Beździeż

Beździeż (Бездзеж) to spora wieś, dawniej miasteczko, położona na Polesiu Brzeskim o 20 km na północny wschód od Drohiczyna Poleskiego.

Miejscowość zachowała ciekawy układ przestrzenny z kilku koncentrycznymi ulicami zbiegającymi się na głównym placu. Podczas konfederacji barskiej, w dniu 8 września 1771 r. wojska konfederackie pod dowództwem hetmana Michała Ogińskiego rozbiły pod Beździeżem korpus rosyjski pod dowództwem gen. Albiczewa, który poległ w bitwie. Wielu żołnierzy rosyjskich dostało się do niewoli. Było to największe zwycięstwo konfederatów nad Rosjanami w otwartym polu.

Bitwę upamiętnia przydrożna kapliczka słupowa, murowana z cegły, ustawiona w końcu XVIII w. przy drodze na północny‑zachód od wsi, na skraju cmentarza. Jest to budowla czworoboczna, trójkondygnacyjna, nakryta czterospadowym daszkiem, mocno zdewastowana. W dolnej części głębokie wnęki. Górna kondygnacja ażurowa, z arkadami, na których opiera się daszek. Według innych danych jest to kolumna ku czci Konstytucji 3 Maja.

W Beździerzu znajduje się także klasycystyczny kościół katolicki p.w. Św. Trójcy, fundacji prałata Antoniego Giedroycia, zbudowany w 1820 r., zamknięty zapewne po powstaniu listopadowym lub styczniowym, bowiem w 2 poł. XIX w. był nieczynny. Ponownie otwarty w 1915 r. po remoncie przeprowadzonym w l. 1914-1915 dzięki środkom przeznaczonym przez okolicznych ziemian – Aleksandra Skirmuntta i Karola Ordę (wg innych danych – wzniesiono wówczas nową świątynię na podstawie projektu grodzieńskiego inżyniera gubernialnego projektu A. Sawicza), zamknięty w 1946 r., zwrócony wiernym w 1990 r. Świątynia jednonawowa, bezwieżowa, zbudowana na planie prostokąta, kryta dachem dwuspadowym. Wystrój zewnętrzny skromny. Fasadę zdobi prostokątny portal z półokrągłą lukarną nad drzwiami, oraz trójkątny fronton z kroksztynami, nad którym wznosi się mała okrągła wieżyczka. Elewacje ozdobione są pilastrami i szerokim gzymsem.

Tekst i zdjęcie:

Grzegorz Rąkowski