O suwerenność w filmach i na drogach

Członkowie niższej izby rosyjskiego parlamentu, którzy w zeszłym roku uchwalili bez dyskusji szereg dyskryminacyjnych ustaw (ludzie porównali ich do “drukarki nie do opanowania”) znów wrócili do pracy w roli obrońców putinowskiego patriotyzmu.

Po tym jak w grudniu przyciągnęli uwagę świata zakazując wszelkich adopcji rosyjskich dzieci przez rodziny amerykańskie, członkowie Parlamentu wymyślili nowe, dalsze propozycje na to jak oczyścić politykę i cywilne życie rosyjskie z zagranicznych wpływów.

Wśród nich znalazły się: Całkowity zakaz adopcji dzieci z zagranicy. Wymóg powrotu do kraju rosyjskich dzieci urzędników po skończeniu studiów za granicą, bo w przeciwnym razie ich rodzice stracą posady. Dzieciom urzędników całkowicie zabrania się studiować za granicą. Kina rosyjskie będą wyświetlać nie mniej niż 20 procent filmów produkcji rosyjskiej, w przeciwnym razie zapłacą karę o wysokości 400 000 rubli lub około 13 000 dolarów.

Jedna grupa prawodawców, pracuje nad ustawą nie pozwalającą wszystkim posiadającym obywatelstwo zagraniczne, w tym Rosjanom, na krytykowanie rządu w telewizji. Jedna propozycja zabrania używania zagranicznego prawa jazdy, inna nakazuje urzędnikom jeżdżenia rosyjskimi samochodami. Jeden zastępca zalecił ścisłe ograniczanie małżeństw między urzędnikami rosyjskimi a cudzoziemcami, a przynajmniej z państw, które wcześniej nie należały do państw sowieckich.

Wiele z tych pomysłów brzmi ekscentrycznie i mało prawdopodobne, że zostanie wcielonych w życie w stolicy, której elita często podróżuje i jest włączona do Zachodu. Na pewno jednak nie zniszczą niczyjej kariery w obecnym środowisku politycznym.

“Wiesz, jest zasada jeśli chodzi o patriotyzm i obronę interesów państwa, jak widzą to władze, lepiej przedobrzyć niż okazać słabość”, mówi Aleksiej W. Makarkin, analityk z Centrum Technologii Politycznych w Moskwie “Jeśli za bardzo się starasz i wychodzisz z jakimś dziwnym, skandalicznym pomysłem na ustawę i tak jesteś jednym z nas. Może jesteś zbyt wrażliwy – jesteś patriotą.”

Od inauguracji Putina Duma szybko uchwaliła kilka inicjatyw, które umocniły kontrolę państwową nad dysydentami i politycznymi aktywistami: znacznie zwiększono kary dla Rosjan, którzy biorą udział w nielegalnych protestach; wymagane jest rejestrowanie organizacji pozarządowych jako “zagranicznych agentów” jeśli otrzymają pieniądze z zagranicy; przywrócono kary za zniesławienie; oraz znacznie rozszerzono definicję zdrady, aby objęła pomagające organizacje międzynarodowe.

Kiedy uchwalono zakaz adopcji, zabraniając adoptowania dzieci rosyjskich przez Amerykanów, jedynie czterech z 406 deputowanych głosowało przeciwko, z czego 400 głosowało za, a dwie osoby wstrzymały się od głosu. Gigorij A. Jawliński, założyciel partii liberalnej Jabłoko na swoim blogu opisał to głosowanie jako “jednomyślne pseudo-patriotyczne zamieszanie.”

W trakcie styczniowej przerwy, działacze opozycji zaczęli koncentrować siły na Dumie, mając nadzieję, że skandal wokół zakazu adopcji ponownie umocni słabnące protesty. Moscow City Hall zatwierdził niedzielną demonstrację przeciwko ustawodawcom, zwaną “marszem łotrów”. Czwartkowe wydanie “Nowej Gazety” głosiło, że zebrano 100 000 podpisów na rzecz rozwiązania Dumy, wystarczająca ilość, by wymagać oficjalnej opinii.

“Niech wychodzą z projektami ustawy, na przykład, dotyczącej prawa obywateli Federacji Rosyjskiej do poruszania problemu braku zaufania wobec państwowej Dumy”, jak można przeczytać w petycji. “Poprawki w Rosyjskiej Konstytucji są konieczne: “Ludzie powinni mieć prawo do odwołania posłów z ich ciepłych posadek, jeśli nie spełniają woli obywateli”, czytam w petycji.

