Der Spiegel: o trotylu w Smoleńsku i niekompetentnych śledczych

To ci sami śledczy, którzy dostarczyli owe detektory do już opóźnionego użytku przy wraku Tupolewa, uważają je teraz za niezdatne do użytku. Producent tych urządzeń zdecydowanie to jednak kwestionuje. “Błąd jest wykluczony. Jeśli wykrywacze wykazują ślady obecności trotylu, to są to rzeczywiście ślady obecności trotylu”.

To istna katastrofa po katastrofie. W czasie dochodzenia w sprawie katastrofy prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem, każde niepowodzenie pociąga za sobą kolejne. A twórcy teorii spiskowych, którzy wierzą w zamach na prezydenta Lecha Kaczyńskiego, doznają przez to prawdziwego przypływu energii.

Jarosław Kaczyński nosi cały czas żałobę. W dwa lata i osiem miesięcy po katastrofie smoleńskiej szef opozycji, pokazuje się nadal na czarno. Jego brat bliźniak, Lech Kaczyński i prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, zginął w katastrofie prezydenckiego samolotu Tu – 154 pod Smoleńskiem.

W czasie gęstej mgły prezydencki Tupolew 154 M wpadł w skupisko drzew i roztrzaskał się o nie. To było prawdziwe nieszczęście, narodowa tragedia, wyjaśniają zgodnie polscy i rosyjscy śledczy. Jarosław Kaczyński jest jednakże przekonany, że 96 ludzi na pokładzie Tupolewa padło ofiarą zamachu. Wciąż zaznacza, że tajne służby rosyjskie, za wiedzą polskiego rządu – jego rywala Donalda Tuska – mogły mieć prawdopodobnie w tym swój udział.

Swój punkt widzenia Kaczyński będzie na nowo przedstawiał opinii publicznej. W czwartek w czasie „marszu niepodległości” narodowokonserwatywna partia Kaczyńskiego Prawo i Sprawiedliwość PIS będzie przypominać o wprowadzenie stanu wojennego w Polsce przed 31 laty. Oczekuje się 10.000 demonstrantów.

Test na obecność materiałów wybuchowych

Dla Kaczyńskiego mogłoby to być wymarzoną okazją, do tego, by raz jeszcze ostrzec przed zagrożeniem ze strony Moskwy i aby przypomnieć swoim rodakom ów „Mord Smoleński”. Jego czarne ubranie będzie przy tym sygnalizować: nic nie jest zapomniane i nic nie jest jeszcze zakończone.

Ostrzeżenia Kaczyńskiego trafiają na coraz bardziej podatniejszy grunt. Jedna trzecia ludzi wierzy w zamach. Przeciwnych temu twierdzeniu jest 56% obywateli. Ale w jeszcze w maju było ich 63%.

Odpowiedzialna za to wzrastające powątpiewanie i sceptyzm jest cała seria niepowodzeń śledczych. Prowadząca po polskiej stronie śledztwo prokuratura wojskowa musi po tym paśmie porażek tolerować nawet zarzuty, że zafałszowuje ona prawdę o tym wydarzeniu z braku wiedzy o stanie rzeczy lub z czystej złośliwości. Nawet socjalistyczny poseł Ryszard Kalisz, zadeklarowany przeciwnik Kaczyńskiego, wyjaśnia, że „prokuratorzy muszą się jeszcze nauczyć rozmawiać”. Innymi słowy: zachowują się, jak dzieci.

Kto chciał wyrobić sobie obraz dziwacznego stosunku prokuratury wojskowej do śledztwa, ten potrzebował tylko słuchać słów głównego prokuratora, Ireneusza Szeląga. „Sprawdzaliśmy detektorem materiałów wybuchowych dezodorant, pastę do butów i kiełbasę. Każdorazowo detektor stwierdzał obecność trotylu”, wyjaśnia Szeląg w czasie przesłuchania w Sejmie.

Oświadczenie do kuriozalnego testu na kiełbasie było punktem szczytowym najnowszego skandalu śledczego. Kręciło się ono wokół rzekomo wykrytego śladu materiałów wybuchowych na wraku prezydenckiego samolotu i wokół pytania: czy był może jeszcze jednak jakiś wybuch na pokładzie?

„Detektory wykazały obecność trotylu”

Konserwatywna gazeta „Rzeczpospolita”, z którą Kaczyński sympatyzował, opublikowała relację z wykazania śladów obecności trotylu na wraku Tupolewa. Szeląg zdementował to jeszcze tego samego dnia. „Ani na, ani we wraku nie została stwierdzona obecność trotylu”, powiedział prokurator. Krótko potem naczelny redaktor oraz autor tekstu w „Rzeczypospolitej” musieli złożyć swoją rezygnacje i odejść.

Dopiero w czasie konfrontacji posłów Szeląg i jego koledzy przyznali, że w czasie oględzin wraku detektory były niezdatne do pracy. „Wykazały obecność trotylu. Ale nie znaczy to, że tam też były obecne materiały wybuchowe”, wyjaśniali śledczy w Sejmie. Test na kiełbasie powinien wykazać niezawodność tych urządzeń.

Czy na wraku Tupolewa rzeczywiście były obecne ślady trotylu, powinny to wyjaśnić dalsze badania laboratoryjne. Ale wedle prokuratury będzie to trwało całymi miesiącami. „To jest bardzo dziwne”, dziwi się socjalista Kalisz i pyta: „Dlaczego ma trwać to tak długo i dlaczego testy na obecność trotylu nie zostały przeprowadzone już w roku 2010?”. Teorii o ewentualnym zamachu nie uważa on jednak za dobre. „Nie zaskoczyłoby mnie, jeśli na wraku samolotu można by było znaleźć ślady obecności trotylu”, wyjaśnia Kalisz. Samolot ten „latał niejednokrotnie z żołnierzami na pokładzie do Afganistanu i Iraku”.

Afera trotylowa jest dla śledczych kłopotliwa. To ci sami śledczy, którzy dostarczyli owe detektory do już opóźnionego użytku przy wraku Tupolewa, uważają je teraz za niezdatne do użytku. Producent tych urządzeń zdecydowanie to jednak kwestionuje. „Błąd jest wykluczony. Jeśli wykrywacze wykazują ślady obecności trotylu, to są to rzeczywiście ślady obecności trotylu”, powiedział rzecznik producenta w czasie przesłuchania w Sejmie. A więc jednak bomba?

Jakie pogmatwane skutki ma ten zamęt, pokazuje spojrzenie na fakty. Z niewielkim marginesem błędu można powiedzieć: Nic nie przemawia jednak za zamachem bombowym na samolot prezydencki. Ani miejsca przełamań samolotu, ani obrażenia na zwłokach Kaczyńskiego nie dopuszczają konkluzji o eksplozji na pokładzie samolotu. Przed wszystkim jednak czarna skrzynka nie zarejestrowała na pokładzie samolotu żadnej detonacji.