Nieśwież mauzoleum Radziwiłłów

Wczesnobarokowy nieświeski kościół p.w. Bożego Ciała ufundowany przez księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła “Sierotkę” i zbudowany w latach 1587-1593 jest wielkim mauzoleum rodu Radziwiłłów.

Był to najpotężniejszy ród magnacki dawnej Rzeczpospolitej, wywodzący się z Litwy i pieczętujący się herbem Trąby. Ród znany jest od początku XV w., a największą świetność osiągnął w XVI-XVIII w., kiedy to jego członkowie obejmowali najważniejsze urzędy i godności w państwie. Od początku XVI w. aż do II wojny światowej Nieśwież, ze wspaniałym zamkiem, pozostawał główną siedziba rodową Radziwiłłów.

W nawach nieświeskiego kościoła znajdują się piękne marmurowe nagrobki fundatora świątyni Mikołaja Krzysztofa “Sierotki” w stroju pielgrzymim (z końca XVI w.), jego żony Eufemii z Wiśniowieckich, jego synów – Mikołaja ( zm. 1588) i Krzysztofa Mikołaja (zm. 1607) oraz piękny pomnik ks. Konstancji Radziwiłłówny z pocz. XIX w. Jest tu także tablica ku czci poety Ludwika Kondratowicza, znanego jako Władysław Syrokomla (1823-1862), który w Nieświeżu uczęszczał do szkół dominikańskich, a później pracował jako urzędnik w tutejszym zarządzie radziwiłłowskich majątków ziemskich. Pod kościołem znajduje się sklepiona krypta, w której pochowano ponad 100 członków rodu Radziwiłłów. Są wśród nich najwybitniejsi i najbardziej znani: m.in. założyciel rezydencji w Nieświeżu i fundator kościoła marszałek wielki litewski Mikołaj Krzysztof “Sierotka”, hetman wielki litewski i wojewoda wileński Michał Kazimierz “Rybeńko”, najsłynniejszy z Radziwiłłów – warchoł i prawdziwy Sarmata, bohater licznych anegdot wojewoda wileński Karol Stanisław “Panie Kochanku”, wieloletnia pani na Nieświeżu Maria Dorota de Castellane Radziwiłłowa i mjr. Stanisław Radziwiłł, adiutant Józefa Piłsudskiego. Wszyscy Radziwiłłowie spoczywają w identycznych trumnach z brzozowych desek, opieczętowanych plombami z radziwiłłowskim herbem. Na ścianach krypty znajdują się kamienne tablice z nazwiskami zmarłych w obramowaniu malowanych kartuszy, zwieńczonych kołpakami ksiażęcymi.

Tekst i zdjęcie

Grzegorz Rąkowski