Skąd wzięła się jednak taka zajadłość i brak litości wśród ukraiński nacjonalistów? Odpowiedzią są poglądy ich głównego ideologa, Dmytro Doncowa, zawarte w sztandarowym dziele “Nacjonalizm” wydanym w 1926 roku.

Rzeź Wołyńska, a także czystki etniczne w Galicji Wschodniej pochłonęły szacunkowo od 120 000 do 200 000 tysięcy istnień polskich. Nie wolno zapominać, iż bojówkarze UPA mordowali również swoich współbraci, a wcześniej “rozprawili się” z Żydami żyjącymi na “Hałyczynie” (ukraińska nazwa obszaru o którym mowa). Podczas “Dni Petlury” oraz “Akcji więziennej” zabito około 7 tysięcy osób w czym przodował Batalion „Nachtigall”. Zdjęcia poniżej dotyczą właśnie tych wydarzeń (pogromy lwowskie).

To co stało się we Lwowie było niejako przygrywką tragedii jaka rozegrała się na tym obszarze. Czystki etniczne zapoczątkowały wydarzenia w lutym 1943 roku kiedy to w łonie OUN – UPA podjęto decyzję o “rozwiązaniu kwestii polskiej” i “usunięciu Polaków” z terenów Wołynia oraz Małopolski Wschodniej. Miano tego dokonać wspólnymi siłami UPA, dezerterów z policji niemieckiej, podburzonego ukraińskiego chłopstwa oraz “Służby Bezpeky OUN-B”. Zbrodnicze skutki tych działań widoczne są na zdjęciach poniżej.

Zbrodnia była tym większa, że często dokonywali jej sąsiedzi zamordowanych, a nierzadko zdarzało się, iż członkowie rodziny mordowali swoich własnych krewnych.

Skąd wzięła się jednak taka zajadłość i brak litości wśród ukraińskich nacjonalistów? Odpowiedzią są poglądy ich głównego ideologa, Dmytro Doncowa, zawarte w sztandarowym dziele “Nacjonalizm” wydanym w 1926 roku.

Podstawą jego przemyśleń był całkowity zwrot Ukrainy w stronę Europy Zachodniej oraz jej oderwanie od wpływów Rosji. Najsurowiej zwalczał tzw. “prowansalstwo” czyli duchowe uzależnienie Ukraińców od Rosjan na płaszczyźnie kulturowej, mentalnej i politycznej. Takie postanowienie sprawy spowodowało, iż niektóre kręgi polityczne II Rzeczpospolitej zakładały, że nacjonalizm ukraiński da się skanalizować przeciwko Rosji sowieckiej zyskując w ten sposób wyraźny atut i nic nie tracąc w zamian[1]. Należy mieć w tym miejscu na uwadze, iż nie wszystkie elity ukraińskie ani pod koniec XIX wieku, ani do wybuchu II Wojny Światowej były zainteresowane istnieniem państwa ukraińskiego.

Chcąc zrozumieć istotę doktryny Doncowa trzeba należy pamiętać, że jego podstawą był skrajny darwinizm społeczny – teoria o nieuchronności walki wszystkich przeciwko wszystkim celem utrzymania się na powierzchni życia, akceptująca taką wyniszczającą walkę, jako środek do wyselekcjonowania najlepszych. Doktryna ta jest zaprzeczeniem wszelkiego humanitaryzmu zarówno w jego religijnym jak i świeckim wydaniu[2]. Implikowało to podział narodów na “nacje” osobne “gatunki” (species) między którymi toczy się nieustanna wojna, którą wygrywa się poprzez fizyczne zdominowanie przeciwnika. Akcentuje to w swojej publikacji “Potępić UPA” W. Poliszczuk [3] stwierdzając, iż uznającego narody za species (gatunki w znaczeniu biologicznym) toczące między sobą nieustanną walkę o przetrwanie, Doncowa interesowały metody odniesienia zwycięstwa i oczyszczenia trenów “ukraińskich” z “żywiołu obcego” [4]. Jest więc świat Doncowa światem walki o przetrwanie, gdzie naród ukraiński musi ją toczyć z każdym sąsiadem.

