Bitwa pod Grunwaldem 1410

Z kolejnych stron albumu poznajemy bohaterów zmagań z obu stron: Polaków, Litwinów i Krzyżaków. Patrzy na czytelnika za stron albumu Władysław Jagiełło, Ulrich von Jungingen, Witold Kiejstutowicz czy Henryk von Plauen, Zbigniew Oleśnicki, Zawisza Czarny z Grabowa, Marcin z Wrocimowic, Zyndran z Maszkowic.

Ta książka Wydawnictwa „Replika” powinna znaleźć się we wszystkich szkolnych bibliotekach. Jest to bowiem dobrze skonstruowany album, z którego w przystępny sposób młody czytelnik może dowiedzieć się wszystkiego o bitwie pod Grunwaldem bez konieczności wertowania opasłych tomów.

Autorzy opracowania nie poszli bynajmniej na łatwiznę. Wykorzystali całą dostępną ikonografię. Sięgnęli m.in. po obrazy Jana Matejki, Stefana Garwatowskiego, Wojciecha Kossaka, Stanisława Batowskiego, Antoniego Tańskiego, a także liczne fotografie. Czytelnik wertując album odbywa specyficzną podróż w czasie. Poznaje genezę bitwy, narastanie konfliktu polsko-litewsko-krzyżackiego. Wystarczy, że spojrzy na zamieszczoną w albumie reprodukcję obrazu Juliusza Kossaka „Apostolstwo krzyżackie na Litwie”, by zrozumieć dlaczego między Polską a Zakonem Krzyżackim musiało dojść do wojny.

Z kolejnych stron albumu poznajemy bohaterów zmagań z obu stron: Polaków, Litwinów i Krzyżaków. Patrzy na czytelnika za stron albumu Władysław Jagiełło, Ulrich von Jungingen, Witold Kiejstutowicz czy Henryk von Plauen, Zbigniew Oleśnicki, Zawisza Czarny z Grabowa, Marcin z Wrocimowic, Zyndram z Maszkowic. Czytelnik może sobie też wyobrazić jak wyglądało samo przygotowanie do bitwy i jak Jagiełło przyjmował posłów, którzy przynieśli mu dwa nagie miecze. Następnie czytelnik dostaje się w sam środek bitwy. Jej przebieg pozwalają mu zrozumieć kolorowe mapy i tekst Witolda Mikołajczaka, uwzględniający najnowsze ustalenia historyków.

Czytelnik wertując album może też zapoznać się z kształtowaniem się legendy grunwaldzkiej na przestrzeni wieków w nauce historycznej, literaturze i malarstwie. Każde takie wydarzenie, jak bitwa pod Grunwaldem zaczyna bowiem żyć własnym życiem i jest wykorzystywane przez potomnych dla własnych celów. Największe zasługi w tej materii mieli Henryk Sienkiewicz, Jan Matejko i Karol Szajnocha, a także o czym się zapomina kompozytor Jan Paderewski, który ufundował w Krakowie Pomnik Grunwaldzki „Praojcom na chwałę- braciom na otuchę.”

Legenda ta dalej trwa. Podtrzymywana w PRL z przyczyn politycznych jest obecnie kultywowana przez niezliczone bractwa rycerskie, których członkowie rokrocznie na polach grunwaldzkich przeprowadzają inscenizację bitwy. Autorzy albumu dodając swój głos w dyskusji o „Legendzie grunwaldzkiej” zamieścili w albumie szkic o Zakonie Krzyżackim Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Bogato ilustrowany zdjęciami wzniesionych przez niego zamków, unaocznia, że zakon przyczynił się do zagospodarowania Prus a jego dorobek cywilizowany okazał się trwały.

Marek A. Koprowski

Bitwa pod Grunwaldem 1410, tekst Witold Mikołajczak, konsultacja merytoryczna oraz dobór ikonografii Tomasz Specyał, projekt okładki, projekt graficzny i skład Studio Dialog, Wydawnictwo „Replika”, Zakrzewo 2010, s. 64, c.29.90 zł.