Antoniny

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1, pod red. F. Sulimirskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, Warszawa 1880, s. 42.

Antoniny, wś, pow. zasławski, o 4 mile od Zasławia, w dawnej dzielnicy kniazia Jurja Ostrogskiego, który na niej zaczął się pierw­szy pisać księciem z Ostroga Zasławskim, le­żała między cienistemi dąbrowami, nad brze­gami rzeki Ikopeti. Osada, którą od panującego tu chłodu w lecie Rusini nazwali „Chołodki.” Osada ta wraz z całem księztwem dostała się w dom ks. Lubomirskich, a po wyjściu za mąż ks. Maryi-Anny Lubomirskiej za ks. Pawła-Karola Sanguszkę całe księztwo przeszło w dom Sanguszków. Ks. Barbara z Duninów Sanguszkowa wypuściła Chołodki w dzierżawę Ignacemu Malczeskiemu, żonatemu z siostrą księżnej Antoniną Duninówną, która ulubiwszy urocze położenie Chołodków i tu zamieszkaw­szy, wyjednała u księżnej siostry, że na pamięć jej tu pobytu przezwali Chołodki, od jej imienia, Antoninami. Ignacy Malczeski był dziadkiem poety Antoniego Malczeskiego, którego ojciec do r. 1795 A. posiadał. Obecnie należą do Maryi z ks. Sanguszków hr. Alfredowej Potockiej, i tu jest główny zarząd dóbr, składających się z kil­kudziesięciu folwarków wzorowo zagospodaro­wanych i w wysokiej kulturze. Piękny pałac i ogród warte widzenia. Ogród w A. opisał J. Głowacki wierszem wydanym 1822 roku w Petersburgu. Pierwszy spis roślin tego ogrodu drukowano 1853, najlepszy w 1856 wydał w Warszawie Ziemkowski, ogrodnik antoniński. Jest też w A. sad owocowy zwany Romanówką. W A. odbywały się dawniej wyścigi konne, na których trzymały prym konie ze sławnej stajni Sanguszkowskiej w Sławucie. W A. jest zarząd gminny (wołost’), urząd policyjny (stan) i sąd pokoju. A. posiadają kapl. katolicką parafii Kulczyny.