Andrzej Chalecki

Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937, s. 247.

Chalecki Andrzej, h. wł. (+ przed 6 II 1595), marszałek rzeczycki, najstarszy syn Józefa, marszałka hosp., i Dobrochny z ks. Hołowczyńskich, dworzanin Zygmunta Augusta 1560 r., wspomniany przy popisie rycerstwa litewskiego w r. 1567, był w r. 1569 jako pisarz ziemski rzeczycki posłem tego powiatu na sejm lubelski i przy­wiesił swą pieczęć do aktu unii 1 VII. Musiał też zasłużyć się przy jej zawarciu, gdyż 30 VII otrzymał od króla nadanie, a równocześnie został wysiany do Moskwy z listem, zawiadamiającym o połączeniu W. Księstwa z Koroną i zapowiadającym wysłanie wspólnego polsko-litewskiego poselstwa. Wręczył ten list iwanowi Groźnemu na posłuchaniu d. 12 IX i rozpoczął rokowania o wymianę, jeńców; odpowiedź i glejt dla posłów otrzymał 26 IX i zaraz wrócił na Litwę. Wskutek inkorporacyj r. 1569 jego rozlegle dobra w Kijowszczyźnie, gdzie skupił w swych rękach całą niemal włość rzyszczowską, i na Wołyniu, gdzie utrzymywał przyjazne stosunki ze znanym zbie­giem moskiewskim ks. Kurbskim, przeszły do Korony; 1591 był też deputatem wołyńskim do Trybunału lubelskiego. Mimo to jednak i mimo że dział swój w Chalczu odstąpił młodszemu bratu Janowi, także dalszą działalność publiczną roz­wijał głównie w W. Księstwie w pow. rzeczyckim, gdzie r. 1576/7 dostał nowe posiadłości od Batorego, 1577 r. był posłem królewskim na sej­mik, 1579 został sędzią ziemskim, przez sejmy 1580 i 1581 był wyznaczony poborcą łanowego, a wreszcie 5 U 1589 objął urząd marszałka po­wiatowego. Z żony Halszki Chwalczewskiej, starościanki kowelskiej, zostawił kilkoro dzieci, z któ­rych Józef, dworzanin króla Stefana, był z nim pod Połockiem, W. Łukami i Pskowem, a Piotr, marszałek rzeczycki, poślubił Annę Sapieżankę, córkę głośnego w wojnach moskiewskich starosty uświackiego.

Halecki O., Ch. na Ukrainie, „Mies. Herald.” 1910, 165—7; Russk. istoricz. bibl. XXXIII 1233; Kutrzeba-Semkowicz, Akta unii Polski z Litwą, Kr. 1932, 352 n. 75 (opis pieczęci); Sbornik russk. istor. obszcz. LXXI 610—6; Iwa ni szew, Żiżń kn. Kurbskago, Kiew 1849, I 110,114,140; Arch. gł., Zap. tryb. lub. 6, f. 2*; Łappo J. J., W. Kniażestwo lit., Jurjew 191 l,dod.s.72; Arch. jugo-zap. Rossii VIII/4, nr 32, VIII/6, nr 110; Akty wil. kom. XIII.

Oskar Halecki