Michał Hieronim Brzostowski

Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937, s. 53.Brzostowski Michał Hieronim

, h. Strzemię (1762—1806), starosta grodowy miński i ostatni cześnik lit., marszałek gub. wileński. Ur. 17 IV w Nieświeżu jako syn Stanisława, wojewody inflanckiego, i Teofili z Radziwiłłów (2.v. za generałem rosyjskim Fersenem). Kształcił się w szkole pijarów w Wilnie. Jako poseł trocki na sejm czteroletni wielokrotnie zabierał głos, przemawiał m. i. za aukcją wojska w duchu wyrażonego przez siebie hasła: »Żyć swobodnie albo ginąć!«. W grudniu 1788 został wyznaczony do Deputacji miejskiej; na sesjach I III i 3 V 1790 wnosił, »aby prócz króla nikomu nie było wolno używać srebra w naczyniach i ozdobach, pozwalał zaledwo na zatrzymanie srebrnych łyżek i sztućców, wszelkie zaś inne przedmioty chciał do mennicy odesłać«. W r. 1790 otrzymał order św. Stanisława, w roku 1791 orła białego, był też kawalerem maltańskim. W czasie Targowicy był więziony. Wybrany w roku 1794 do Rady Najwyższej Rządowej wileńskiej, wszedł do De­putacji Bezpieczeństwa. Po r. 1795 został marszałkiem pow. zawilejskiego, zaś w roku 1801 marszałkiem szlachty gub. wileńskiej i w tym charakterze wraz z Franciszkiem Sapiehą, Ada­mem ks. Czartoryskim, gen. Ksawerym Niesiołowskim, Michałem Radziwiłłem i innymi na­leżał do deputacji, wysłanej przez szlachtę wileńską do Aleksandra I z dziękczynieniem »za zachowanie prerogatyw szlacheckich, jako też w szczególności za zachowanie i potwierdzenie praw wszystkich gubernij litewskich«. W Wilnie prowadził dom otwarty, brał udział w zabawach i przedstawieniach teatralnych; utwór B-go pt. Rycerze Łabędzia — drama rycerska w pięcia aktach oryginalnie wierszem napisana był wystawiany w teatrze wileńskim. Zmarł w Wilnie 1806 r. Żonaty był z Ewą Chreptowiczówną, córką kanclerza Joachima i Konstancji z Przezdzieckich; pozostawił syna Karola i córkę Izabellę.

Złota Księga, III; Uruski; Marszałkowie gub. Litwy i Rusi, rkp B. im. Łopacińskiego w Lu­blinie; Korzon, Wewn. dzieje Polski za St. Aug., II 384, III 258; Estr., XIII; Łoza, Hist. ord. orła białego, W. 1922, 76; tenże, Kawalerowie ord. św. Stanisława, W. 1925, 65; Mościcki H., Dzieje por. Litwy i Rusi, II 4, 29; Morawski, Kilka lat młod. mojej w Wilnie, w. 1924, 404; Frank, Pamiętniki, Wil. 1913, I 135—6; Miller A., Teatr i muzyka na Litwie, Wił. 1936, 136. Rkp sztuki »Rycerze Łabędzia« w B. w Suchej.

Henryk Mościcki