“Nacja ponad wszystko” oznacza również postawienie jej wyżej od Boga. Jak w przyrodzie, na jej czele stać miał wódz, najsilniejszy osobnik w “stadzie”. Podporą jego rządów byłaby “mniejszość inicjatywna”, stanowiąca “elitę” nacji. Potwierdzało to, zarezerwowane tylko dla niej, prawo stosowania “twórczej przemocy” uwalniające ją od potrzeby liczenia się ze zdaniem innych “słabszych” jednostek społecznych. Twierdzenia te miały swoje odbicie w samej UPA gdzie za mniejszość inicjatywną uznawano OUN. Aby utrzymać karność organizacji stosowano kary takie jak chłosta oraz publiczne dekapitacje za pomocą siekiery.

Kolejnymi ważnymi aksjomatami teorii Doncowa były “siły motoryczne nacjonalizmu ukraińskiego”:

1. Wola – a więc chęć istnienia narodu – na tej woli (nie na rozumie), na dogmacie (nie na udowodnionej prawdzie) … musi być zbudowana nasza narodowa idea[5],

2. Siła – cytowany był Darwin – teoria Darwina tłumaczy postęp zwycięstwem silniejszego nad słabszym w nieustannej walce o byt[6],

3. Przemoc – bez przemocy i żelaznej bezwzględności niczego w historii nie stworzono… przemoc, żelazna bezwzględność i wojna oto metody, przy pomocy których wybrane narody szły drogą postępu” oraz „przemoc to jedyny sposób, pozostający w dyspozycji(…) narodów zbydlęconych przez humanizm[7]. należy zauważyć, iż “elita” ukraińska powinna w takim razie zwalczać jakikolwiek pluralizm, bezlitośnie zwalczać niechcących się jej podporządkować, a resztę “uświadamiać”,

4. Ekspansja – uznawana za naturalną dla każdego patrioty. Co więcej, uzasadnieniem dla niej jest też fakt, iż ukraińska “nacja” to “naród wybrany”,

5. Nienawiść, fanatyzm oraz bezwzględność – prawda fanatyka jest “prawdą objawioną” i dlatego ma on prawo stosować wszystkie środki przymusu jakie uzna za stosowne.

6. Amoralność – jedynie ludzie, którzy “obumarli moralnie” w swoim postępowaniu kierują się moralnością, litością czy też współczuciem. Prawdziwemu “wojownikowi nacji” jest ono obce. Przyroda nie zna słowa “humanizm” istnieje tylko “życie” lub “śmierć”.

Nie można w tym miejscu pominąć broszury S. Łenkawskiego z 1929 roku “Dekalog ukraińskiego nacjonalisty (Dziesięcioro przykazań ukraińskiego nacjonalisty)”, w której odnaleźć można taką listę przykazań członków ukraińskiego ruchu nacjonalistycznego[8]:

  1. Zdobędziesz państwo ukraińskie albo zginiesz walcząc o nie.
  2. Nie pozwolisz nikomu plamić sławy ani czci Twego Narodu.
  3. Pamiętaj o wielkich dniach naszej walki wyzwoleńczej.
  4. Bądź dumny z tego, że jesteś spadkobiercą walki o chwałę Trójzęba Włodzimierzowego.
  5. Pomścij śmierć Wielkich Rycerzy.
  6. O sprawie nie rozmawiaj z kim można, ale z tym, kim trzeba.
  7. Nie zawahasz się spełnić największej zbrodni, kiedy tego wymaga dobro sprawy.
  8. Nienawiścią oraz podstępem będziesz przyjmował wrogów Twego Narodu.
  9. Ani prośby, ani groźby, tortury, ani śmierć nie zmuszą Cię do wyjawnienia tajemnic.
  10. Będziesz dążył do rozszerzenia siły, sławy, bogactwa i obszaru państwa ukraińskiego nawet drogą ujarzmienia cudzoziemców.

Już pobieżna analiza wskazuje punkty styczne z ideologią Doncowa czyli sankcjonowanie przemocy wobec “innych” i całkowitą amoralność mająca prowadzić do ustanowienia “państwa ukraińskiego”.

Czy powyższe fakty uzasadniają jednak tezę o winie całego narodu ukraińskiego i jego odpowiedzialności za Rzeź Wołyńską w 1943 roku? W opinii piszącego te słowa o takim postawieniu sprawy nie może być mowy. Należy wspomnieć słowa księdza Isakowicza-Zaleskiego, iż przemilczeniu ulegają także Ci spośród Ukraińców, którzy w tych trudnych chwilach nie tylko nie popierali ideologii Doncowa ale także ratowali Polaków i Żydów[9]. Nie oznacza to oczywiście zdejmowania winy i “rozmywania” jej na niezidentyfikowanych “banderowców”, oczywistym jest bowiem, iż mordów dopuściły się osoby same definiujące siebie jako “Ukraińcy”. Pamiętać jednak należy, iż zbrodnicza organizacja UPA mordowała również swoich ziomków, nakazywała także “likwidować” członków rodziny “skażonych” “inną” krwią.

