Jażów Stary

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. B. Chlebowskiego, t. 3, Warszawa 1882, s. 541-542.

Jazów 2.) J. stary, wś, w pow. jaworowskim, 6 km. na płn. od urzę­du poczt, i sądu powiat, w Jaworowie. Na płn. leżą Wierzbiany, na wsch. Kurniki i Ja­zów nowy, na płd. Cetula, Załuże i Jaworów, na zachód Czerniława i Drohomyśl. Wo­dy z półn. wsch narożnika zabiera potok Hniła (ob.), płynący tędy z Kurnik do Wierzbian, ze strony zach. płyną od wschodu na za­chód i uchodzą do Retyczyna (dopływu Szkła), z płd. wsch. strony do Szkła, a najznaczniej­szy tu potok Jaksza, płynący z płn. na płd. Zabudowania wsi samej leżą w stronie płd. przy drodze wiodącej z płd. na płn. (z Załuża do Wierzbian). Na wschód od wsi leży w odległości 2 km. przysiółek Batohy, na płd. zach. w odl 1 km. Perduny. Na płn. od Batohów, w odległ. 1 km., przys. Peliny. Wzdłuż płn. granicy leżą następujące przysiółki od wsch. na zach.: Hudiki, Gery, Tyszyki, Kąty, Zające, Jaroszy, Ohlany, Cipylki, a ztąd na płd. wzdłuż granicy zach. przysiółki: Nowiny, Wachowe, Borousy, Warszenicy, Biliki, Ty­szyki, Mańki i Romaniki. W stronie płd.- zach. między przysiółkami Perduny, Mańki i Romaniki wznosi się wzgórze Królik do 278 metr. na płnocno-wschodniej od niego dochodzą dwa wzgórza 281,282 m., i to są najznaczniejsze wyniosłości na całym obszarze. Strona płn. obszaru opada do 267 m. i niżej. Własn. większa (hr. Lanckorońskiego) ma roli ornej 183, łąk i ogr. 15, pastw. 6; własn. mniej, roli ornej 3619, łąk i ogr. 783, pastw. 647, lasu 190 mor. Wedle spisu z r. 1880 było 2404 mk. w gmnie, 11 na obsz. dwor., wedle szemat. z r. 1881 mk. ob. rzym. kat. 18, gr. kat. 2282. Par. rzym. kat. w Ja­worowie, gr. kat. w miejscu, dek. Jaworów, dyec. Przemyśl. We wsi cerkiew, szkoła etat. jednokl., szk. ewangelicka, i kasa pożyczkowa gm. z kapit. 161 zł. Do przysiółka Nowiny należy miejscowość Hłuboki, i tu stał niegdyś monastyr bazyliański. Jest to ten sam monasterek, który powstał w lesie Hłuboczku da­rowanym przez księdza Jarmułowicza ze St. Jazowa monasterowi czernilawskiemu; daro­wiznę tę potwierdził Jan III Sobieski w r. 1688 w Jaworowie d. 30 listopada. Później powstał tu monaster nazywany „Hłuboczek“, „Hłuboka” a często „Stary Jazów“. Wieś należała dawniej do starostwa jaworowskiego (ob) z prow. 4382 złp. 5 gr. (kwarta 1095 złp. 16 gr.) W r. 1456 zastawił Kazimierz Jagiellończyk wieś Jazów (zwaną w dokumen­cie Jeżów) wraz z Jaworowem i innemi wsia­mi Piotrowi Szamotulskiemu, kasztelanowi poznańskiemu (ob. Akta ziemskie i grodz. t. 2

[s.542]

str. 151). Ob. też Akta ziem. i grodz, str. 175. W roku 1861, przy licytacyi w Wiedniu odbytej, nabył ją hr. Lanckoroński.