Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. B. Chlebowskiego, t. 7, Warszawa 1886, s. 796-797.
Ożomla i Schomlau al. Schumlau, wś, pow. jaworowski, 11 klm. na płd. od sądu powiat, i urz. poczt, w Jaworowie. Na zach, leży Rogoźno, na płn, i płn.-wsch. Przyłbice, na wsch. Mużyłowice, na płd.-wsch. Nowosiołki, na płd.-zach. Bortiatyn (pow. mościski). Wieś leży w dorzeczu Wisły. Wody z płd. strony obszaru zabiera pot. Orysko, dopływ Wiszni, powstający w środku wsi, a płynący na płd. i zasilony w obrębie wsi od praw. brzegu pot. Szerokim; Wody z płn. strony obszaru zabiera pot. Ożomla, dopływ Szkła, płynący od wsch. na zach. a zasilony na granicy płn.- zach. pot. Zwierzyńcem. Zabudowania wiejskie leżą w środku obszaru (203 do 300 mt.), tuż na zach. od nich zabudowania niemieckiej kolonii Sehomlau al. Sehumlau. Odrębne ozęści wsi zowią się: Dębnik al. Dembniaki, Dubniaki, grupa domów na lew. brzegu Oryska, Koniec, Poszczyny, Rynek. Na płd.-zach. leży las Dębniaki, na płn. od niego las Szeroki, na płn.-zach. las Zwierzyniec, a na płn. od niego Szepielówka al. Czepielówka z leśniczówką tejżo nazwy, zaś na płn.-wsch. las Wysoki. Własn. więk. ma roli or. 15, łąk i ogr. 37, past. 3, lasu 2361 mr.; własn. mn. roli or. 1576, łąk i ogr. 575, past. 278, lasu 82 mr.
[s.797]
W r. 1880 było 1111 mk. w gminie, 46 na obszarze dwor., miedzy nimi 360 obrządku rz.- kat. Par. rz.-kat. w Sądowej Wiszni, gr.-kat. w miejscu, dek. sądowo-wiszeński, dyec. przemyska. Do tej parafii należą Laszki i Nowosiółki. We wsi jest cerkiew p. w. Zmartwychwstania, szkoła etatowa l-klas. i kopalnia rudy darniowej na obszarze 459,600 mt. kwadr. Ludność niem. kolonii Schomlau jest protestancka. Za czasów Rzpltej należała O. do dóbr królewskich ziemi przemyskiej. Zygmunt August w roku 1566 uwiadamia Stanisława Stadnickiego, dzierżawce królewszczyzny Ozhomlia, że wysłał osobnych komisarzy do załatwienia sporu między nim a właścicielami Mużyłowic: Marcinem, starostą barskim, i Mikołajem i Elżbietą Herburtami, spadkobiercami Walentego Herburta (Arch. Bernard, we Lwowie, C. t. 332, str. 495). Konstytucya sejmu warszawskiego z r. 1662, uchwalona 20 lutego, opiewa (Vol. Leg., t. IV, str. 404): „Dotrzymana wiara i mężne zasługi Władysława Wilczkowskiego, ssty zwinogrodzkiego, przez wszystkie przeszłe czasy zamieszania Rzpltej i komenda nad wojskami w Ukrainie zostającymi, nie małym jego kosztem roku przeszłego zatrzymana, zarobiły u nas godny respekt i nagrody, przy których że dla uspokojenia Rzpltej starostwa owruckiego, za swe odwagi sobie od nas konferowanego ustąpił, aby tem chętniej w dziełach rycerskich persistat, pozwalamy mu i potomstwu jego na wsiach Ożomli z Bortutynem i na Zukowie z Żukowkiem, Kamionobrodzie z Czujnowem, w wojew. ruskiem leżącem, jus emphiteuticum, które się ma począć od śmierci jego do lat 15; salva solutione quartae et stativis et oneribus Reipublicae“. Według inwentarza z roku 1768 była wieś w posiadaniu Maryi z Mniszchów Siemińskiej, kasztelanowej lwowskiej, wdowy, z pro w. 4982 złp. 16 gr., z czego kwarta 1245 złp. 19 gr. Zabrana przez rząd austryacki w 1783 r. i przyłączona do dóbr jaworowskich, a na gruntach wsi założono niemiecką osadę Schomlau. Lu. Dz.
Zostaw odpowiedź
Chcesz przyłączyć się do dyskusji?Nie krępuj się!