Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. B. Chlebowskiego, t. 7, Warszawa 1886, s. 349-350.

Obroszyn, wś w pow. gródeckim, 18 klm. na wsch. od sądu pow. w Gródku, 5 klm., od urz. poczt, w Bartatowie, 14 klm, ode Lwowa, tuż na zach. od przystanku kolei Albrechta w Basiówce a 6 klm. od st. kol. Karola Lu­dwika w Zimnej wodzie-Rudno. Na zach. leży Bartatów, na płd.-zach. i płd. Stawczany, na wsch. Basiówka, na płn. Zimnawódka, na płn.- wsch. Zimnawoda (3 ostatnie w pow. lwow­skim). Wieś leży w dorzeczu Dniestru za po­średnictwem pot. Stawiska al. Stawczanki, dopływu Szczerka. Potok ten płynie wzdłuż zach. granicy O., od płn. na płd. i zabiera tu kilka strug powstających w stronie płn.-wsch. Główna część zabudowań leży prawie w środ­ku obszaru, bliżej cokolwiek granicy wsch, (wznieś, średnie do 315 mt.); na płn. od nich leży grupa domów Bukowina, u stóp lesistego wzgórza t. n. (wznieś. 335 mt.) a na zach. i płd.-zach. leżą części wsi i grupy domów: Przyszlaki, Mrozy, Marepy i Lasowa. Na płn.-wsch. leży las Bukowina., Obszar płn.- zach. zwie się Husakówką. Środkiem wsi idzie gościniec wiodący ze Lwowa na Lubień i Rudki do Sambora, a narożnik płn. przerzy­na gościniec lwowsko przemyski. Własn. więk. (lwowskiego arcybiskupstwa łacińskiego) ma roli or. 202, łąk i ogr. 169, past. 34, lasu 368 mr.; własn. mn. roli or, 898, łąk i ogr, 451, past. 302, lasu 28 mr. W r. 1880 było 1047 mk, w gm., 59 na obsz. dwor. (między nimi 270 obrz. rz.-kat.). Par. rz.-kat. w miejscu, dek. szczerzecki. Do par. należą: Bartatów z Wolą Bartatowską i Stawczany z Ferdynandówką. Parafią fundował w r. 1793 arcyb. lwowski Ferdynand Onufry Kicki. Kościół murowany, konsekrowany w r. 1791 p. wez. Podniesienia ś. Krzyża. Znajduje się tu także letni pałac arcybiskupi, wzniesiony staraniem i kosztem arcyb. Skarbka w r. 1730, ozdobio­ny pięknym ogrodem. W pałacu tym znajdu­ją się portrety wszystkich arcybisk. lwow­skich, a między nimi oryginalny portret Kry­styna z Ostrowa de Gozdawa, pierwszego ar-

[s.350]

cybisk. halickiego obrz. łac. (ob. Album powszechne, Lwów 1860, zesz. I, str. 21). W pałacu tutejszym umarł d. 25 paździer. 1780 r. arcyb. Sierakowski a d. 15 stycznia r. 1812 arcybisk. Kicki. Zwłoki przewieziono d. 19 stycznia do Lwowa, do kościoła oo. bernardy­nów, a po odprawionych nabożeństwach od­wieziono na powrót do O. i złożono w tamtej szym kosoiele. Par. gr.-kat. także w miejscu, dek. szczerzecki. Do tej par. należą Bartatów i Basiówka. We wsi jest cerkiew p. wez. ś. Dymitra i szkoła etat. 1-klas. O. był dawniej królewszczyzną. Wykaz dóbr arcybisk. lwow­skich podany w t. V, str. 529. W r. 1456 za­stawił go Kazimierz Jagiellończyk wraz z innemi miejscowościami Piotrowi Szamotulskiemu, kasztel, poznańskiemu, w długu 1300 grzywien i 1650 złot. węgier., które u niego był zaciągnął na zapłatę wyprawy do Prus (A. Gr. Z., t. II, str. 151). W r. 1465 pozwala Kazimierz Grzegorzowi z Sanoka, arcybisk. lwowskiemu, wykupić na własną korzyść wieś królewską O. z rąk Piotra z Szamotuł za zwrotem temuż sum, za które wieś tę w zasta­wie trzymał (A. G. Z., t. II, str. 183). Tegoż roku poświadczają Piotr z Branic, sędzia, i Jan z Wysokiego, podsędek, ziemscy lwowscy, że Piotr z Szamotuł odebrał od Grzegorza z Sa­noka, arcyb. lwowskiego, 300 grzywien, jako częśó wykupu za O. (ib., str. 186), a nieco pó­źniej w tymże roku poświadczają Stanisław z Chodcza, woj. ruski, ssta kamieniecki i ha­licki, Piotr z Bronic, sędzia, i Jan z Wysokiego, podsędek ziemscy lwowscy, jako komisa­rze królewscy, że Grzegorz z Sanoka spłacił Piotrowi z Szamotuł 600 grzywien zwykłej monety i odebrał od niego w zastawie w tej sumie trzymaną wieś królewską O. (ib., str. 187). W r. 1466 poświadczają Piotr z Branic i Jan z Wysokiego toż samo (ib., str. 191). Przy tej sposobności oznaczono granice O. Poczynały się one od lasu Wierzchowiaka nad rzeką Szkło aż do Podłubskiej lub Podburskiej grobli; od tej do glinnych dołów aż do rzeczki Rudki, a tą rzeczką idąc aż do miej­scowości Trymdemby i do grobli Hiobowskiej, ztamtąd rzeczką Warsownicą do lasu Porudzieńskiego, od tego lasu do rzeczki Studenice aż do Glinnej góry koło młyna Starzyckiego i tak idąc kołem aż do początku lasu szczekielskiego. Nazwy powyżej przytoczone, wyłącznie polskie, świadczą, że ludność tej okolicy była już w owym czasie przeważnie pol­ska (ob. „Ziemia lwowska za rządów polskich w XIV i XV w.“ p. A. hr. Stadnickiego, Bib. Ossol., t. III, 1863, str. 48). W r. 1431 nadał Władysław Jagiełło na własność kapitule me­tropolitalnej 40 łanów ziemi w Dąbrowie i w lasach pomiędzy wsiami z jednej strony Skniłowem, Obroczynem i Stawczanami, z dru­giej Hodowicą aż do drogi wiodącej do Szczerca (A. G. Z., III, str. 201). W r. 1458 po­świadczają Jan z Wysokiego, podsędek Rusi generalny, i Stanisław Stachira ze Srok, jako pustkę między wsiami Skniłowem, O. i Stawczanami, a wsiami Hodowice i Sokolniki oddali w posiadanie kanonikom lwowskim (A. G. Z., IV, str. 165). Lu. Dz.

0 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply