Żorniska

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. B. Chlebowskiego, t. 14, Warszawa 1895, s. 831.

Żorniska, wś, pow. gródecki, 21 klm. na płd.-wsch. od Gródka, 8 klm. na płd.-wsch. od sądu pow. i urz. pocz. w Janowie koło Lwowa. Na płn. leży Łozina, napłn.-wsch. i płd.-wsch. Zielów, na płd. Domażyr i Jamelna, na zach. Stradcz. Środkiem obszaru płynie Stara rzeka, zwana w dalszym biegu także pot. Domażyrskim (dopł. Wereszycy, wpada do stawu Malczyckiego). Zabudowania wiejskie leżą na wschód. Wzn. w płn. stronie sięga 317 mt. Własn. więk. ma roli or. 103, łąk i ogr. 175, past. 229, lasu 167 mr.; wł. mn. roli or. 161, łąk i ogr. 191, past. 50 mr. W r. 1890 było 48 dm., 284 mk. w gm., 11 dm., 80 mk. na obsz. dwor. (314 gr.-kat., 30 rz.-kat., 12 izr., 8 in­nych wyzn.; 338 Rus., 13 Pol., 13 Niem.). Par. rz.-kat. w Janowie, gr.-kat. w Domażyrze. We wsi jest cerkiew. Za czasów Rzpltej należa­ła wś do dóbr koronnych i nazywano ją także: „Żorniszcza“, „Żorniszcze“, „Zerniszcze“. We­dług dokumentu wydanego przez Zygmunta Augusta w Lublinie dnia 11 lipca 1569 r. posiadał wieś w dożywociu Bernard Maciejowski (Arch. kraj. we Lwowie, C., t. 41, str. 860). Dokum. wyd. we Lwowie dn. 6 sierpnia 1578 r. nadaje król Stefan Szymonowi Zołotkowiczowi prawem dziedzictwa dworzysko w Z., w Lwowskiem, zo­stające w dzierżawie jego (1. c., C., t. 343, str. 271). W Warszawie dnia 17 lut. 1609 pozwala Zygmunt III Wojciechowi Białoskórskiemu i Do­rocie Kiewlicownej, małżonkom, przenieść pra­wa swe do wsi Ż. i Łoziny na Jakuba Swoszowskiego (1. c., C., t. 373, str. 1961). Dok. wyd. w Skierniewicach dn. 26 listop. 1652 r. po­twierdza król Jan Kazimierz cesyą dóbr Ż. i Ło­ziny, uczynioną przez starostę lwowskiego An­drzeja Mniszcha z Wielkich Kończyc na rzecz Jerzego, syna jego (1. c., C., t. 140, str. 65). W Warszawie dn. 24 sierpnia 1659 daje król Jan Kazimierz wsi Ż. i Łozinę Wojciechowi Morawcowi, podstolemu żydaczowskiemu (1. c., O., t. 408, str. 2086). Dnia 22 stycznia 1665 r. daje tenże król Albertowi Łotkowskiemu doży­wocie na wsi Ż. (1. c., C., t. 417, str. 2305). W Janowie dn. 16 czerw. 1687 r. pozwala Jan III Janowi Stanisławowi Jabłonowskiema, wojew. ruskiemu, hetmanowi w. kor., zrzecz się praw swych do wsi Ż. na rzecz syna Stanisława (1. c., C., t. 480, str. 234). Dok. wyd. w Tarnowie dn. 7 sierpnia 1702 nadaje August II Aleksan­drowi Cetnerowi. staroście szczurowieckiemu, wś Ż. po śmierci oboźnego kor. Stanisława Ja­błonowskiego (1. c., C., t. 480, str. 146). Dok. wyd. w Warszawie dn. 11 maja 1750 r. nadaje August III Stefanowi Żebrowskiemu wś Ż. (1. c., C.,,t. 560, str. 2613). Lu. Dz.