Wołowel

Wołowel (Валавель) to duża wieś, dawniej również folwark należący do dóbr Zakoziel, położona o 12 km na południowy zachód od Drohiczyna Poleskiego na Polesiu Brzeskim.

W XIX w. miejscowość była siedzibą gminy. Miejscowy folwark, podobnie jak pobliski Zakoziel, należał wówczas do Orzeszków, następnie do Nadieżdy Bobrinskiej, a w okresie międzywojennym – do Karola Tołłoczki. Były to jedne z najrozleglejszych dóbr w okolicy, bowiem ich powierzchnia wynosiła wówczas blisko 7 tys. ha. Zabudowania dawnego folwarku nie zachowały się. We wsi znajduje się natomiast jedna z najładniejszych drewnianych cerkwi na Polesiu Brzeskim. Świątynia p.w. św. Jura, pierwotnie unicka, została zbudowana w 1766 r. Po likwidacji unii w Cesarstwie Rosyjskim w 1839 r. zamieniono ją na prawosławną. Prezentuje ona rzadki typ dawnych świątyń unickich, nawiązujących bryłą do barokowych dwuwieżowych kościołów katolickich. Świątynia składa się z nawy na planie prostokąta, z niewielkim przedsionkiem, pięciobocznego prezbiterium i dwóch niskich zakrystii. Ozdobą cerkwi są dwie czworoboczne wieże wznoszące się nad fasadą, nakryte złożonymi wielokondygnacyjnymi barokowymi hełmami. Podobny hełm wieńczy mniejszą wieżyczkę nad częścią ołtarzową. Pomiędzy wieżami frontowymi znajduje się ozdobny fronton z dwoma przyczółkami dachowymi. Ściany świątyni oszalowane są pionowo. We wnętrzu znajduje się ikonostas z lat 30-tych XIX w. Kilka najstarszych ikon pochodzi z przełomu XVIII i XIX w. Obok cerkwi stoi niska dwukondygnacyjna czworoboczna drewniana dzwonnica, nakryta spłaszczonym czterospadowym dachem, z niską galeryjką pod okapem i dzwonem z 1858 r. Malowniczości zespołowi cerkiewnemu dodaje kilka starych drzew.

Tekst i zdjęcie:

Grzegorz Rąkowski