Jampol n. Horyniem

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 3, pod red. F. Sulimirskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, Warszawa1882, s. 394.

Jampol, mstko w pow. krzemienieckim, na lewym brzego Horynia, groblą tylko od Tychomla przedzielone, o 13 mil od Łucka, o 20 w. od Teofilpola, o 17 w. od Lachowiec, o 12 w. od W. Dederkał. Pierwotnie nazwane Horodyszczem tychomelskim a po nabyciu od Sieniutów w 1535 r. przez ks. Janusza bisk. wileńskiego przezwane Januszpolem, którą to nazwę przemieniono na dzisiejszą. Było na­stępnie w posiadaniu Zbaraskich, Wiśniowieckich, Radziwiłłów na koniec Chodkiewiczów. Byli tu: królewicz Władysław w 1617 r. i Stanisław August 1787 r. Dawniej był tu ko­ściółek drewniany, zbudowany 1646 r., jak świadczy wizytacya bisk. Rupniewskiego z r 1726. Gdy jednak kościół ten zniszczony i zburzony został, przeto de nova radice ufundo­wany został nowy kościół w 1723 r. przez książąt Wiśniowieckich z zapewnieniem zna­cznych funduszów, p. w. Przemienienia Pań­skiego. W 1736 r. od cechów znajdujących flie w Jampolu (kowalskiego, szewskiego, tkac­kiego i krawieckiego), zapewniono kościołowi po 2 funty wosku. Od żydów również pewne opłaty wybierano: nadto prywatne były zapi­sy. Kościół konsekrowany był w 1741 r. przez Antoniego Kobielskiego bisk. łuckiego a w r. 1850 bardzo starannie odnowiony. Parafia J. dek. krzemienieckiego ma dusz 1745; ma ka­plice: w Tatarynowcach, Zahorcach, Wołoskiem, Makłaszach i Lachowcach. R. 1870 miał J. 658 mk., w tem 45 proc. izr.; 231 dm., 2 cerkwie, kościół, kaplicę, synagogę, potaszarnię, browar, mydlarnię, 36 sklepów, 52 rzemieślników, 4 jarmarki, st. p. i telegr., wie­le młynów i obfite pokłady kredy.