Ilja Jaszyn i Ksenia Sobczak – Romeo i Julia rosyjskiej opozycji

Ona została wychowana jak księżniczka i umawiała się z oligarchami. On był zbyt zajęty przewodniczeniem protestom, żeby zarabiać na życie. Jednak Ilja Jaszyn mówi o Ksenii Sobczak, że jest kobietą jego życia.

To była scena rodem z ceremonii ślubnej. Liderzy opozycji, Ksenia Sobczak i Ilja Jaszyn, najsłynniejsza rosyjska para zakochanych, trzymali się za ręce i dzierżyli bukiety z białych róż, stojąc na czele zwartej grupy aktywistów i kamerzystów z telewizji. Grupa przemieszczała się w kierunku siedziby głównej Federalnej Służby Bezpieczeństwa, znajdującej się na placu Łubianka, mijając szare szeregi policyjnych wozów i kordony policji.

Nie zaszli daleko. Policja czekała na nich w przejściu podziemnym. Otoczyła Sobczak i Jaszyna i bez słowa oddzieliła ich od ich zaskoczonych kompanów. To koniec. Wywożą nas w policyjnych sukach– Jaszyn mówił szybko przez telefon komórkowy kilka minut później.

Romans pomiędzy Jaszynem, znanym, nieustraszonym liderem opozycji, a Sobczak, dziewczyną, która stała się polityczną aktywistką, przyciągnął uwagę opinii publicznej i władz w tym roku.

Wrogowie Kremla szanują parę za ich odwagę. Dziennikarze plotkują o ich związku. A władze robią wszystko, co mogą, aby zniszczyć ich symboliczną historię miłosną. Specjalna jednostka policji przeszukała ich sypialnię, prokuratura przesłuchiwała ich, a śledczy zastraszali ich długotrwałym uwięzieniem.

Perspektywy na przyszłość dla zakochanych są raczej ponure. Dziesiątki ich przyjaciół są już za kratkami, a prawie siedemdziesięcioro innych opuściło kraj w obawie przed karą więzienia.

Tuż przed aresztowaniem w sobotni poranek, Sobczak (31 l.) i Jaszyn (29 l.) spotkali się z „The Daily Beast” w kawiarni w centrum miasta – w jednym z wielu miejsc w pobliżu Łubianki, gdzie przed nielegalnym marszem zbierali się krytycy prezydenta Władimira Putina.

Para spierała się o to, czy opozycja powinna kiedykolwiek pójść na kompromis z władzami. Jaszyn upierał się, że Moskwianie powinni mieć prawo do protestowania na każdym publicznym placu w stolicy. Ludzie powinni być gotowi do tego, aby walczyć i być aresztowanymi za demokrację– powiedział zdecydowanym tonem.

Ten pogląd wydaje się Sobczak dziecinny. Ona wierzy, że opozycja mogła zaakceptować ulicę, którą ratusz Moskwy zaproponował na protest. (Władze odrzuciły wszystkie sześć placów, które były zaproponowane, jako miejsce demonstracji).

Para często nie zgadza się ze sobą. Właściwie, to mają ze sobą bardzo niewiele wspólnego, zwłaszcza powierzchownie. Sobczak, bywalczyni, popiera poglądy skrzydła prawicowego i uwielbia silną Żelazną Damę, Margaret Thatcher; lata pierwszą klasą, pracuje praktycznie bez przerwy jako prezenterka w radio i telewizji, prowadzi gale i jest właścicielką dwóch restauracji, popularnych wśród moskiewskich elit. Z dnia na dzień jest coraz bogatsza. W zeszłym tygodniu zarobiła 1,3 mln dolarów, sprzedając udziały w rosyjskiej firmie telekomunikacyjnej.

Mam jaja ze stali– powiedziała podczas kolacji w jednej ze swoich restauracji, kiedy wszystkie oczy były skierowane na nią, na jej okulary w stylu retro i małą czarną. Chciałabym być facetem. To by uczyniło moje życie łatwiejszym w tym seksistowskim społeczeństwie.

