Dwór w Nadybach

Nadyby (Надиби) to wieś położona w dolinie Strwiąża, o 10 km na północny zachód od Sambora, w pobliżu linii kolejowej łączącej to miasto z Chyrowem.

Miejscowe dobra, wraz z sąsiednimi Wojutyczami, należały niegdyś do Stadnickich, w 2 połowie XIX w. stanowiły własność Mniszek-Tchorznickich, pozostając w ich ręku do II wojny światowej. Na terenie miejscowego dawnego majątku ziemskiego zachował się tu interesujący zespół dworski. Jego ośrodek stanowi eklektyczny dwór zbudowany na przełomie XIX i XX w. Jest to budowla piętrowa, na planie prostokąta, z wielopołaciowym dachem krytym czerwoną dachówką, tworzącym szeroki okap oparty na wysuniętych rzeźbionych belkach, nad którym sterczą wysokie kominy.

Bryłę budowli urozmaicają liczne ryzality, w tym ryzalit centralny, z niskim, półkoliście sklepionym przedsionkiem oraz ryzalit boczny, mający formę przeszklonej piętrowej werandy. Zwraca uwagę bardzo bogata dekoracja elewacji. Okna otrzymały oprawę w postaci szerokich profilowanych listew z bogato rzeźbionymi nadokiennikami o zróżnicowanej formie, w elewacji tylnej znajduje się ponadto rozbudowana dekoracyjna płycina. Bogato rzeźbione są także drewniane belki podtrzymujące okap oraz znajdujący się w prawym narożniku fasady balkon z galeryjką obwiedzioną balaskową balustradą. Oryginalnym elementem dekoracji balkonu jest też charakterystyczny dla stylu zakopiańskiego stromy trójkątny szczyt z dekoracją w formie “słoneczka” z promieniście ułożonych deseczek. Po II wojnie światowej we dworze mieściła się szkoła, od kilkunastu lat budynek jest nieużytkowany, jednak nieźle zabezpieczony, i znajduje się w stosunkowo dobrym stanie. Dwór otacza nieduży park z resztką starodrzewu, w którym stoi nieduża oficyna, zbudowana w tym samym okresie i utrzymana w podobnym stylu. Znacznie starszy jest natomiast spichlerz, który zachował się na terenie gospodarczej części majątku, już poza ogrodzeniem parku. jest to wzniesiona zapewne na początku XIX w. czworoboczna piętrowa budowla na wysokiej podmurówce, nakryta czterospadowym dachem, której elewacje, ujęte w podziały ramowe, dekorują pilastry, poziome listwy i gzymsy. Okna budynku, częściowo ślepe, w pierwszej kondygnacji są prostokątne i pozbawione ozdób, w drugiej zaś – półkoliste, w bogatej oprawie.

Tekst i zdjęcia:

Grzegorz Rąkowski