Podsumowując – UPA jak i banderyzm należy potępić z całą stanowczością, podobnie jak i osoby, partie polityczne, a także organizacje samorządowe nawiązujące bądź gloryfikujące te poglądy. Nie może to jednak zamykać drogi do pojednania, o ile oczywiście obie strony chcą go naprawdę. Autor odnosi jednak wrażenie, iż tak długo jak S. Badera będzie uważany za bohatera, a UPA za organizację “walcząca o wolność”, będzie to bardzo utrudnione.

Paweł Kozłowski

(autor prowadzi również bloga o kulturze kresowej mieszczącego się pod adresem http://www.kresoviana.pl)

1. B. Grott, Co o nacjonalizmie ukraińskim powinniśmy wiedzieć!, s.4, dostęp: http://isakowicz.pl/index.php?page=news&kid=8&nid=1884

2. Tamże, s. 5.

3. W. Poliszczuk, Potępić UPA, Capital, Kraków 2013

4.P. J. Kozłowski, Recenzja książki W. Poliszczuka “Potępić UPA”, dostęp: http://historia.org.pl/2014/02/04/potepic-upa-w-poliszczuk-recenzja/

5.B. Grott, Co o nacjonalizmie…, s. 6.

6. Tamże.

7.Tamże.

8.Tekst dostępny na wielu stronach, tu zaczerpnięty z: http://www.kresykedzierzynkozle.home.pl/page118.php

9. T. Isakowicz-Zaleski, Uczcijmy pamięć o sprawiedliwych Ukraińcach, dostęp: http://www.rmf24.pl/tylko-w-rmf24/isakowicz-zaleski/blogi/news-uczcijmy-pamiec-o-sprawiedliwych-ukraincach,nId,1466177

28 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply

  1. kindzal
    kindzal :

    Straszne zdjecia pogromu we Lwowie. Co mnie jednak bardziej przeraza, to fakt, ze pogromu tego dokonali polscy i ukrainscy nacjonalisci do spolki. Wieczna hanba im na wieki:

    Według meldunku sytuacyjnego ZWZ:

    Po wyjściu bolszewików pogromu Żydów nie było. Prześladowanie zaczęło się niezwłocznie po wejściu Niemców. Namówione przez nich i podszczute męty ukraińskie i polskie spędziły Żydów do więzienia, celem umycia zwłok pomordowanych przez bolszewików.(…) Spędzonych przeganiano przez szpaler ludzi z pałkami lub kamieniami w rękach. Zanim Żydzi dotarli do trupów, byli już dotkliwie pobici.

    • pakoz
      pakoz :

      @Kindzal – właśnie po to powstał ten tekst – ku przestrodze, żeby nie wpadać w spiralę nienawiści ale pamiętać o zbrodniach i wyciągać lekcje z historii. Pzdr Autor artykułu

    • tagore
      tagore :

      Jest pewne niedomówienie w Pana tekście ,czy mógłby Pan uzupełnić swoją wypowiedź
      o podanie przyczyny dla ,której wrogie wobec siebie ” męty ukraińskie i polskie”tak łatwo
      dały się Niemcom zachęcić do działania wymierzonego w żydów.

      tagore

  2. sylwia
    sylwia :

    Tego nie należy negować i trzeba się z tym rozliczyć. Jednakże uliczne pogromy Żydow, straż nad pojmanymi i pomoc w ich masowym rozstrzeliwaniu to były czyny Ukrainców i Niemców, według powiedzeń zachodnio-ukraińskich ‘Moskali, Żydy, Lachy na giljaku’, Lach, Żyd i sobaka wse wira odnaka’ oraz ‘Moskale Żydy Lachi na nożi’, znowu obecnie wywrzaskiwanych przez Ukraińców podczas licznych faszystowskich wieców i pochodów w zach. Ukrainie. Wbew twierdzeniu autora, ilość zamordowanych Polaków była znacznie wyższa. Rzezie miały miejsce w wołyńskiem, tarnopolskiem i stanisławowskiem. Dr. Wiktor Poliszczuk ocenia ilość polskich ofiar na ok. 400 000 (“Gorzka Prawda”, str. 279). Na Ukrainie zachodniej młodzież jest wychowywana w duchu faszyzmu i uwielbienia dla UPA, SS, Bandery i innych potworów. Jest odpowiednik Hitlerjugend i Bund Deutscher Maedel. Są w cywilu bo na mundurki ich jeszcze nie stać. Ukraina to biedny kraj. Czy rząd polski pomoże im się umundurować? Przecież już pomagają faszystom walczyć z powstańcami, posyłając faszystom sprzęt i jurgieltników.

