie strefy buforowej”. W Moskwie Netanjahu zauważył, że Izrael nie miał problemu “z reżimem Asada przez 40 lat” oraz, że “w tym czasie ani jeden strzał nie padł w stronę Wzgórz Golan”. Reanimacja porozumienia z 1974 r. jest jednym z aspektów powojennej agendy Izraela. Drugim aspektem jest ofensywa dyplomatyczna, aby uzyskać uznanie ze strony Waszyngtonu dla jego kontroli nad okupowanymi Wzgórzami Golan. W przeciwieństwie do ery, która zakończyła się wybuchem wojny w 2011 r., rząd Netanjahu nie widzi potrzeby dyplomatycznych rozmów z Damaszkiem w sprawie wycofania Izraela ze spornego obszaru, gdzie ponad 25 tys. izraelskich osadników (i tyle samo Syryjczyków) żyje obok siebie. Izraelskie dążenie, by wygrać jednostronną deklarację poparcia ze strony administracji Trumpa, ma na celu wyprzedzenie innych wysiłków zmierzających do ustanowienia agendy dyplomatycznej niekorzystnej dla Izraela.

ZOBACZ ROWNIEŻ: Czy Waszyngton odgrywa rolę pożytecznego idioty Iranu w Syrii?

Asad, który sfalsyfikował twierdzenia osób kwestionujących zdolność reżimu do pokonania swoich wrogów na polu bitwy, popiera porozumienie z 1974 r. jako filar przywrócenia suwerennej kontroli Syrii nad jej granicami. Ograniczenia siłowe zawarte w porozumieniu mają również pośrednią korzyść, gdyż ograniczają wysiłki Hezbollahu lub Iranu w zakresie rozmieszczenia sił po przeciwnej stronie granicy. Moskwa wyłoniła się jako kluczowy gracz, który prowadzi wojnę w imieniu reżimu, a także pośredniczy i gwarantuje powstanie powojennego systemu na granicy. Trwająca rosyjska kampania powietrzna jest kluczowa dla sukcesu Asada i decyzji, aby utrzymać Hezbollah i siły irańskie z dala od bitwy. Sponsorowane przez Rosję “pojednanie” jest kluczowym czynnikiem w doprowadzeniu do kapitulacji sił opozycji. Putin pełnił kluczową rolę pośrednika w zdobywaniu wsparcia izraelskiego i syryjskiego w celu odtworzenia misji pokojowej – w tym UNDOF i ograniczeń zbrojeń w ściśle określonych strefach rozejmu.

Nowa rosyjska rola jest nie tylko dyplomatyczna, ale także operacyjna. Po raz pierwszy rosyjskie siły będą stacjonować na Wzgórzach Golan, jako gwarant nowego systemu. Zgodnie z umową sponsorowaną przez Rosję, brygady armii syryjskiej nr 90 i 61 oraz rosyjska policja rozmieszczone zostaną na linii rozejmu w zdemilitaryzowanej strefie rozdzielającej – pod władzą cywilną Syrii zgodnie z porozumieniem z 1974 roku. Jednak porozumienie z 1974 r. nie wspominało o siłach rosyjskich (sowieckich) na Wzgórzach Golan. Rzeczywiście, Waszyngton i Jerozolima podczas zimnej wojny stanowczo sprzeciwiałyby się takiemu posunięciu. Czasy się jednak zmieniły. Waszyngton został praktycznie wyłączony z wysiłków dyplomatycznych i operacyjnych mających na celu zakończenie wojny i przywrócenie pokoju.

Geoffrey Aronson

2 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply

  1. Willgraf
    Willgraf :

    Izrael ma opuścić Wzgórza Golan w przeciwnym razie dopuścić IRAN do granicy Syryjskiej ze Wzgórzami, za notoryczne ataki Izraela z tego kierunku ….Chiny powinny zaproponować umieszczenia tam Syrii swoich wojsk..dość tolerowania bandyty Izraela

  2. zefir
    zefir :

    Izraelczycy:”samolot przeniknął do izraelskiej przestrzeni powietrznej w pobliżu Wzgórz Golan”To izraelskie bezczelne kłamstwo,gdyż Wzgórza Golan stanowią terytorium syryjskie i nie mogą stanowić podstawy izraelskiej przestrzeni powietrznej.Status Wzgórz Golan wg narracji izraelskiej jest nieporównywalnie gorszy od statusu Krymu zgodnego z prawem międzynarodowym i statusem Kosowa zgodnym z rozbójniczą praktyką Hegemona.Syryjskie Wzgórza Golan ,które Izrael zbrojnie okupuje przy wsparciu Hegemona,należą do Syrii i kropka