Dwór w Kaszubińcach

Kaszubińce (Кашубінцы) to niewielka miejscowość położona niedaleko Skidla w rejonie grodzieńskim na Białorusi.

Na terenie dawnego majątku ziemskiego znajduje się tu interesujący zespół dworski. W XVIII w. majątek był własnością jezuitów, a po kasacie zakonu w 1773 r. należał kolejno do Chreptowiczów, Dankiewiczów i Boczejków, którym został skonfiskowany za udział właściciela majątku w powstaniu styczniowym. W końcu XIX w. właścicielami dóbr byli Bogatkowie, a później Myślińscy. W okresie międzywojennym majątek zwrócono córce powstańca Boczejki Bławdziewiczowej, która wraz z mężem Marianem była właścicielką majątku do 1939 r. Zachował się obszerny parterowy drewniany dwór z ok. 1870 r., wzniesiony na planie prostokąta, kryty wysokim dachem naczołkówym. Jest on przykładem typowego drewnianego dworu szlacheckiego i jednym z bardzo niewielu obiektów tego typu zachowanych na terenie obecnej Białorusi. Od frontu znajduje się czterokolumnowy portyk z trójkątnym szczytem. Po bokach umieszczono dwa płytkie ryzality skrajne, zwieńczone szczytami trapezoidalnymi. Z lewej strony z dworem łączy się drewniana przybudówka. Dwór użytkowany był po II wojnie światowej przez miejscowy kołchoz. Obecnie jest mocno zdewastowany. Jego połowa jest nieużytkowana, w drugiej połowie i przybudówce mieszkają dawni pracownicy kołchozu.. W pobliżu dworu znajdują się ruiny dawnych budynków gospodarczych. Dwór otacza niewielki zdziczały park z okazami starodrzewu nad płynącą w jarze rzeką Kotrą. Ocalała także aleja wjazdowa i niewielki cmentarz dworski.

W odległości około kilometra na północ od dworu znajduje się czynny drewniany kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP. Jest to świątynia pojezuicka, zbudowana w 1750 r. Po II wojnie światowej była zamknięta, zwrócono ją wiernym w 1990 r. Kościół składa się z nawy na planie prostokąta, pięciobocznego prezbiterium i pojedynczej zakrystii. Fasadę wieńczą dwie czworoboczne wieże. Pod ołtarzem znajduje się krypta grobowa. Kościół stoi w otoczeniu cmentarza, na którym zachowało się wiele polskich nagrobków mieszkańców okolicznych zaścianków i wsi oraz ziemian. Przy jednym z grobowców w pobliżu kościoła stoi oryginalna strzelista neogotycka kolumna.

Tekst i zdjęcie:

Grzegorz Rąkowski