    http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded &v=fY_cGkbuh90

    • pakoz
      pakoz :

      Szanowna Pani!
      “Wbew twierdzeniu autora, ilość zamordowanych Polaków była znacznie wyższa. Rzezie miały miejsce w wołyńskiem, tarnopolskiem i stanisławowskiem. Dr. Wiktor Poliszczuk ocenia ilość polskich ofiar na ok. 400 000 (“Gorzka Prawda”, str. 279)” – jako, że temperatura dyskusji na w/w tematy jest bardzo gorąca pozwoliłem sobie podać dane za IPN. Domyśla się Pani dlaczego.
      Ukłony
      Autor tekstu

      • sylwia
        sylwia :

        Drogi P. PaKoz: rozumiem sytuację. Wobec tego proponuję aby beznamiętnie informować w publikacjach o istnieniu różnych danych i cytować te dane wraz ze źródłami. Dziekuję za komentarz i pozdrawiam.

  3. sylwia
    sylwia :

    Oto Dekalog OUN w pierwotnej wersji:

    Ja – duch odwiecznego żywiołu, który uratował ciebie przed tatarskim potopem i postawił na granicy dwóch światów aby tworzyć nowe życie:
    1. Zdobędziesz państwo ukraińskie albo zginiesz w walce o nie.
    2. Nie pozwolisz nikomu plamić chwały ani czci twojego narodu.
    3. Pamiętaj o wielkich dniach naszych walk wyzwoleńczych.
    4. Bądz dumny z tego, że jesteś spadkobiercą walk o chwałę włodzimierzowego trójzęba.
    5. Pomścisz śmierć wielkich rycerzy.
    6. O sprawie nie mów z tym, z kim można, lecz z tym, z kim trzeba.
    7. Nie zawahasz się wykonać największego przestępstwa, jeśli tego będzie wymagać dobro sprawy.
    8. Nienawiścią i podstępem będziesz przyjmować wroga twej nacji.
    9. Ani prośby, ani groźby, ani tortury, ani śmierć nie przymuszą cię do wyjawienia tajemnicy.
    10. Będziesz dążyć do poszerzenia siły, chwały, bogactwa i przestrzeni państwa ukraińskiego.

  4. uri
    uri :

    Jak słusznie Pan kindzal zauważył, pogromów lwowskich dokonały szumowiny ukraińskie i polskie za poduszczeniem i z udziałem Niemców. Batalion “Nachtigall” w pogromach udziału nie brał, niektórzy autorzy (np. Motyka) snują domniemania na temat udziału pojedynczych żołnierzy batalionu w pogromie, ale dowodów na to nie przedstawiają. Udział “Nachtigalla” w pogromie to sowiecka fałszywka, wyprodukowana na potrzeby procesu Theodora Oberländera w 1960 roku. Jak również udział batalionu w zamordowaniu polskich profesorów. Dawno zdemaskowane. Pytania do Autora: kto to był “Petrula” i czy mógłby Pan rozwinąć używany w tekście skrót “UON”?

    • votum_separatum
      votum_separatum :

      Panie @Uri Tennenbaum, ja bym na pańskim miejscu za bardzo się nie wysuwał przed szereg. Za tym fałszerstwem sądowym w 1960 mógł stać pański pobratymiec. W końcu w bloku wschodnim byliście mniejszością inicjatywną. Teraz doskonale widać jaką ideologię wykorzystuje pan – prowansalstwo. Coś zatem chciałby pan tutaj skanalizować…Więc szczuje pan Słowian, aby uzyskać wasz chazarski interes. Pisanie o sowieckich fałszywkach w kontekście Nachtigall jest o tyle obrzydliwe, że jakiekolwiek wybielanie w danej sprawie nie ma znaczenia wobec zbrodniczej działalności ukraińskich zbrodniarzy w ogóle.

