1. OGLĄD MAKROSKOPOWY:Czemu się wzburzyły narody: a ludzie rozmyślali próżne rzeczy? Ześli się królowie i głowy koronowane w radę: przeciwko Polszcze i przeciwko wolności. | Wzbudziła nienawiść zazdrość: i zaraz się namnożyło tych, których swoboda bliźniego w oczy kole… | Ale Ten, który państwom prawa stanowi, naśmieje się z nich: i uczyni, że w szyderstwie zostaną, którzy nad jedynaczką naszą przewodzić usiłują…
2. WGLĄD W UMYSŁY WYBORCZE:O trzecia Bóstwa istoto, | Chciej Twoje ognie rozświecić | I przez litość nad hołotą | Jej głupie mózgi oświecić!… | Choć każdy z nas mało umie, | Ale każdy wiele wierzy: | Jeden drugiego rozumie | Jak przy babilońskiej wieży.
3. WGLĄD W OKOLICZNOŚCI WYBORCZE:Pojechałem do Warszawy, miałem tyle w zysku: | Koniam stracił, francy dostał i kresy na pysku.
4. WGLĄD W PRAKTYKI WYBORCZE:Jeden to marnotrawca umiał spraktykować, | Że jego wszeteczeństwa i łotrowskiej sprawy | Od małych aż do wielkich wszyscy jawnie bronią, | Nizacz prawdy nie mając ani końca patrząc…
5. WGLĄD W SOLIDARNOŚC EUROPEJSKĄ:Co pomogły jednania, co przysięgi wielkie?| Zawdy Francuz połamał przyrzeczenia wszelkie. | Turkom, nie krześcijanom, rad przymierze chował, | Zaczym Turek ich państwa pod moc swą hołdował.
6. OSTRZEŻENIE:Macie spoinę prawa i wolności; jakoż się dzielić jemi możecie? Zgodnym są nadane… Ziemie i księstwa wielkie, które się z Koroną zjednoczyły, w jedno ciało zrosły, odpadną i rozerwać się dla waszej niezgody muszą.
7. WGLĄD W OGŁADĘ KORPUSU DYPLOMATYCZNEGO:Senator jeden, zezowaty i trędowaty, obrócił się z nieobaczka tyłem do króla jegomości, aż gdy się drudzy śmiali, rzekł Jakub Sobieski, natenczas wojewoda Bełzki: “Dajcie mu pokój, bo piękniejszą ma [dupe] niżeli twarz.
8. EFEKTY DEMOKRACJI POCZĄTKOWE:Chłopa królem obrano, króla myszy zjadły. | Rzecz iście dziwna była i cud nieupadły.
9. EFEKTY DEKOMKRACJI OSTATECZNE:Bóg słowem “stań się” stworzył świat ten, aleć i my | Też słowem “niepozwalam!” Polskę rozwalimy.
10. REMEDIA DEMOKRATYCZNE A:Bij Francuzów bij, wziąwszy dobry kij.
11. REMEDIA DEMOKRATYCZNE B:Ozwie się jeden szlachcic z województwa łęczyckiego, którzy zaraz nad kołem [senatorskim] stali na koniach: “Nie odzywajcie się, kondeuszowie [= zwolennicy kandydata francuskiego], bo tu będą kule koło łba latały.” Senator jeden odpowiedział mu coś crude [=ostro]. Kiedy to poczną ognia dawać: senatorowie z miejsc w nogi miedzy karety, pod krzesła, rozruch, tumult… Nazajutrz sesyja nie była, bo się panowie smarowali po utrząśnieniu i olejki, hiacynty pili po przestrachu. Województwa też w pole nie wychodziły, ale w obozie stały…
12. DIAGNOZY DEMOKRATYCZNE A:Słobody niż swobody głowę nam mozolą, | Niż złotą wolność, bardziej samo złoto wolą.
13. DIAGNOZY DEMOKRATYCZNE B:O nierządne królestwo i zginienia bliskie, | Gdzie ani prawa ważą, ani sprawiedliwość | Ma miejsca, ale wszytko złotem kupić trzeba!
14. PROGNOZY DEMOKRATYCZNE A:Nie frasuj sobie, Mikołaju, głowy, Kto ma być królem. Już dekret gotowy | Przed Bogiem lezy: nie piórem pisany, | Lecz w dyjamencie twardym wykowany.
15. PROGNOZY DEMOKRATYCZNE B:Darmo to, ludzie, koncepty wywierać, | Bóg nie da w swoich ordynansach szperać. | Bóg króle daje, potentaty zruca, | Cichych podnosi, a hardych zasmuca.
16. EFFEKTA DEMOKRATYCZNE SARMACKIE:Ciesz się, od wieku wolna Sarmacyja: któraś pod panowaniem obcych, jak w przysłodzonym wędzidle, w nieznacznej zostawała niewoli… | Zakwitnij, sławo polska… Ale i ty, wolności nasza, wielbiej Imię Boskie: które zdarzyło, że przez wolną elekcyją obraliśmy upodobanego niebu. | Że w huku i w odgłosie tak siłu zgromadzonych głów: a wszak i na górze Synaj we grzmocie i biciu piorunów podawał Bóg Izraelowi Zakon i Zakonodawcę… | Ten ci jest dzień, który uczynił i postanowił Pan obrania króla naszego; niechajże Jemu samemu podawcy będzie cześć i chwała na wieki wieków…
LISTA AUTORÓW
1. Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska
2. Veni Creator [anty-] konfederackie [antybarskie]
3. Obiegowe sarmackie, zanotowane przez Karola Żerę we Vorago rerum
4. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich
5. Z czasów pierwszego bezkrólewia, o kandydaturze francuskiej
6. Piotr Skarga, Kazania sejmowe
7. Anegdota anonimowa, ze zbioru Enigma ucieszne do zabawy
8. Klemens Janicjusz, wiersze o królach i książętach polskich
9. Wespazjan Kochowski, Dixit et facta sunt, z fraszek
10. Przydumek Panom Francuzom, z czasów bitwy pod Mątwami
11. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki [o elekcji króla Michała]
12. Wespazjan Kochowski, O wolności polskiej, z fraszek
13. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich
14. Jan Kochanowski, Pieśni
15. Wespazjan Kochowski, Niepróżnujące próżnowanie
16. Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska
———————
Skomponował: Jacek Kowalski
Zostaw odpowiedź
Chcesz przyłączyć się do dyskusji?Nie krępuj się!