Jewgienij N. Minczenko, dyrektor Międzynarodowego Instytutu Ekspertyzy Politycznej powiedział, że główne części ustawy uchwalonej przez Dumę zeszłego roku, były opracowane przez członków administracji Putina. W zeszłym roku, powiedział, że Parlament służy jako “narzędzie” Kremlu.

“Niestety, według mnie, istnieje niebezpieczna tendencja i niemal jedynym sposobem na zjednoczenie parlamentarnych odłamów są różne inicjatywy anty-zachodnie”, powiedział Minczenko.

Tematem przewodnim trzeciej kadencji Putina był patriotyzm, a Jewgienij A. Fiodorow, poseł Zjednoczonej Rosji, powiedział, że umocnienie suwerenności Rosji jest teraz “najważniejszym celem” Dumy.

Powiedział także, że chciałby widzieć poprawki w Konstytucji zezwalające na ideologie narodowe, coś co teraz jest całkowicie z niej wykluczone, jednak przyznaje, że zajmie to trochę czasu. Twierdzi, że zakaz adopcji – lub jak to nazwał, “zakaz eksportowania dzieci” – oznaczał początek większych starań mających na celu “wzmocnienie suwerenności Rosji” przez oczyszczenie życia obywatelskiego z obcych wpływów.

“Znasz powiedzenie: długo zaprzęgamy, ale jedziemy szybko”, powiedział. “Wielki zwrot dopiero się zaczął i najbardziej radykalne kroki, takie jak te związane z Konstytucją, zostaną przedsięwzięte za trzy lub cztery lata”.

Fiodorow, którego propozycja dotycząca zakazu posiadania nieruchomości za granicą przez urzędników, zdobyła poparcie na Kremlu, powiedział, że wszelkie stałe więzi między przedstawicielami rządu a innymi krajami, czy to dzieci przebywające za granicą, czy małżonek z posiadłością poza Rosją – stanowią “czynnik nieufności “, i zgodnie z ustawą uchwaloną w ubiegłym roku, mogą stanowić podstawę do zwolnienia urzędnika. Sformatowanie elity tak, aby wpasowała się w narodowy nastrój to długoterminowe zadanie, jak mówi.

“Obecność silnego związku pomiędzy urzędnikiem a innym krajem, mówiąc ogólnikowo, to czynnik nieufności, powiedział Fiodorow.

Misja ta jest skomplikowana przez fakt, że klasa rządząca Moskwy jest, w rzeczywistości, już głęboko zintegrowana z Europą Zachodnią. Lider ustawodawczej kampanii Zjednoczonej Rosji, poseł Siergiej Żelezniak został skrytykowany przez bloggera, Aleksieja Navalnego, ponieważ jego córki studiują na ekskluzywnych uczelniach w Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. Niemniej, Kreml stwierdził, że zagraniczne posiadłości urzędników muszą być pod kontrolą, ponieważ zrażają społeczeństwo, powiedział Siergiej A. Markow, analityk polityczny do zeszłego roku będący ustawodawcą Zjednoczonej Rosji.

“Ludność uważa, że elita jest w połowie zagraniczna”, mówi. “Ich posiadłości i domy znajdują się za granicą, tak jak ich żony i dzieci. Nawet rosyjscy przemysłowcy pracują w zamorskich firmach. Dlaczego ci ludzie rządzą Rosją, mówią.”

Propozycje te budzą zdziwienie na Zachodzie ale są spowodowane polityką w kraju, jak twierdzi analityk. Minczenko zauważył, że nawet kiedy wzrosły anty-amerykańskie nastroje w Dumie Państwowej tej jesieni Putin unikał niszczących posunięć takich jak zamkniecie strefy tranzytowej NATO w Uljanowsku. Powiedział, że kampania była “ostrożnie dawkowana” w celu uniknięcia na stałe krzywdzących i dwustronnych relacji .

Jego współpracownik, Makarkin był mniej optymistyczny.

“Inicjatywy, które wczoraj wydawały się dziwne, mogą jutro stać się rzeczywistością; widzieliśmy tego przykład zeszłego roku”, wspomina. “Najważniejsze jest to, że praktycznie nie ma żadnych ograniczeń”.

Ellen Barry

“The New York Times”

Tłumaczenie: Aleksandra Zaborska