  5. uri
    uri :

    Jeszcze do Autora. “Nie wolno zapominać, iż bojówkarze UPA mordowali również swoich współbraci, a wcześniej “rozprawili się” z Żydami żyjącymi na “Hałyczynie” ” Wie Pan, kiedy powstała UPA?

    • pakoz
      pakoz :

      Jak rozumiem obrona UPA dochodzi już do wytykania “czeskich błędów” (czyli przestawienia liter w tekście) i sugerowaniu jakoby UPA nie miała żadnych związków z OUN, pogromem we Lwowie 1941 i podobnymi pogromami ludności żydowskiej?
      Dość to odważne, proszę jednak najpierw podpisać się imieniem i nazwiskiem, jeśli przedstawia Pan tak rewolucyjne tezy. Z pewnością zainteresują one wielu historyków – zarówno ze strony polskiej (jak dla mnie wiarygodnego Pana Motykę) jak i podążających Pana śladami ze strony ukraińskiej (Wiatrowycz).
      Powyższy artykuł nie ma na celu roztrząsania detali (które są i tak prawdziwe ale stanowią element drugorzędny dla poruszanej kwestii) ale ma uczulić na ideologię D. Doncowa, która była katalizatorem dla takich wydarzeń jak opisane w tekście. Jeśli sądzi Pan, że było inaczej i że miały one inne podłoże redakcja kresy.pl z chęcią przyjmie Pana artykuł podpisany imieniem i nazwiskiem. Ukłony Autor
      PS Polecam również ten ustęp ze wspomnień o pogromie autorstwa F. Friedmana i ewentualnie jemu zarzucać “mijanie się z prawdą”:
      “Do niemieckich zolnierzy dolaczyly sie mety spoleczne, szczegolnie sposrod nacjonalistow ukrainskich, oraz zorganizowana przez Niemcow napredce t.zw. ukrainska milicja (policja pomocnicza). Zaczelo sie od polowania na ulicach na mezczyzn zydowskich. Zydzi lwowscy, ogarnieci panicznym strachem, przewaznie nie wychodzili na ulice. Wiekszosc chowala sie w swych mieszkaniach, w rozmaitych kryjowkach, lub po . piwnicach i strychach. Ukrainska milicja i Niemcy, niezadowoleni ze zbyt skapego polowu na ulicach, poczeli przetrzasywac mieszkania zydowskie w poszukiwaniu ofiar. Zabierano mezczyzn, gdzieniegdzie jednak i cale rodziny, nie wylaczajac dzieci, pod pretekstem, ze maja oczyszczac wiezienia lwowskie z trupow. Kilka tysiecy Zydow zagnano w ten sposob, wsrod bicia, naigrywania sie i szyderstw gawiedzi do wiezien lwowskich na ulice Kazimierzowska (Brygidki), na ulice Lackiego, na ulice Zamarstynowska i na ulice Jachowicza. W “Brygidkach” zgromadzono kilkutysieczny tlum zlapanych Zydow na podworzu wieziennym i bito ich tam w niemilosierdny sposob. Sciany wiezienia dookola podworza byly az po pierwsze pietro oblane krwia torturowanych Zydow i oblepione kawalami mozgu. (Zeznania i osobiste przezycia niezyjacego juz adwokata lwowskiego, dra Izydora Eliasza Lana, zam. przy ulicy Bernsteina, 1)”. http://www.mankurty.com/fridpl.html

      • uri
        uri :

        No, UPA na pewno nie miała związków z pogromami we Lwowie, bo jeszcze nie istniała po prostu. Również nie można jej obciążać Holocaustem, bowiem też jej jeszcze nie było, gdy tenże się rozgrywał. Moje “tezy” nie są “rewolucyjne”, wynikają po prostu z niejakiego obeznania się z przedmiotem oraz stwierdzenia w Pańskim tekście pewnych nieścisłości (żeby nie rzec – przekłamań). Ilu Żydów według Pana (jako znawcy tematu, jak sądzę, bo jak bierze się Pan za opisywanie tych spraw) padło ofiarą OUN i UPA? Proszę podać liczbę i określić, czy była większa lub mniejsza od liczby Żydów zamordowanych przez Polaków? Dla ułatwienia dodam, że liczbę Żydów zamordowanych przez Polaków określa się na 80-100 tys. (prof. Timothy Snyder, prof. Andrzej Żbikowski – nawet do 150.000). Nie wiem, co rozumie Pan pod hasłem “obrona UPA”? Dlaczego nie odniósł się Pan do mojego zarzutu, że “Nachtigall” w pogromach nie brał udziału? Mi chodzi o fakty historyczne, a nie o ogólniki. Oraz o pewną staranność, pisze Pan o poważnych, bolesnych sprawach. Jeśli dla Pana są to “szczegóły” …. Ukłony.

