Krzywcze Górne

Zamek zbudowany (1639) przez Kąckich na wysokim wzgórzu nad rzeką miał 4 trzykondygnacyjne baszty w narożach, zwodzoną bramę. Został zdobyty przez oddziały kozackie w lipcu 1648 roku.

W Krzywczem zatrzymał się sułtan turecki Mahomet IV, powracając z wojskiem z Buczacza, gdzie Rzeczpospolita została zmuszona do odstąpienia Turkom całego Podola.

Zamek przejęli później Tatarzy lipkowscy (1672), mieszkający od wielu lat w Rzeczpospolitej, którzy po agresji tureckiej zdradzili i przeszli na stronę sułtana. Stąd organizowali wypady przeciwko wojskom hetmana Jana Sobieskiego. Na czele zdrajców stanął Aleksander Murza Kryczyński, którego sułtan mianował (1673) bejem fortecy w Barze. Kryczyńskiego później schwytano, obdarto ze skóry (w Krzywczu ?) i wbito na pal.

Jan III Sobieski, już jako król odzyskał Krzywcze po oblężeniu. Zamek, który odniósł w walkach spore zniszczenia obsadziły znów wojska polskie. Jeszcze w 1687 roku był oblegany przez ordę tatarskie. Stąd też organizowano wypady na stacjonujące w Kamieńcu okupujące Podole oddziały tureckie.

Odrestaurowany w XVIII wieku zamek w Krzywczu, pozbawiony znaczenia strategicznego był użytkowany do połowy XIX wieku jako budynek mieszkalny. Obwarowania rozebrano wówczas w celu pozyskania kamienia potrzebnego do budowy gorzelni. Powstał wtedy kościółek przerobiony z dawnej prochowni zamkowej z grobowcem Golejewskich.

W 1892 roku po rozebranych murach i wieżach pozostały już tylko fundamenty. Krzywcze należące do powiatu borszczowskiego dzielono wówczas na wioski (dawniuje nazywane Opłakanie) Krzywcze dolne, Krzywcze Górne oraz Krzywcze-miasto. Łącznie liczyły ponad 4 tys. mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej za sprawą towarzystwa krajoznawczego podjęto rekonstrukcję warowni. Odnowiono wtedy jedną z baszt, udostępniając w niej noclegi dla turystów. W 1939 roku stały jeszcze dwie wieże i łączący je mur oraz brama wjazdowa z na wpół zrujnowaną wieżą.

W 1946 roku Sowieci podczas budowy drogi zniszczyli bramę wjazdową do zamku i resztę murów.

W 1990 roku Ukraińcy rozpoczęli kolejne próbę rekonstrukcji zamku, przeprowadzając prace archeologiczne. Odkopano przysypane ziemią i śmieciami resztki muru obronnego. Odnowiono mur (grubości 1,3 metra, wysoki na 4 metry – pierwotnie liczył 7 metrów) pomiędzy wieżami, a północno-zachodnią wieżę pokryto dachem. Obliczono że warownia miała wymiary 78 x 53 metry, a jej teren zajmował 0,4 hektara. (za rzecz-pospolita.com)

Fotografie powstały dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Kultury Chrześcijańskiej im. ks. Piotra Skargi w Krakowie.

0 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply