Okopy leżą w widłach Dniestru i Zbrucza, na najdalszym cyplu Podola galicyjskiego w l. 1692-99, na polecenie króla Jana III Sobieskiego, hetman Stanisław Jabłonowski wybudował tu obóz warowny wg projektu Tylmanda van Gameren. Pracami kierował gen. artylerii koronnej Marcin Kątski. Znajdowała się tu baza wojsk polskich nękających turecką załogę Kamieńca Podolskiego. Po odzyskaniu Kamieńca Warownia utraciła swoje znaczenie wojskowe. W 1769 r. w Okopach bronił się Kazimierz Pułasaki z garstką konfederatów barskich. To właśnie w Okopach – symbolu świetności dawnej Rzeczypospolitej – umieścił akcję \”Nieboskiej Komedii\” Zygmunt Krasiński, który oglądał je jako chłopiec. Ich poetycki obraz zawarty jest w prologu do części czwartej. W finale dzieła rewolucjonista Pankracy ma wizję Chrystusa właśnie nad Okopami i ginie z okrzykiem \”Galilaee vicisti!\”. Za czasów austriackich umocnienia popadły w ruinę. Ich rekonstrukcję przeprowadził w r. 1905 hr. Mieczysław Dunin-Borkowski, wymieniony na marmurowej tablicy na Bramie Kamienieckiej.
Zbigniew Hauser