Jaszyn mówi, że Sobczak nie jest tak silna, jak się wydaje i upiera się przy chronieniu jej. On sam nigdy nie miał szansy na zarobienie pieniędzy. Przez ostatnie 12 lat jego pracą było przewodzenie ruchowi opozycyjnemu, co raczej nie przynosi zysków. Dziś jest szefem moskiewskiej gałęzi Partii Wolnych Ludzi. Ma tylko jedną parę zimowych butów i skromną zimową kurtkę, zbyt cienką na mroźne dni. Jej torby i 100 par okularów od projektantów nie mają dla niego sensu, jak mówi.

I choć upiera się przy płaceniu wszystkich ich rachunków (Ona od razu zrozumiała jak ważne było dla mnie, kiedy po raz pierwszy upierałem się przy zapłaceniu za naszą wspólną kolację,mówi), skala jej popularności i plotka, że on goni za jej bogactwem, rani dumę Jaszyna. Moja wewnętrzna walka z moim własnym ego czasem jest bardziej krwawa, niż jakakolwiek rewolucja, wyznaje.

Niedawna sesja pary dla magazynu Hello!,która odbyła się w luksusowym hotelu w Maroku, była pomysłem Sobczak. Jaszyn przyznaje ponuro: Zgodziłem się tylko dlatego, że chciałem, żeby czuła się szczęśliwa w swoje urodziny. Krytyka ich bajkowych wakacji z zeszłego miesiąca sprawiła, że poczuł się dziwnie, jak mówi.

Różnice w ich pochodzeniu były jasne od samego początku. Ona dorastała jak księżniczka, w wielkim domu burmistrza Petersburga, Anatolija Sobczaka, który był politycznym mentorem Putina. Obecny prezydent był jego zastępcą, często pojawiał się w ich domu na obiadach. Jaszyn spędził dzieciństwo w skromnym mieszkaniu na przedmieściach Moskwy, nienawidząc Putina, odkąd skończył naście lat.

Podczas gdy ona nosiła futra i umawiała się z oligarchami, on zwiesił się z mostu nad rzeką Moskwą, trzymając banner z napisem Oddajcie wybory ludziom, bydlaki!Jego iPhone jest pełen filmów i fotografii z jego aresztowań. Na jednym widać, jak policja rozcina mu czoło, uderzając jego głową w metalowe drzwi policyjnego wozu. Wiele fotografii ukazuje policjantów wykręcających mu ręce i odciągających go od antyputinowskich zgromadzeń, a inne – pro-Kremlowską młodzież, wylewającą na niego pomyje.

Sobczak zainteresowała Jaszyna podczas swojego pierwszego protestu w grudniu rok temu. Tej nocy, Jaszyn zauważył celebrytkę, trzęsącą się na mroźnym wietrze, czekającą w kolejce, aby wejść na scenę i wypowiedzieć się przed tłumem protestujących. Jako gentelman z dobrymi manierami, przepuścił ją, żeby mówiła pierwsza. Niewzruszona okrzykami: Sobczak, wynoś się!, To nie pokaz mody!pewnie kontynuowała przemówienie.

Ona jest kobietą mojego życia, mówi pewnie Jaszyn. Sobczak również nie ukrywa swych uczuć. Kiedy oficer śledczy, który przeszukiwał jej dom w czerwcu, poprosił ją o autograf, napisała: Proszę nie wsadzać mojego ukochanego do więzienia.

Rok później Rachel Denber, zastępca dyrektora na obszar Europy i Centralnej Azji z Helsińskiej Organizacji Praw Człowieka powiedziała o zamieszkach na Łubiance: władze odcięły rosyjskim protestującym dopływ tlenu.

Demonstrowanie przeciwko władzom w Rosji jest dziś bardziej niebezpieczne, niż zeszłej zimy. Każdy członek rosyjskiej opozycji musi podjąć decyzję, czy kontynuować walkę, czy się poddać. Ale przynajmniej dwoje z nich już się namyśliło. Musisz przeanalizować samego siebie i rozwinąć wewnętrzne źródła, powiedziała Sobczak w kawiarni, zanim wyszła i została aresztowana. Naszyty koralikami napis na plecach jej płaszcza głosił: Rewolucja.

Anna Nemtsova

„The Daily Beast”

Tłumaczenie: Justyna Zając