        • pakoz
          pakoz :

          Proszę się podpisać imieniem i nazwiskiem pod tym co Pan pisze oraz podać źródła historyczne.
          Zresztą o czym mam rozmawiać z człowiekiem, który zadaje pytanie ” Ilu Żydów według Pana padło ofiarą OUN i UPA?”?
          Dziękuję, nie ten poziom dyskusji, szczególnie jeśli neguje się cierpienia kogokolwiek (Polaków, Zydów, Ukraińców) jakich doświadczyli oni z rąk UPA.

      • lipinski
        lipinski :

        To ja się tylko wtrącę, jako przedstawiciel redakcji, i zaznaczę, że wszystkiego na pewno nie będziemy publikować. Nie jesteśmy hyde parkiem, gdzie każdy może wypisywać co mu się podoba, nawet jeśli to totalna bzdura. Więc, gdyby ktoś wysmażył (nawet pod nazwiskiem) tekst wybielający OUN-UPA, to nie ma szans na jego publikację na tym portalu 🙂 Do wypisywania takich bredni służy właśnie forum 😉

          • uri
            uri :

            ” Ilu Żydów według Pana padło ofiarą OUN i UPA?” – bardzo konkretne pytanie, nie wiem, w czym ma Pan problem? Proszę posiłkować się w razie czego literaturą. Ja podałem liczby i nazwiska, zawyżam poziom?

          • lipinski
            lipinski :

            Rozumiem, też bym nie dyskutował kimś, kto udaje, że nie wie, że UPA składała się z doświadczonych ludobójców, zaprawionych w “bojach” z Żydami. Widocznie na każdemu chodzi o prawdę.

          • pakoz
            pakoz :

            @Lipinski Rozumiałbym ignorancję ale dlaczego ktoś próbuje skłócić dwa (bratnie w sumie) narody i mącić w historii tego nie pojmę!!?? A szkoda, bo tym samym neguje się piękną kartę tych Ukraińców, którzy z narażeniem życia, ratowali Polaków i Żydów przed bojowcami UPA. Smutne. Z Panem “uri” rozmowa zakończona, jeśli ktoś z czytelników ma jakieś uwagi, wnioski bądź inne tego typu sprawy zapraszam, z chęcią dowiem się czegoś nowego oraz zweryfikuje swoje źródła i wiedzę (oczywiście jeśli chcemy rozmawiać na poważnie) 🙂

          • pakoz
            pakoz :

            @uri Wszystkie odpowiedzi na dręczące Pana wątpliwości znajdzie Pan w artykule 55 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Tam wyjaśniają to w sposób bardzo zwięzły i konkretny dostosowany do Pańskich oczekiwań. Żegnam

          • votum_separatum
            votum_separatum :

            Pan Uri Tennenbaum twierdził niedawno, że ma zbyt mały procent udziału genów od pewnych przodków aby to rzutowało na jego osobowość. A ja uważam, że ten ułamek jest akurat jak jad plemienia żmijowego i cały czas przynosi zatrute owoce, ot chazararska męntalność wyłazi bez przerwy.

        • jaroslaus
          jaroslaus :

          Naprawę postaram się kontrolować. Ale teraz była rocznica jednej z największych zbrodni. Oni spalili całe gospodarstwo mojej rodziny w powiecie Dubieńskim. Naprawdę cudem wszyscy ocaleli, bo kilkuletnie dzieci z płonącego domu uciekali kiedy te – no właśnie – strzelali do nich. A we wsi w powiecie Rówieńskim te – właśnie tak – zamordowali moją 94 letnią praprababcię. Jeden z jej synów miał na tyle odwagi, że wrócił i pochował matkę w sadzie. Kiedy dodatkowo czytam co co ukraińskie – tak – tu wypisują kłamiąc i manipulując faktami to mnie krew zalewa. Ale naprawdę, naprawdę będę się hamował. Obiecuję.