Nieświcz

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XV, cz. 2., pod red. F. Sulimirskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, Warszawa 1902, s. 381.

Nieświcz(t. VII, 118 i mylnie Neswicz, t.VI, 959), wieś nad Połonką, pow. łucki, gm. Czarnków, 20 w. od Łucka, 168 dm., 1133 mk., cerkiew, kościół kat., szkoła, młyn. Gniazdo kn. Nieświckich, jednej z najdawniejszych rodzin wołyńskich, pochodzących od kn. Pińsko-turowskich. Od nich pochodzą Zbarascy, Wiśniowieccy, Poryccy, Woronieccy, nazwani tak od włości. W r. 1545 N. znajduje się w posiadaniu nie książąt lecz ziemian Nieświckich (Denisa, Uiasza, Michała i Lewka), którzy opatrują 3 horodnie zamku łuckiego. Zaskarżają ich mieszczanie o nieprawne pobieranie myta w N. i rewizorowi na mocy przywileju Kazimierza Jagiellończyka, zabraniają im pobierać więcej, jak po pół grosza od ładownego wozu. W r. 1570 N. wymieniony między posiadłościami Mikołaja Sapiehy, wwdzica nowogródzkiego. W r. 1577 wnoszą Nieświecy: Adam od 6 dym. po 18 gr., 6 ogr. po 4 gr. i 2 ogr. po 2 gr. i Lewek od 6 dym., 2 ogr. po 2 gr. W r. 1583 Mikołaj Sapieha płaci z części N. od 10 dym., 3 ogr., 3 ogr., 2 kół waln., ½ popa i Adam Nieświecki od 6 dym., 4 ogr., 7 ogr. i ¼ popa. Był widocznie jeszcze jeden posiadacz, który się uchylił od podatku, czego dowodem brakująca czwarta część popa. W końcu XVIII w. N. należał do Majewskich, w XIX w. do Omiecińskich (obecnie Adama). Pośrodku wsi ogromny staw, bardzo rybny, na nim młyny. Gleba urodzajna, gospodarstwo postępowe. W ogrodzie dworskim są ślady zamczyska, wałów i okopów. Lud. Ż.