Zaręczenie wzajemne obojga narodów

Warszawa na sejmie, 20 października 1791 r.
Konstytucja p. t. Zaręczenie wzajemne obojga narodów.

Kop. /. Archiwum główne w Warszawie.Constitutionscomitiorum t. 24 k.Actum in curia regia Varsaviensi dievigésima secunda mensis octobrisanno Domini1791.Oblata. MagnificusAntoniusSiarczyńskiSacraeMaiestatis etcomitiorum ordinariorum generalium atque confederationisgeneralisRegni secretarius eidemofficioactisque illiusconstitutioneminfrascriptam obtulitet adingrossanduminacta praesentiaporrexittenoristalis. Nakońcu:Post cuius constitutionis in acta praesentia ingrossationemori­ginaleeiusdem offerenti eidempraeviaofficii sui quietatione est extraditum. (podpis)A. Siarczyński.

Zaręczenie wzajemne obojga narodow.

Ku wiecznej pamięci sprawy niżej opisanej. My Stanisław August z Bożej laski i woli narodu krol polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, kijowski, wołyński, podolski, podlaski, inflantski, smoleński, siewierski i czernichowski, za zgodą panów rad senatu, tak duchownych, jako i świeckich, oraz posłow ziemskich Korony polskiej i Wielkiego Księstwa litewskiego, bacząc ustawicznie na powinność naszą ku wspólnej Ojczyźnie swej, Rzeczypospolitej Polskiej, której wszystkę ozdobę, pożytek pospolity, a najwięcej umocnienie od niebezpieczeństwa, tak wewnętrznego, jak zewnętrznego, opatrzeć powinniśmy, mając przytym przed oczyma chwalebny a obojemu narodowi bardzo należny związek i społeczność, aktem unji przez przodki nasze po ty­lokrotnie na wieczne czasy za wspólnym obydwoch narodow, tak Korony polskiej, jako i Wielkiego Księstwa litewskiego, zezwoleniem uczynioną i dotąd uprzejmością a statecznością obojej strony dzierżaną, stanowiemy, iż jako jedną powszechną i nierozdzielną ustawę rządową całemu państwu naszemu, Koronie polskiej i Wielkiemu Księstwu li­tewskiemu służącą, mamy, tak tymże jednym rządem i wojsko nasze wspólne i skarby, w jeden nierozłączny skarb narodowy połączone, rządzone mieć chcemy, a to pod następującemi warunkami:

1. Kommissją wojskową i kommissją skarbową obojga narodow równa połowa osob z Korony, a druga równa połowa osob z Wielkiego Księstwa litewskiego składać mają, a zaś skład komissji policiej co do liczby osob onę składających jako skutek dobro­wolnego zezwolenia Wielkiego Księstwa litewskiego nie ma nigdy służyć za praeiudicatum dla tegoż Wielkiego Księstwa litewskiego, i owszem wszystkie magistratury, ktoreby Rzeczpospolita w późniejszym czasie inne a obu narodom wspólne stanowić miała, w tych wszystkich liczba równa osob, tak z Korony, jako i Wielkiego Księstwa litewskiego, mieszczona być ma.

2.Wielkie Księstwo litewskie mieć będzie takąż samą listę ministrów i urzędników narodowych, oraz z temiż tytuły i obowiązkami, jak Korona kiedykolwiek mieć będzie.

3. W komissjach wojskowej i skarbowej prezydencja koleją będzie raz przy Litwie, drugi raz przy Koronie, z równym wymiarem czasu.

4. Kasa skarbowa z publicznych Rzeczypospolitej litewskich dochodow w Wielkim Księstwie litewskim ma zostawać.

5. Sprawy kommissji skarbowej sądowi powierzone, co się tycze Litwy, mieć będą sąd swoj z osob w kommissją nie wchodzących ustanowiony w Wielkim Księstwie litew­skim podług osobnego na to prawa.

A te wszystkie rzeczy tu postanowione i obwarowane my kroi za zgodą skonfederowanych stanów, znając być potrzebne i obojemu temu narodowi, tak Koronie pol­skiej, jako i Wielkiemu Księstwu litewskiemu, jako jednej wspólnej a nierozdzielnej Rze­czypospolitej pożyteczne, uznajemy być artykułami aktu unji tychże narodow, oraz trwa­łość i nienaruszenie onych przez akt niniejszy warujemy, utwierdzamy i umacniamy warunkiem, utwierdzeniem i umocnieniem takim, jakie mamy w akcie unji Korony pol­skiej i Wielkiego Księstwa litewskiego. A jako my kroi za artykuł pactorumconventorum to wszystko sobie poczytujemy, tak i następcom naszym toż wszystko interpacta conventaku zaprzysięganiu umieszczonym mieć chcemy.

Stanisław Nałęcz Małachowski ref. w. k., sejmowy i konfederacji prowincyj koron­nych marszałek. Kazimierz książę Sapieha generał art. lit., marszałek konfederacji W. Ks. lit. Wojciech Leszczyc Skarszewski biskup chełmski i lubelski, wyznaczony z senatu z prowincji małopolskiej do deputacji konstytucyjnej. Jozef Korwin Kossakowski biskup inflanc. i kurlanc., koadjutor bisk. wilen. Antoni książę Jabłonowski kasztelan krakowski, deputat z senatu z Małej Polski. Symeon Kazimierz Szydłowski kasztelan żarnowski, de­putowany z senatu prowincji małopolskiej mp. Kazimierz Konst. Plater kasztelan generału trockiego, deputat z senatu W. Ks. litewskiego mp. Franciszek Antoni na Kwilczu Kwilecki kasztelan kaliski, deputowany do konstytucyj z prowincji wielkopolskiej z se­natu mp. Aleksander Linowski poseł wojewodztwa krak., deputowany z prow. małop. Jan Ossoliński starosta i poseł drohicki, deputowany z prowincji małopolskiej. Jozef Zabieło poseł z Księstwa żmudzkiego, deputowany do konstytucyj. Josel Weyssenhoff poseł inflantski, deputowany z W. Ks. litewskiego. Adam Littawor Chreptowicz poseł nowogrodzki, deputowany z prowincji W. Ks. litewskiego. Celestyn Sokolnicki stolnik i poseł poznański, deputowany do konstytucyj z prowincji wielkopolskiej. Jozef Radzicki podkomorzy i poseł ziemi zakroczymskiej, deputowany do konstytucyj z pro wincji wielkopolskiej mp. Adam Rupeyko sędzia ziemski i poseł Księstwa żmodzkiego. deputowany do konstytucyj.

Cyt. za: Akta unji Polski z Litwą 1385-1791, wyd. S. Kutrzeba, W. Semkowicz, Kraków 1932, s. 398-399.