Zapobieganie uszkodzeniom sprzęgła i awariom koła zamachowego

Przyczyny awarii sprzęgła oraz problemów z kołem zamachowym nie są jednoznaczne i poniżej przedstawione zostanie kilka najpoważniejszych. Informacja dotyczyć będzie najczęstszych problemów, przyczyn ich wystąpienia oraz możliwości naprawy poszczególnych elementów lub konieczności ich wymiany.

Boczne bicie tarczy sprzęgła

Każdy zestaw sprzęgła musi przed montażem zostać sprawdzony pod kątem bocznego bicia tarczy sprzęgła, którego zakres dopuszczalny wynosi od 0 do 0,5 mm. Ważne jest również, aby pamiętać o tym, że upadek zestawu sprzęgła nawet z małej wysokości może skutkować skrzywieniem tarczy i uniemożliwić prawidłową pracę układu.

Zużyte łożysko sprzęgła

Dokładna ocena sprawności łożyska jest niemal niemożliwa, gdy cały zestaw pracuje bez zacięć, ale przy naprawach sprzęgła łożysko wymienia się zawsze. Objawem charakterystycznym na zużyte łożysko jest huczenie wydobywające się z okolicy skrzyni biegów po włączeniu silnika, a ustające po wciśnięciu pedału sprzęgła.

Zużycie się wysprzęglika centralnego

Stopniowe zużywanie się wysprzęglika jest niezauważalne i niemożliwe do wykrycia, dlatego między innymi mechanicy samochodowi zalecają wymianę pełnego zestawu sprzęgła, a nie jego poszczególnych elementów (pełne zestawy sprzęgła, jak i również jego elementy składowe można znaleźć na stronie Autodoc.pl). Objawem zauważalnym natomiast jest wyciek i wówczas sprawa staje się oczywista. Wymiana uszkodzonego wysprzęglika centralnego sprzęgła jest możliwa, ale niezalecana.

Usterka simmeringu wału korbowego 

Malutka, z pozoru niezauważalna część, a jednak uszczelki pełnią bardzo ważną funkcję w każdych mechanizmach (pokazała to katastrofa promu kosmicznego Challenger). W tym wypadku jej uszkodzenie nie spowoduje aż tak katastrofalnych następstw, ale i tak odgrywa ważną rolę. Zapobiega mianowicie przedostawaniu się oleju z bloku silnika do układu sprzęgła i koła zamachowego. W wypadku braku szczelności olej zacznie osadzać się na tarczy sprzęgła, co spowoduje jego ślizganie się, a następstwem jest zawsze konieczność wymiany pełnego zestawu sprzęgła. Zaradzenie temu polega na tym, aby podczas przeglądów auta uważnie przejrzeć wszystkie jego elementy i gdy zostanie zauważony ślad oleju na okładzinie tarczy sprzęgła bądź innych częściach sprzęgła, należy przyjrzeć się uszczelce wału korbowego.

Podczas wymiany sprzęgła, o ile mechanik sam o tym nie pomyśli, warto profilaktycznie wymienić również simmering wału korbowego. Tym bardziej że jest to czynność nienastręczająca fachowcowi trudności. W nowych typach silników uszczelki wału korbowego są zintegrowane z metalową obudową przykręcaną do bloku silnika.

Koło zamachowe – objawy zużycia

Koło zamachowe jest elementem przekazującym ruch obrotowy silnika bezpośrednio na układ sprzęgła. Jego uszkodzenie i konieczność naprawy bądź wymiany jest stosunkowo łatwa do zaobserwowania i w tym celu należy dokonać oględzin koła zamachowego. O niesprawnym kole zamachowym świadczą dwa wskazania:

• zły stan zębów współpracującego z rozrusznikiem wieńca koła zamachowego. Mogą być one wytarte, a nawet ułamane i prowadzi to do problemów z uruchamianiem silnika, a nie tylko złej pracy sprzęgła. Takie koło musi zostać wymienione, chociaż istnieją modele, w których istnieje możliwość wymiany samego wieńca;
• wygląd powierzchni ciernej wieńca, czyli miejsca, do którego przylega podczas pracy tarcza sprzęgła. Wszelakie przebarwienia cieplne (obrazują się w kolorze niebiesko-tęczowym), rowki albo zarysowania świadczą o konieczności jego wymiany lub naprawy. Naprawa koła zamachowego polega na przeszlifowaniu (przetoczeniu) części ciernej, a poprawnie wykonana polega na zastosowaniu się do zasady, że powierzchnia cierna musi być dokładnie zeszlifowana do wysokości, do której zostanie dokręcony docisk sprzęgła.

Koło dwumasowe

Koło zamachowe dwumasowe jest mechanizmem nieco bardziej skomplikowanym od standardowego koła sztywnego, a jego sprawność bądź jej brak można skontrolować na wiele sposobów. Warto również wiedzieć o sposobach na przedłużenie jego żywotności:

• kontrolowanie czujnika położenia wału korbowego i czujnika prędkości obrotów silnika. Przy typach kół dwumasowych z osobnymi wieńcami czujniki odczytają również takie wartości;
• przy montażu docisku sprzęgła warto przedtem sprawdzić i oczyścić zmywaczem do hamulców i sprzęgieł całą powierzchnię koła dwumasowego;
• sprawdzanie stanu śrub mocujących koło dwumasowe. Dwumasa jest mechanizmem narażonym na duże przeciążenia i jego mocowanie musi być stabilne. Zły stan śrub to bezwzględna konieczność ich wymiany, nawet za wyższą cenę w Autoryzowanych Stacjach Obsługi. To samo dotyczy śrub mocujących do koła dwumasowego docisk sprzęgła. W tym wypadku ważne jest, aby śruby (nawet jedna do wymiany) były dedykowane do konkretnego modelu i silnika auta. Chodzi bowiem o to, że nawet minimalnie za długa śruba może całkowicie zablokować pracę układu albo go nieodwracalnie uszkodzić po uruchomieniu.
• koło dwumasowe, które upadło z jakiegoś powodu na twardą powierzchnię nie powinno być montowane.

Niektóre objawy, ale nie we wszystkich modelach aut nie dyskwalifikują koła dwumasowego do użytkowania:

• tłuste plamy smaru, ale widoczne na kole dwumasowym od strony silnika nie są groźne;
• luz pomiędzy masą pierwotną i wtórną nie oznacza awarii o ile zachowana jest wartość luzu, charakterystyczna dla konkretnego koła dwumasowego;
• po zdemontowaniu masa wtórna nie musi być przykręcana z koniecznością powrotu do samodzielnego punktu początkowego. Nieścisłość nie będzie miała wpływu na pracę koła.

Jak samodzielnie rozpoznać, czy koło dwumasowe nadaje się do wymiany? Można o tym przeczytać m.in. autodoc.pl.

Artykuł sponsorowany