Michał Elwiro Andriolli
Michał Elwiro Andriolli urodził się 2 listopada 1836 roku w Wilnie. Zmarł 23 sierpnia 1893 roku.
Ojciec jego, Franciszek, przybył do Polski wraz z armią napoleońską, ożenił się i osiadł na stałe Wilnie.
Elwiro Andriolli walczył w Powstaniu Styczniowym, w latach 1866-71 był zesłany do Wiatki.
W 1881 roku Andriolli otrzymał zamówienie na wykonanie ilustracji do “Pana Tadeusza”.
“Pan Tadeusz” z ilustracjami M.E. Andriolliego został wydany w 1881 roku we Lwowie
nakładem Księgarni F.H. Richtera (Altenburg).
Większość drzeworytów wykonał dla Andriolliego Andrzej Zajkowski.
Andriolli wykonał 60 ilustracji do “Pana Tadeusza”, z czego 33 tu przedstawiamy.
Pochodzą one w wiekszosci z plansz wydanych w 1955 roku przez Wydawnictwo Sztuka.
Wtem ujrzała młodzieńca i z rąk jej wypadła Suknia, a twarz od strachu i dziwu pobladła.
Pan Rejent Bolesta… Teraz ręce przy boku miał, w tył wygiął łokcie, Spod ramion wytknął palce i długie paznokcie, Przedstawiając dwa smycze chartów tym obrazem.
Czasem do Litwy kwestarz z obcego klasztoru Przyszedł….
…Starzec, trzęsąc wzniesioną prawicą; “Nie masz zgody, Mopanku, pomiędzy Soplicą I krwią Horeszków!”…
“Ogórków chcesz Waść, krzyknął, oto masz ogórki! Wara, Panie, od szkody, na tutejszej grzędzie Nie dla Waszeci owoc, nic z tego nie będzie”.
Wtem pomiędzy ich usta mignęła znienacka Naprzód mucha, a za nią tuż Wojskiego packa.
Dziewczyna powiewała podniesioną w ręku, Szarą kitką, podobną do piór strusich pęku; Nią zdała się oganiać główki niemowlęce
…pan Sędzia Schyliwszy się i ręce obmywszy w strumieniu, Usiadł przed Telimeną na wielkim kamieniu.
Ku niemu oczy całe zwróciło zebranie. On odetchnąwszy nieco, rzekł: “Niedźwiedź mospanie.”
“Chwalicie mą tabakę, Mości Dobrodzieje, Obaczcież, co się wewnątrz tabakierki dzieje.”
Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty Swój róg bawoli, długi, centkowany, kręty
Zosia w porannym stroju i z głową odkrytą Stała, trzymając w ręku podniesione sito.
Zosia kładnie pończoszki białe, ażurowe, I trzewiki warszawskie białe, atłasowe.
“Wara! zawołał, Sędzio! nie wolno nikomu Krzywdzić sługę mojego w moim własnym domu!”
W środku na snopie zboża ekonom usiadłszy Nudzi się, kręci głową, roboty nie patrzy, Spogląda na gościniec …
…Woźny Dobywa pozew, czyta głośno oświadczenie.
…cała trzódka kłapoucha Bieży do starca, liśćmi kapusty znęcona, Do nóg mu, na kolana skacze, na ramiona.
“To Scyzoryk! niech żyje Scyzoryk! krzykniono, Wiwat Scyzoryk, klejnot Rębajłów zaścianku! Wiwat Rębajło, Szczerbiec, Półkozic, Mopanku!”
Kapelusz miał okrągły z piórem, w ręku szpadę, Okręcił się i szpadą powitał gromadę.
“Wiwat Hrabia!” On wjeżdżał na folwark Maciejów, Sam zbrojny, za nim zbrojnych dziesięciu dżokejów.
…Sędzia i Robak na ziemi Klęczeli objąwszy się i łzami rzewnemi Płakali, Robak ręce Sędziego całował, Sędzia Księdza szyję płacząc obejmował.
“Na twój honor!” – krzyknęła przeraźliwym głosem, Z głową w tył wychyloną, z rozpuszczonym włosem…
Za baranem szły woły, trzoda owiec, kozy, Za bydłem cztery ciężko pakowane wozy. Wszyscy odgadli, że to wjazd księdza Kwestarza.
Padł koń Hrabi, spadł Hrabia; Klucznik krzycząc bieży Na ratunek, bo widzi: jegry na cel wzięli Ostatniego z Horeszków, chociaż po kądzieli… Robak był bliższy, Hrabię ciałem swem zakrywa.
“Państwo Lachy, ot słowo! Co po waszej zgubie? Ja człek poczciwy, ja was, państwo Lachy, lubię!”
…Sędzia spełnił Robaka rozkazy I usiada na łóżko przy nim; a Gerwazy Stoi, łokieć przytwierdza na głowni rapiera.
…Żubr brodacz sędziwy, Zadrżał we mchu, najeżył długie włosy grzywy.
Stał ułan jak słonecznik, w błyszczącym kołpaku, Strojnym blachą złocistą i piórem koguta; Przy nim dziewczę, w zielonej sukience jak ruta.
“Tak, tak, Panie Gerwazy – tak, Panie Protazy!”
Lecz jenerał Kniaziewicz, wzrostem najsłuszniejszy, Pokazało się, iż był w ręku najsilniejszy.
Już z rozkazu Sędziego pleban stał na stole I ogłaszał włościanom Tadeusza wolę.
Jankiel z przymrużonymi na poły oczyma Milczy i nieruchome drążki w palcach trzyma.
Zostaw odpowiedź
Chcesz przyłączyć się do dyskusji?Nie krępuj się!